Sau 3 năm tranh chấp, xét xử hoãn đi hoãn lại, chiều 25-4, TAND TPHCM ban bố phán quyết sơ thẩm vụ án “Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ” giữa nhà thơ Trương Minh Nhật với ông Đoàn Đông Đức (tức nhạc sĩ Quách Beem), Công ty TNHH Lý Hải Production (do ca sĩ Lý Hải thành lập).
Vụ việc bắt nguồn từ năm 2019, khi bộ phim Lật Mặt: Nhà có khách được sản xuất, phía công ty ca sĩ Lý Hải liên hệ nhạc sĩ Quách Beem về việc muốn sử dụng ca khúc Gánh mẹ trong phim và được đồng ý. Trong hợp đồng với Công ty Lý Hải, ông Quách Beem cam kết chịu trách nhiệm về bản quyền nếu có tranh chấp. Theo giấy chứng nhận của Cục Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Quách Beem là tác giả duy nhất của Gánh mẹ.
Tuy nhiên, tới tháng 9-2019, xảy ra vụ tranh chấp bản quyền bài thơ Gánh mẹ giữa ông Trương Minh Nhật và ông Quách Beem. Ông Nhật cho rằng ông Quách Beem phổ nhạc bài thơ của ông nhưng không xin phép. Sau một thời gian hai bên không thống nhất được cách giải quyết, ông Nhật gửi đơn khởi kiện ông Quách Beem và Công ty TNHH Lý Hải Production. Nguyên đơn cho rằng phía công ty của ca sĩ Lý Hải sử dụng bài thơ Gánh mẹ trong các bộ phim mà không xin phép tác giả và yêu cầu phải xin lỗi, cải chính công khai, tạm dừng khai thác bài thơ và bồi thường thiệt hại.
Sau 3 năm tranh chấp, căn cứ vào vi bằng được thừa phát lại quận 10 lập, Hội đồng xét xử cho rằng có cơ sở xác định năm 2014 ông Trương Minh Nhật đăng bài thơ Gánh mẹ lên Facebook, sau đó được chia sẻ lại. Trong khi đó, Quách Beem viết trong tờ khai đăng ký quyền tác giả bắt đầu sáng tác nhạc và lời bài hát Gánh mẹ tháng 10-2013 nhưng không chứng minh được. Do đó, Hội đồng giám định kết luận có cơ sở xác định ông Nhật là tác giả, chủ sở hữu bài thơ đồng thời là tác giả, chủ sở hữu phần lời bài hát Gánh mẹ. Tác phẩm của ông Nhật là đối tượng được bảo hộ quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ.
Ông Trương Minh Nhật dành thời gian theo đuổi vụ kiện đến cùng. Ảnh: NVCC 
Nhạc sĩ Quách Beem thể hiện ca khúc "Gánh mẹ" (Ảnh cắt từ video clip). Bị đơn tiếp tục vắng mặt tại phiên tòa xét xử chiều 25-4 Xét yêu cầu buộc ông Quách Beem bồi thường 550 triệu đồng, Hội đồng xét xử cho rằng ông Nhật không chứng minh được thiệt hại thực tế đã xảy ra. Tòa chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn đối với bị đơn, buộc ông Quách Beem tạm ngừng khai thác bài thơ Gánh mẹ - phần lời bản nhạc Gánh mẹ trên mọi phương tiện và nền tảng; buộc đảm bảo quyền nhân thân của ông Trương Minh Nhật với bài thơ Gánh mẹ - phần lời của bản nhạc Gánh mẹ; khắc phục sửa chữa thông tin sai lệch trong hồ sơ đăng ký tại Cục Bản quyền Tác giả; bồi thường thiệt hại 122,4 triệu đồng (bao gồm thiệt hại vật chất 7,5 triệu đồng, thiệt hại tinh thần 14,9 triệu đồng, chi phí cho luật sư 100 triệu đồng).
Đối với Công ty Lý Hải, Hội đồng xét xử cho rằng ông Nhật yêu cầu Công ty Lý Hải đảm bảo quyền nhân thân đối với lời ca khúc là có cơ sở nên được chấp nhận. Công ty Lý Hải ký hợp đồng khai thác bài hát Gánh mẹ với ông Đoàn Đông Đức và tại thời điểm ký hợp đồng không ai tranh chấp bản quyền, ông Đức có giấy chứng nhận quyền tác giả đối với bài hát nên Công ty Lý Hải khai thác bài hát là ngay tình, không xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của ông Nhật.
Do đó, việc ông Nhật yêu cầu Công ty Lý Hải bồi thường 825 triệu đồng không được chấp nhận. Ông Đức bán tác quyền bài hát cho Công ty Lý Hải, vì vậy việc ông Nhật yêu cầu Công ty Lý Hải thỏa thuận với ông và thực hiện nghĩa vụ trả tiền cho việc sử dụng bài thơ Gánh mẹ trong phim Lật mặt 4 sau ngày khởi kiện; xin lỗi, cải chính công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng không được tòa chấp nhận.
Chia sẻ sau phiên tòa, ông Trương Minh Nhật cho biết hài lòng với kết quả xét xử, bởi sự thật được chứng minh, bài thơ được trả về với chính chủ là nguyện vọng mà ông dành công sức đeo đuổi thời gian dài vừa qua.
