Băn khoăn kết quả thi môn Toán
Theo PGS-TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội), kết quả các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý cho thấy học sinh thích ứng khá tốt với đề thi đổi mới; chứng tỏ việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực đã được các nhà trường triển khai tốt.
Ví dụ như môn Ngữ văn, với đề thi đổi mới, ngữ liệu hoàn toàn ngoài sách giáo khoa, nhưng kết quả học sinh cả nước vẫn đạt được rất khả quan (điểm trung bình 7). Tương tự, môn Vật lý, Lịch sử, Địa lý có cải thiện rõ rệt về độ phân hóa và khả năng xử lý tình huống, kiến thức gắn với thực tiễn... Trong khi đó, kết quả thi môn Toán cho thấy còn khoảng cách trong điều chỉnh từ “dạy - học ứng thí” sang “dạy - học phát triển năng lực” ở các địa phương; học sinh lúng túng khi xử lý các tình huống thực tiễn trong các bài toán tích hợp. Từ đó đặt ra yêu cầu đẩy mạnh hơn trong việc đổi mới dạy môn học này trong nhà trường theo hướng phát triển năng lực, gắn với thực tiễn.
Tuy nhiên, theo phân tích của TS Đặng Quang Vinh, giảng viên Khoa Khoa học Máy tính và Công nghệ tại Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), phổ điểm môn Toán thấp hơn những năm trước lại là dấu hiệu tích cực từ góc nhìn khoa học dữ liệu và giáo dục. Nếu đề thi quá dễ và nhiều thí sinh đạt điểm tuyệt đối, kỳ thi sẽ mất đi chức năng phân loại và đánh giá năng lực thực sự. Vì vậy, một phổ điểm phân bố đều, không dồn về điểm cao giúp chúng ta phân loại thí sinh tốt hơn và tạo điều kiện để các em thể hiện tối đa năng lực của mình. Phổ điểm môn Toán đã tiến gần hơn tới phân phối chuẩn - một đặc điểm quan trọng với các kỳ thi có chức năng đánh giá và phân loại.
Dù còn nhiều băn khoăn, nhưng hầu hết các ý kiến đều cho rằng, đề thi cần bảo đảm tính quy chuẩn, tính phân hóa tốt, phù hợp với mục tiêu xét tốt nghiệp THPT và là cơ sở tin cậy cho xét tuyển đại học. Theo TS Đặng Quang Vinh, vấn đề cốt lõi là chúng ta đang thiếu sự chuẩn hóa. Muốn đánh giá năng lực một cách chính xác giữa các năm, các vùng, hay các kỳ thi khác nhau, cần có hệ thống đề thi chuẩn hóa. Khi đó, mới có thể nhận xét học sinh đang học tốt hơn hay không.
Điểm số không nên tập trung quá nhiều ở một mức, mà cần phân bố đều để phản ánh sự đa dạng về năng lực giữa các thí sinh. Đây là yếu tố cho thấy đề thi đã phát huy tốt vai trò sàng lọc và tạo điều kiện để học sinh thể hiện đúng năng lực của mình. Việc bổ sung các câu hỏi tự luận vào đề thi là một hướng đi đúng đắn trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo ngày càng phát triển. Khi trí tuệ nhân tạo đã có thể trả lời nhanh, điều làm con người khác biệt là khả năng suy luận và trình bày tư duy - đó là điều giáo dục cần tiếp tục bồi dưỡng. Việc xây dựng các đề thi theo hướng tự luận giúp đánh giá được khả năng lập luận và tư duy mạch lạc của học sinh.
Ưu tiên ngành yêu thích khi đặt nguyện vọng
Từ kết quả điểm thi năm nay, một số chuyên gia nhận định, điểm chuẩn xét tuyển đại học có thể giảm. Hiện tại, một số trường đại học đã công bố mức điểm sàn xét tuyển vào trường và đều có xu hướng giảm so với năm ngoái.
TS Lê Anh Đức, Trưởng Phòng Quản lý đào tạo, Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng, điểm trung bình của thí sinh ở 5 tổ hợp xét tuyển đại học truyền thống giảm 0,8-2,1 so với năm 2024. Tổ hợp B00 (Toán, Hóa, Sinh) giảm mạnh nhất, rồi đến A01 (Toán, Lý, Anh - giảm 1,59 điểm), A00 (Toán, Lý, Hóa - giảm 1,52), C00 (Văn, Sử, Địa - giảm 1,24) và D01 (Toán, Văn, tiếng Anh - giảm 0,88). Vì thế, điểm chuẩn của các trường đại học sẽ thấp hơn năm 2024, nhất là ở những tổ hợp có môn Toán và tiếng Anh. Với Đại học Kinh tế Quốc dân, điểm chuẩn có thể giảm 1-2 điểm, tùy ngành và chương trình.
Dù vậy, nhiều chuyên gia lưu ý thí sinh không nên phụ thuộc vào điểm chuẩn năm 2024 để đặt nguyện vọng. Lý do là năm nay, tất cả các trường phải quy đổi điểm các phương thức, tổ hợp về chung một thang. Do đó, thí sinh cần ưu tiên những ngành mình yêu thích khi đặt nguyện vọng, tránh lo lắng vì điểm của mình thấp hơn năm ngoái mà không dám chọn ngành muốn học.
Năm 2025, theo quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng của Bộ GD-ĐT, thí sinh không cần quan tâm ưu tiên cho phương thức xét tuyển nào mà có thể sử dụng tối đa các phương thức xét tuyển mình có. Tất cả phương thức được hệ thống xét tuyển thực hiện một lần. Các cơ sở giáo dục đại học sẽ quy đổi về một thang điểm chung. Do vậy, thí sinh chỉ cần lựa chọn ngành nào, trường nào.
Đưa lời khuyên cho sĩ tử trước khi đặt nguyện vọng xét tuyển lên hệ thống, TS Đặng Quang Vinh cho rằng, khi chọn ngành, các em hãy nhớ rằng nếu gắn bó với nghề, các em sẽ sống với nó trong khoảng 40 năm. Không ai có thể chắc chắn rằng ngành “hot” hôm nay sẽ còn cần thiết trong tương lai xa. Vì vậy, thí sinh nên có năng lực tự học suốt đời để thích nghi với sự thay đổi của thị trường lao động; mặt khác, chọn nghề phải yêu thích và phù hợp với năng lực cá nhân. Dĩ nhiên, yếu tố thị trường vẫn cần được cân nhắc, khi công nghệ là lĩnh vực mà trong 10-20 năm tới, nhu cầu nhân lực vẫn sẽ tương đối cao và ổn định…
