Iran tố Mỹ cố tình tạo thêm khủng hoảng Trung Đông

Nguy cơ xảy ra cuộc chiến giữa một bên là Israel và Saudi Arabia với bên kia là Iran đang gia tăng sau khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cáo buộc Iran giấu chương trình hạt nhân bí mật. 
Xe tăng và xe bọc thép Israel tập trận tại cao nguyên Golan
Xe tăng và xe bọc thép Israel tập trận tại cao nguyên Golan
Quan hệ căng thẳng 

Hôm 30-4, một ngày sau khi tân Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thăm Saudi Arabia, Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei đã lên tiếng cáo buộc Washington đang cố tình gây ra một “cuộc khủng hoảng khu vực” bằng cách kích động đồng minh Saudi Arabia đối đầu với Iran. Trong 3 năm qua, Saudi Arabia đã tấn công vào quân nổi dậy Hồi giáo Houthi ở Yemen, nhóm được cho là do Iran hỗ trợ. Saudi xem cuộc chiến này một phần để ngăn chặn ảnh hưởng của Iran. Gần đây, Saudi Arabia còn công khai xem Iran là “mối đe dọa” của khu vực.

Về quan hệ với Israel, theo CNN, căng thẳng đã trở lại và tình hình đã xấu đi nhiều hơn so với năm 2015. Israel không còn đối đầu với Hezbollah dưới hình thức cuộc chiến ủy nhiệm với Iran nữa. Giờ đây, Israel và Iran đối mặt trực tiếp tại Syria. 

Các cuộc không kích thường xuyên hơn của Israel vào các căn cứ gần Hama và Aleppo phần lớn là nhắm vào quân Iran. Iran cáo buộc các cuộc không kích của Israel tại Syria là vi phạm luật pháp quốc tế và chủ quyền của Syria. Hossein Salami, một chỉ huy cấp cao quân đội Iran, đã cảnh báo sẽ đáp trả dữ dội và sẽ “xóa sổ Israel trên bản đồ”. Israel cũng đã đe dọa Iran, tổ chức nhiều cuộc họp nội các an ninh trong những tuần gần đây để thảo luận về những căng thẳng ở phía Bắc. CNN cho biết đã có dấu hiệu cho thấy Israel huy động xe tăng, xe bọc thép và nhiều khí tài khác ở phía Bắc nước này.

Israel và Saudi Arabia đang dựa vào sự hỗ trợ vững chắc từ chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump thông qua hàng loạt cuộc tiếp xúc. Trong hai tuần qua, tân Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lần lượt đến thăm Israel và Saudi Arabia. Người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ, tướng Joseph Votel cũng đã có chuyến thăm bất ngờ  Israel. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Liberman đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng và Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ ở Washington. 

Kịch bản hạt nhân?

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 30-4 đã cáo buộc Iran nói dối thế giới về chương trình vũ khí hạt nhân của mình kể từ khi có thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran với nhóm P5+1 (5 thành viên thường trực Liên hiệp quốc và Đức). Thông tin này được ông Netanyahu cho biết do tình báo Israel đánh cắp 100.000 tập tin từ một “kho lưu trữ nguyên tử” bí mật ở Tehran. Theo Reuters, ông Netanyahu đã đưa ra lời cáo buộc công khai đầy kịch tính ở Tel Aviv trong bối cảnh chưa đầy 2 tuần trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo liệu ông có rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận này hay không (vào ngày 12-5). 

Reuters cho rằng lập luận của Thủ tướng Netanyahu là một biện pháp đối phó với nỗ lực ngoại giao của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel, cả hai đã đến thăm Nhà Trắng tuần trước để yêu cầu ông Trump không bãi bỏ thỏa thuận hạt nhân. Iran và các thành viên khác của khối P5 + 1 đã nói rằng không thể đàm phán lại thỏa thuận hoặc cho ra một hiệp ước mới.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 1-5 trên Twitter, đại diện Nhà Trắng viết: “Iran có một chương trình vũ khí hạt nhân bí mật, mạnh mẽ mà nước này đã cố gắng che giấu, song đã không che giấu được thế giới cũng như chính người dân của mình”. 

Ngoại trưởng Iran Javad Zarif  đã châm biếm bài phát biểu của ông Netanyahu như “hành động trẻ con” mà không đưa ra bằng chứng cho thấy Iran hiện đang vi phạm các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân. Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã tuyên bố một cách nhất quán rằng Iran tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận kể từ khi có hiệu lực vào tháng 1-2016. Lần mới nhất IAEA chứng nhận sự tuân thủ của Iran là vào tháng 2-2018.

Tin cùng chuyên mục