Rau má “lên ngôi”

Bỏ nghề để làm nông

Người có công đưa rau má “lên ngôi” là anh Trần Văn Tân, hiện là Tổng Giám đốc Công ty CP Xây dựng và Thương mại Phong Cách Mới (thị trấn Tân Phong, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa).

Nhớ về thời gian khó, anh Trần Văn Tân tâm sự, anh sinh ra ở quê nghèo xã Hải Lĩnh (nay là thị xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa) nên không thể nào quên những bữa ăn độn khoai, bắp, sắn. Những thứ này ăn nhiều đến mức cứ nhìn thấy là “ớn”. Hôm nào được cải thiện, có nắm rau má ngoài đồng đem về độn vào thì “mát ruột mát gan”. Nhớ những trưa hè, rau má hái về, rửa sạch, giã nhuyễn vắt lấy nước, sau đó bỏ vào chai thủy tinh rồi thả xuống giếng sâu “ướp lạnh”, cảm giác được uống nước rau má mát lạnh ấy theo anh đến tận bây giờ.

Cũng chính vì cuộc sống cơ cực nên đã tạo cho anh Tân cũng như thế hệ của anh nghị lực vượt khó hiếm thấy. Anh quyết thoát ly ruộng đồng, đi học và tốt nghiệp Đại học Thủy lợi. Ra trường, anh lập nghiệp bằng nghề nhôm kính và thành công từ nghề này với doanh thu mỗi năm gần 10 tỷ đồng.

Sau 2 lần cùng Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đi tham quan Nhật Bản và Israel, trở về, anh Tân quyết bỏ nghề nhôm kính, làm nông nghiệp sạch. Quyết định của anh gây sốc không chỉ cho gia đình mà cả bạn bè, những người xung quanh. Với bản tính quyết đoán, dám nghĩ dám làm, anh lao ngay vào việc. Ban đầu anh đầu tư trồng dưa lưới, rau thủy canh, sau đó tập trung vào cây rau má. Qua tìm hiểu, anh biết nhiều người ở các tỉnh đã thành công, có thu nhập cao từ trồng và chế biến rau má, nhưng phần lớn là từ rau má lai. Về Thanh Hóa, anh đi khắp từ đồng bằng tới trung du, lần tìm lại được 2 giống rau má bản địa là rau má trắng và rau má tía.

Năm 2020, anh Tân cùng các cộng sự là chuyên gia nông nghiệp, lựa chọn, lọc giống rau má ở các huyện và đưa về ươm tại Khu nông nghiệp công nghệ cao Queen Farm (thị trấn Tân Phong), nơi anh mới lập nên. Sau khi nghiên cứu, tìm hiểu kỹ “tập tính” của 2 giống rau má bản địa, anh Tân đã chuyển giao cho nông dân nhiều vùng trong tỉnh như Như Thanh, Nông Cống, Vĩnh Lộc… trồng với diện tích khoảng 120ha. Sản phẩm nông dân thu hoạch được anh bao tiêu hết.

“Sâm của người xứ Thanh”

Sau khi thành công về mặt giống, anh Tân đã đặt mua dây chuyền công nghệ Nhật Bản về lắp đặt. Song song đó, anh triển khai Dự án xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu “Rau má xứ Thanh” từ rau má bản địa gắn với chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm). Từ đây, các sản phẩm như bột rau má, nước rau má, thạch rau má, viên nén rau má, trà túi lọc rau má, bánh trung thu rau má… ra đời. Ngay thời điểm đầu, sản phẩm cung cấp ra đã được thị trường đón nhận, đặc biệt là hệ thống nhà hàng, khách sạn. Để quảng bá sản phẩm, anh Tân đã mời hoa hậu Đỗ Thị Hà làm đại diện thương hiệu.

“Rau má - Sâm của người xứ Thanh” dần được người trong tỉnh, trong nước biết đến và bắt đầu gây ấn tượng với người tiêu dùng nước ngoài. Nhiều đối tác từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Hà Lan, Mỹ, Ấn Độ đã đến đặt hàng, trong đó có một đối tác Ấn Độ đặt 3.000-3.500 tấn rau má tươi mỗi năm để chiết xuất tinh dầu. Hiện các sản phẩm từ rau má của anh Tân cũng đã được công nhận OCOP 4 sao.

Anh Trần Văn Tân tính, cây rau má sống được khoảng 10 năm mới phải trồng mới. Nếu nông dân tuân thủ đúng kỹ thuật, quy trình sản xuất sẽ cho 11 lứa rau má/năm, năng suất 45-50 tấn/ha. Trừ tất cả chi phí, sẽ có nguồn thu từ 250-300 triệu đồng/ha/năm. Tính ra, trồng rau má cho thu nhập cao gấp 4-5 lần so với trồng lúa và các cây rau màu khác.

Hiện công ty của anh Tân đang xúc tiến, kết nối nhiều hợp tác xã và nông dân để phấn đấu đến năm 2025 sẽ nâng vùng nguyên liệu rau má lên 300-500ha. Đây sẽ là vùng nguyên liệu đủ đáp ứng nhu cầu của các đối tác Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ trong tương lai.

Anh Tân tâm niệm: “Mục đích của chúng tôi không chỉ là làm nông nghiệp sạch, mang lại sản phẩm sạch cho người tiêu dùng, mà chúng tôi còn là cầu nối người tiêu dùng và nông dân, giúp nông dân sống được, sống tốt trên mảnh đất của mình, không phải nơm nớp cảnh mất mùa, mất giá hay bỏ ruộng đồng đi làm ăn xa”.