Sáng 11-12, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM, với 433/438 đại biểu (ĐB) có mặt tán thành, chiếm 91,54 % tổng số ĐB Quốc hội.
Tạo "khung xương" vững chắc cho đô thị
Nghị quyết cho phép TPHCM được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất tại khu vực TOD, để sử dụng toàn bộ ngân sách này cho các dự án phát triển TOD, bao gồm dự án đường sắt đô thị và các dự án giao thông khác.
Cơ chế này áp dụng cho các khu vực lân cận nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu và các vùng phụ cận nút giao thông dọc tuyến đường vành đai 3.
TPHCM được phép sử dụng ngân sách địa phương để triển khai các dự án đầu tư độc lập thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án giao thông, chỉnh trang, phát triển đô thị.
Quy hoạch tổng thể thành phố được phê duyệt sẽ là cơ sở pháp lý cho việc triển khai quy hoạch chi tiết đô thị và nông thôn. Chính quyền TPHCM được quyền điều chỉnh quy hoạch xây dựng (nếu cần) để phục vụ lợi ích cộng đồng, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống hạ tầng. Việc xây dựng các công trình tại khu vực TOD phải đảm bảo đáp ứng về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và an toàn môi trường đối với khu dân cư.
KTMTD - sân chơi quốc tế có tính cạnh tranh cao
Theo nghị quyết, KTMTD là khu vực có ranh giới địa lý xác định, được thành lập để thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội về mặt pháp lý. Các chức năng chính bao gồm khu sản xuất, khu cảng và hậu cần cảng, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ. KTMTD sẽ gắn liền với cảng biển Cát Lái và cảng biển Cái Mép Hạ.
Các dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng tại KTMTD được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm, và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Đối với các dự án sản xuất, thuế thu nhập doanh nghiệp được giảm 50% trong 9 năm đầu, miễn 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.
Hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu thuộc KTMTD sẽ được miễn kiểm tra chuyên ngành nếu đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý quốc tế, không bị áp dụng các biện pháp quản lý ngoại thương hoặc biện pháp kiểm dịch.
Đối với các dự án thuộc diện thu hút đầu tư chiến lược, thời gian chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư được rút ngắn xuống không quá 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Đáng lưu ý, chính sách quản lý ngoại hối đặc biệt sẽ được áp dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp xuất nhập khẩu giao dịch, tăng tính hấp dẫn của KTMTD.
Thu hút nhân lực và nhà đầu tư chiến lược
Nghị quyết cũng đã cung cấp các cơ chế nhằm thu hút nguồn lực chất lượng cao, cả về vốn lẫn con người.
Theo đó, TPHCM được phép quyết định bổ sung thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc khu vực quản lý nhà nước. Tổng mức thu nhập tăng thêm được quy định không vượt quá 1,8 lần mức lương cơ bản (trừ các khoản phụ cấp đặc thù).
Về các dự án được ưu tiên thu hút đầu tư, các lĩnh vực được liệt kê bao gồm: công nghệ cao, sản xuất thông minh, trung tâm tài chính, thương mại dịch vụ quy mô lớn. Mức vốn tối thiểu cho nhà đầu tư chiến lược trong từng lĩnh vực cũng được quy định rõ ràng, ví dụ: dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng tại các khu chức năng KTMTD cần quy mô vốn từ 30.000 tỷ đồng trở lên.
TPHCM có quyền tự chủ trong việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược theo nguyên tắc công khai, minh bạch, dựa trên các tiêu chí về vốn, năng lực kinh nghiệm và cam kết công nghệ.
Trước đó, trong báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết, Chính phủ cho biết đã rà soát để đảm bảo nghị quyết tuân thủ Hiến pháp và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Các cơ chế, chính sách đặc thù chỉ được áp dụng trong những trường hợp cần thiết, tuân thủ các quy định chung của pháp luật và chỉ nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình phát triển.
Về thu hút nhà đầu tư chiến lược, tiếp thu ý kiến đề nghị rà soát, điều chỉnh mức vốn đầu tư tối thiểu đối với nhà đầu tư chiến lược và rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục hành chính liên quan, Chính phủ đã điều chỉnh và bổ sung các tiêu chí về vốn và khẳng định TPHCM có quyền rà soát, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược theo nguyên tắc công khai, minh bạch.
Chính phủ đã quy định rõ về thời gian thực hiện các thủ tục: rút ngắn thời gian chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư xuống 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, sau khi triển khai, Chính phủ sẽ chỉ đạo sơ kết, tổng kết.
Các chính sách đã thí điểm, phát huy hiệu quả thực tế sẽ được Chính phủ kiến nghị với Quốc hội để cho phép áp dụng chung trên phạm vi cả nước.