Những ngày này, truyền thông thế giới đưa tin về sự ra đi của Fidel Castro, lãnh tụ kiệt xuất của nhân dân Cuba anh hùng, con người có tầm ảnh hưởng lớn, có sức chinh phục lớn. Sự ra đi của ông gây nên sự bàng hoàng, xúc động. Ông xứng đáng được ca ngợi là một nhà lãnh đạo, kiến tạo thiên tài, là hiện thân của trí tuệ, của lương tâm, phẩm giá con người, của nguồn cảm hứng bất tận cho cuộc đấu tranh vì công bằng, tự do, hạnh phúc…
Fidel Castro đã dành cả cuộc đời để tạo ra những đổi thay Cuba, một đất nước được thế giới biết đến như biểu tượng cho cuộc đấu tranh vì mục tiêu nhân văn cao cả, không có sức mạnh bạo tàn nào có thể khuất phục được Cuba. Cho dù bị bao vây, cấm vận hàng nửa thế kỷ nhưng Cuba vẫn hiên ngang với tinh thần: Tổ quốc hay là chết - chúng ta sẽ vượt qua. Những ưu việt của chế độ được thể hiện một cách hùng hồn bằng việc bảo đảm cho mọi người dân được hưởng quyền chăm sóc sức khỏe, được chữa bệnh với dược phẩm tốt nhất và hoàn toàn miễn phí. Trong nửa thế kỷ đã có 25.000 bác sĩ Cuba hoạt động nghề nghiệp, cứu trợ nhân đạo… hiệu quả được ghi nhận ở 68 quốc gia trên thế giới. Trên đất nước Cuba, tất cả học sinh từ mẫu giáo đến bậc tiến sĩ được giáo dục, đào tạo hoàn toàn miễn phí. Tất cả học sinh đến 10 tuổi mỗi ngày được cấp miễn phí nửa lít sữa tươi… Chỉ tính riêng ngành y dược đã thu hút sinh viên 50 nước đến học tập. GDP của Cuba hiện đạt hơn 110 tỷ USD với số dân trên 11 triệu người là con số rất ấn tượng. Dù vẫn còn khó khăn nhưng người dân Cuba đã không làm giàu bằng mọi giá, không chụp giựt, gian lận, tàn phá môi trường… Kỷ cương và đạo đức xã hội tạo ra môi trường sống tốt.
Fidel Castro được mọi người biết đến là một nhà lãnh đạo có công trong giành chính quyền và xây dựng một xã hội của dân - vì dân trên đất nước Cuba. Ông luôn lắng nghe và hăng say tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề đặt ra. Ông sẵn sàng đối thoại, có thể nghe và nói chuyện với dân, có buổi lên tới 10 tiếng đồng hồ. Ông là một nhà hành động, gắn bó với cuộc sống, lao động sản xuất và đồng cam cộng khổ với người dân. Ông quan tâm xây dựng bộ máy trong sạch, liêm khiết, có khả năng quản lý, kiểm soát, ngăn chặn từ xa mọi hành vi tham ô, tham nhũng. Các thế hệ lãnh đạo đã cùng ông, người dân đã cùng ông xây dựng thành khối đoàn kết, tạo thành sức mạnh vô địch trước sóng to, gió lớn… Bằng tất cả khả năng có thể, Fidel Castro đã sát cánh với các phong trào tiến bộ trên thế giới, giúp cả sức người, sức của cho các nước Mỹ Latinh, châu Phi… và đã từng giúp Việt Nam. Fidel Castro là nhà lãnh đạo đến chiến trường Quảng Trị năm 1973 và đã có câu nói bất hủ: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.
Năm 2003, đồng chí Nguyễn Minh Triết dẫn đầu đoàn đại biểu của thành phố Hồ Chí Minh sang thăm Cuba và được gặp Fidel Castro. Giây phút bên ông thật ấm áp, thân tình. Hôm ấy, ông hỏi nhiều về TPHCM, về phát triển kinh tế thế nào, nước sạch có đủ dùng không, môi trường văn hóa xã hội tốt không… Fidel Castro đã nhắc về địa đạo Củ Chi, về những chuyến đi thăm Việt Nam. Chúng tôi đã thưa với Fidel Castro về tình hình thành phố trong lúc ăn cơm cùng ông. Ông đã nói với chúng tôi về Cuba và tình hình thế giới, ông cho rằng không thể làm chủ thế giới bằng vũ khí; thế giới ngày càng nghèo đi, môi trường khí hậu thay đổi… cần phải có những giải pháp tốt; tương lai đang phát triển ở phía Đông, trong đó có Đông Nam Á. Fidel Castro rất quan tâm công tác tư tưởng và luôn nghĩ cách làm cho người dân có nhiều thông tin, cũng như biết được người dân đang nghĩ gì. Hàng ngày, truyền hình Cuba đều có chương trình diễn đàn, bàn tròn để các nhà lãnh đạo, các chuyên gia trao đổi mọi vấn đề với người dân. Công tác tư tưởng chính là chủ động trang bị tư tưởng, kiến thức để dân biết và tiếp thu có chọn lọc những thông tin cũng như văn hóa nước ngoài…
Hôm ấy, trước khi ra về, Fidel Castro đã ôm hôn từng người và tặng quà cho từng người. Đồng chí Nguyễn Minh Triết xúc động bày tỏ: “Fidel ơi, chúng tôi yêu Fidel”. Giây phút ấy đã làm cho tất cả thành viên trong đoàn muốn trào nước mắt. Không dễ gì có dịp nói trực tiếp cùng ông tấm lòng và tình cảm của mình…
Giờ thì Fidel Castro đã ra đi mãi mãi nhưng niềm tin vô bờ bến nơi ông như mãi mãi còn đây. Dáng hình Fidel Castro cùng dáng hình đất nước Cuba kỳ vĩ bên kia bờ Đại Tây Dương xa xôi mà gần gũi luôn là biểu tượng tuyệt vời, thủy chung, trong sáng của hai dân tộc, được thử thách qua thời gian.
Với tất cả lòng tôn kính, xin được nói lời tiễn biệt Fidel Castro!
PHẠM PHƯƠNG THẢO