Hai Bộ trưởng giải trình dự thảo Luật sửa 8 luật

Cuối phiên thảo luận của Quốc hội sáng 10-1 tại hội trường Diên Hồng, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng và Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã giải trình thêm về dự án “1 luật sửa 8 luật”. Bộ  trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, có thể xây dựng đề án thí điểm riêng để áp dụng hình thức xử lý đối với loại đất khác không phải đất ở để trình kỳ họp thứ 3 vào tháng 5-2022 của Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng giải trình tại phiên họp. Ảnh: QUANG PHÚC
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng giải trình tại phiên họp. Ảnh: QUANG PHÚC

Phản hồi các ý kiến lo ngại rằng, việc sửa đổi như dự thảo Luật có thể dẫn đến tình trạng nhà nước không thu được bao nhiêu, người có đất chuyển nhượng cho dự án cũng không thu được bao nhiêu và chênh lệch địa tô sẽ cơ bản thuộc về nhà đầu tư, chủ dự án, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc sửa đổi quy định về chuyển đổi đất đai.

Theo Bộ trưởng, quy định hình thức sử dụng đất để làm dự án nhà ở thương mại theo Luật Nhà ở đã phát sinh vướng mắc trong thời gian dài, từ năm 2014. Sau đó, vướng mắc này đã sửa đổi tại điều 75 Luật Đầu tư 2020. Nhưng thực chất chưa xử lý được bất cập tạo ra sự phân biệt đối xử đối với các trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất nhưng không phải là đất ở, hoặc không có phần đất ở thì không được chấp thuận chủ trương đầu tư. Điều này gây lãng phí nguồn lực, thiếu hụt nguồn cung, khiến giá nhà ở tăng lên.

Người đứng đầu Bộ KH-ĐT nhận định, các quy định nêu trên không thống nhất với quy định về chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư khi họ đã có quyền sử dụng đất theo khoản 4 điều 29 Luật Đầu tư. Và quy định người sử dụng đất được quyền chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án trong trường hợp nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất theo điều 52,57, 58 Luật Đầu tư. Theo phản ánh của các địa phương, hiệp hội, nhiều dự án thương mại kiểu này bị ách tắc. Hà Nội có 102 dự án, TPHCM có 150 dự án, Bình Dương 40 dự án… Bộ trưởng nêu con số chứng minh.

Về phương án sửa đổi, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ đề xuất sửa điều 75 Luật Đầu tư cho phép nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất đối với 3 loại đất phù hợp kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất thực hiện dự án nhà ở thương mại theo phương thức chấp nhận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư không cần thông qua đấu giá, đấu thầu.

Đồng thời, để kiểm soát chặt chẽ việc chuyển đổi, tránh lợi dụng chính sách, chuyển đổi tràn lan, nội dung đề xuất sửa đổi của Chính phủ đã quy định loại trừ các trường hợp phải thu hồi đất theo quy định bao gồm: Thu hồi đất để đấu giá, đấu thầu; bán tài sản công theo luật tài sản công… Khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Xác định nghĩa vụ tài chính theo sát giá thị trường, đúng quy định Luật đất đai.

“Bộ đã gửi lấy ý kiến địa phương, 21/24 địa phương đồng ý. Một số địa phương đề nghị sửa đổi mạnh mẽ hơn đối với các quy định tại khoản 4 điều 23 Luật Nhà ở”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết và nhấn mạnh, đây là vấn đề lớn, khó, nếu không xử lý thì sẽ ách tắc, không khơi thông được nguồn lực cho phát triển, nhưng nếu làm không chặt chẽ, thận trọng thì sẽ gây hậu quả.

Tiếp thu ý kiến đại biểu và cơ quan thẩm tra, Bộ trưởng đề xuất 2 phương án.

Phương án thứ nhất như Chính phủ trình, có rà soát lại chặt chẽ quy định chuyển đổi sử dụng đất.

Phương án hai là theo đề xuất của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, đó là đề nghị xây dựng đề án thí điểm riêng để áp dụng hình thức xử lý đối với loại đất khác không phải đất ở để trình kỳ họp thứ 3 tháng 5-2022 của Quốc hội đối với những người đang có quyền sử dụng đất phù hợp với kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất.

Cùng đăng đàn, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa nhận, đúng như đại biểu lo ngại, quy định mới có thể bị trục lợi chính sách, nên phải tính toán hết sức thận trọng. Ông bày tỏ tán thành đề xuất của Ủy ban Pháp luật về việc làm thí điểm.

Tin cùng chuyên mục