Theo Bộ Xây dựng, trong thời gian qua, thị trường bất động sản giảm sâu, giải ngân đầu tư công chậm, kinh tế toàn cầu phục hồi không như kỳ vọng nên ngành sản xuất vật liệu xây dựng tắc đầu ra.
Trong 10 tháng năm nay, cả nước chỉ tiêu thụ khoảng 72,4 triệu tấn xi măng, giảm 4,35%, xuất khẩu xi măng và clinker đạt 25,7 triệu tấn, giảm 2% so với cùng kỳ năm 2022. Hiện có 8 dây chuyền sản xuất xi măng phải ngừng hoạt động trên cả nước.
Tương tự, sản xuất thép 9 tháng năm 2023 đạt khoảng 7,7 triệu tấn, giảm 21,6%, tiêu thụ thép cũng giảm 19,9% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng gạch ốp lát sản xuất đạt khoảng 324,5 triệu m2, bằng 47% công suất thiết kế các nhà máy, tiêu thụ đạt khoảng 219 triệu m2, bằng 67% sản lượng sản xuất ra, tồn kho rất lớn.
Sản lượng sản xuất kính xây dựng cũng chỉ đạt khoảng 174 triệu m2, bằng 50% so với tổng công suất thiết kế, lượng tiêu thụ cũng đạt khoảng 138,5 triệu m2, bằng 79,6% lượng sản xuất. Sản lượng bê tông sản xuất 10 tháng ước đạt 129 triệu m3, giảm 14% so với cùng kỳ năm 2022.
Để gỡ khó cho các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo các chủ đầu tư tăng tỷ lệ sử dụng cầu cạn bê tông cốt thép đối với các dự án đường bộ cao tốc đang trong giai đoạn thiết kế, đặc biệt là ở những vùng có yêu cầu thoát lũ, vùng đất yếu và những vùng thiếu vật liệu đắp nền đường như Đồng bằng sông Cửu Long.
Bên cạnh đó, các địa phương cần tăng cường sử dụng đường bê tông xi măng cho xây dựng đường nông thôn, miền núi và đường tại những vùng thường xuyên ngập lụt.
Đồng thời, Bộ Xây dựng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước và các tỉnh, thành phối hợp triển khai thực hiện hiệu quả gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ.
Bộ Xây dựng cũng đề nghị Chính phủ kiến nghị Quốc hội sửa đổi nghị định cho phép tạm hoãn tăng thuế xuất khẩu clinker, giảm thuế suất thuế xuất khẩu clinker về 0% đến hết năm 2025; giảm thuế xuất khẩu vật liệu xây dựng chế biến sâu.
Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước xem xét giảm lãi vay đối với các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng (có thể giảm đến 2%) cho đến hết năm 2025; tiếp tục gia hạn, không tính lãi đối với các khoản nợ quá hạn và tái cơ cấu nợ vay để giảm khó khăn cho doanh nghiệp.
Trước sức ép từ các sản phẩm gạch ốp lát nhập khẩu tăng mạnh từ năm 2021 đến nay, Bộ Xây dựng cũng kiến nghị Bộ Công thương chỉ đạo tổ chức điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm gạch ốp lát nhập khẩu từ một số nước để áp thuế chống bán phá giá khi cần thiết.
