Mập mờ rau an toàn, rau hữu cơ

Theo Sở NN-PTNT TPHCM, nhu cầu tiêu thụ rau xanh của người dân TP khoảng 1.200 tấn/ngày; riêng rau an toàn chỉ cung cấp được khoảng 5 - 6 tấn/ngày. Đáng chú ý, loại rau này hiện bị “làm nhái” bằng cách mập mờ nhãn mác, thương hiệu và có giá... trên trời khiến người tiêu dùng rất khó phân biệt.

Cùng chất lượng, khác giá bán

Thông tin từ các chủ trang trại chuyên doanh rau sạch (rau an toàn thực phẩm) TPHCM, rau an toàn thực phẩm, rau hữu cơ được nuôi trồng theo quy trình nghiêm ngặt. Về cơ bản, 2 loại rau này khác nhau ở một vài điểm. Rau an toàn được sử dụng các loại phân, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng… ở ngưỡng an toàn. Ngược lại, rau hữu cơ không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích tăng trưởng; không dùng loại giống biến đổi gien…

Về cảm quan, rau hữu cơ có mùi vị tự nhiên, đậm đà, nhưng màu sắc kém bắt mắt so với rau an toàn. Quy trình sản xuất rau hữu cơ khá công phu, dựa theo cơ chế sinh học của rau nên giá thành cao ngất ngưởng. Theo đó, giá bán rau hữu cơ cao hơn nhiều so với rau an toàn. Lợi dụng yếu tố này, nhiều tiểu thương sẵn sàng tráo nhãn rau an toàn thành rau hữu cơ, thậm chí “thổi” rau bình thường thành rau hữu cơ, rau an toàn để thu lợi bất chính. Chẳng hạn, rau mồng tơi, rau dền bình thường bán tại chợ Thị Nghè, chợ Văn Thánh (quận Bình Thạnh) dưới tên gọi rau hữu cơ có giá 50.000 - 60.000 đồng/kg, cao gấp 5-6 lần rau bình thường.

Tương tự, cà chua, củ dền hữu cơ tại chợ Nguyễn Tri Phương, Nhật Tảo (quận 10) có giá 60.000 - 70.000 đồng/kg. Ngoài ra, các trang mạng như raovat, vatgia… cũng chào bán rau hữu cơ giao hàng tận nhà với giá 50.000 - 140.000 đồng/kg rau, củ tùy loại. Đáng chú ý, rau bình thường được người bán “thổi” thành thương hiệu rau hữu cơ Đà Lạt, Hòa Bình, Củ Chi… Chị Nguyễn Thị Ngọc Lan, khách hàng ngụ tại đường Ngô Gia Tự, quận 10, bức xúc kể lại: “Hôm trước tôi có mua 2 gói rau muống hữu cơ với giá 20.000 đồng/gói 500g tại chợ Nguyễn Tri Phương. Thấy giá hơi cao, nhưng vì tò mò nên tôi mua thử về ăn. Không ngờ, khi về nhà mới phát hiện con gái tôi cũng mua gói rau y chang giá chỉ 10.000 đồng/gói 500g. Hỏi ra mới biết, thực chất đây là rau an toàn do một công ty chuyên về rau sạch ở huyện Củ Chi phân phối”.

Người mua nên thận trọng

Để tìm hiểu rõ hơn về nạn nhái rau củ thương hiệu, chúng tôi đã trao đổi trực tiếp với một số chủ trang trại chuyên sản xuất, cung cấp rau an toàn tại TPHCM. Bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Thỏ Việt, cho biết, hiện nay Thỏ Việt cung cấp cho thị trường TPHCM khoảng 12-13 tấn rau củ quả an toàn mỗi ngày; có khi lên tới 20 tấn/ngày. Ngoài ra, rau sạch (rau an toàn thực phẩm) Thỏ Việt còn cung cấp cho một số chợ truyền thống như chợ Thị Nghè, Văn Thánh (quận Bình Thạnh); chợ Nguyễn Tri Phương (quận 10). Tuy nhiên, không loại trừ một số tiểu thương, không phải đối tác của HTX Nông nghiệp Thỏ Việt, cố tình “ăn theo”, bán rau thường với giá rau sạch, rau hữu cơ. Chủ một doanh nghiệp chuyên sản xuất rau thủy canh tại Hóc Môn cũng khẳng định, TPHCM làm gì có nhiều rau hữu cơ bán tràn lan như vậy. Thực tế, loại rau cao cấp này chỉ bán cho các nhà hàng, khách sạn, người tiêu dùng thu nhập cao.

Ghi nhận ở một số chợ truyền thống, trang thông tin điện tử, rau hữu cơ được chào bán khá nhiều; nhưng sản phẩm có đáp ứng tiêu chuẩn HACCP (Hệ thống giúp kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng tới an toàn thực phẩm), GlobaGAP (tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu)… rất khó biết. Một cán bộ lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật Bộ NN-PTNT cho rằng, tại Việt Nam, số cơ sở, trang trại sản xuất rau hữu cơ chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Hiện nay, mối lo ngại thực phẩm tồn dư hóa chất độc hại khiến người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn rau an toàn, rau hữu cơ. Lợi dụng tâm lý này, một số đối tượng buôn bán thiếu đạo đức sẵn sàng “thổi giá”, mập mờ nhãn mác móc túi người mua. Bà Phan Thị Việt Thu, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TPHCM khuyến cáo bà con nên thận trọng trước khi quyết định chọn lựa sản phẩm, thực phẩm tiêu dùng.

THI HỒNG