15 nhà lãnh đạo ngân hàng và công ty tài chính toàn cầu lớn nhất nước Mỹ, ngày 18-10, đã gửi một bức thư kêu gọi chính quyền Tổng thống Barack Obama và Quốc hội Mỹ tự động ngăn chặn “vách đá tài chính”, tức ngừng các biện pháp tài chính khắc khổ, như tăng thuế và cắt giảm chi tiêu để tránh cho nước Mỹ rơi vào tình trạng suy thoái vào cuối năm nay.
Theo các nhà lãnh đạo tài chính, nếu Quốc hội Mỹ và Nhà Trắng không sớm đạt được một thỏa thuận ngăn chặn “vách đá tài chính”, kế hoạch cắt giảm 1,2 ngàn tỷ USD chi tiêu ngân sách sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 2-1-2013 và chương trình cắt giảm thuế được ban hành từ thời cựu Tổng thống George W. Bush sẽ được gia hạn vào ngày 31-12 tới. Điều này có nghĩa đến đầu năm 2013, cứ 10 người Mỹ thì có 9 người phải đóng thêm trung bình 3.500 USD/năm tiền thuế, giúp chính phủ thu về thêm 536 tỷ USD tiền thuế trong năm tới.
Giới chuyên gia ước tính, từ hậu quả của việc phải đóng thêm hàng ngàn USD tiền thuế mỗi năm, chắc chắn người Mỹ sẽ phải thắt lưng buộc bụng hạn chế chi tiêu hơn nữa. Điều này dẫn đến nền kinh tế Mỹ sẽ thiệt hại 800 tỷ USD trong năm 2013, GDP sụt giảm 1,3% trong 6 tháng đầu năm và có khả năng đưa nền kinh tế rơi vào suy thoái. Trước đó, Văn phòng ngân sách Quốc hội Mỹ cảnh báo, việc cắt giảm chi tiêu 480 tỷ USD của Mỹ có thể khiến kinh tế nước này suy thoái.
Năm 2012 sắp hết nhưng nền kinh tế Mỹ vẫn chưa cho thấy một tia sáng le lói nào. Từ giữa năm 2012, hàng loạt nhà sản xuất ở Mỹ đã tạm dừng các dự án đầu tư mới và ngừng tuyển dụng thêm lao động do lo ngại nguy cơ tăng thuế từ tháng 1-2013. Đầu tư giảm dẫn đến thất nghiệp tăng.
Bức thư thỉnh cầu của giới tài chính được gửi đi cùng ngày khi Bộ Lao động Mỹ công bố báo cáo số công nhân nộp đơn xin hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng khá mạnh so với mức giảm đáng kể của tuần trước đó. Trong 4 tuần qua, trung bình mỗi tuần có 365.500 công nhân Mỹ bị thất nghiệp, tăng 750 người so với mức thất nghiệp trung bình của các tuần cách đây một tháng. Tỷ lệ thất nghiệp cao này phản ánh đà phục hồi chưa thật ổn định của nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tiếp tục là một chủ đề khá nhạy cảm trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến rất gần.
Theo trang web MoneyWatch, thực tế phần lớn nghị sĩ Mỹ đều muốn tiếp tục gia hạn chương trình cắt giảm thuế. Tuy nhiên, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đang tranh cãi dữ dội về việc gia hạn như thế nào. Phía Cộng hòa muốn duy trì các khoản miễn giảm thuế cho mọi đối tượng, đặc biệt là giới nhà giàu. Ngược lại, phía đảng Dân chủ và chính quyền ông Obama chỉ muốn duy trì giảm thuế tầng lớp trung lưu và người nghèo, còn nhóm 2% những người giàu nhất, bao gồm các cá nhân kiếm trên 200.000 USD/năm, sẽ phải đóng đầy đủ thuế. Không bên nào chịu nhượng bộ và mọi cuộc đàm phán đều bị tê liệt.
Nước Mỹ đang gần chạm “vách đá tài chính” sừng sững. Và như Giám đốc IMF Christine Lagarde cảnh báo, việc Mỹ tăng thuế, giảm chi tiêu sẽ là mối đe dọa lớn nhất với kinh tế toàn cầu vào năm sau.
Hạnh Chi
