Mất khách truyền thống
Trong 2 năm gần đây, TP Nha Trang vốn hiền hòa, yên bình đã rộn ràng hơn khi đón hàng triệu lượt khách nước ngoài, nhất là khách Trung Quốc. Thậm chí, nhiều chủ nhà hàng chuyển qua chuyên phục vụ khách Trung Quốc. Theo ông Lâm Duy Anh Cường, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Khánh Hòa, trong năm 2017, thị trường chi tiêu du lịch Trung Quốc đạt 135 triệu lượt, chi trung bình 2.000 USD/chuyến đi/người. Tuy nhiên, lượng khách Trung Quốc gia tăng khiến hạ tầng giao thông quá tải, nhất là tuyến đường ven biển thường xuyên ách tắc. “Sự tăng trưởng nóng khiến các dịch vụ phục vụ du lịch giảm sút chất lượng, làm nảy sinh tình trạng kẹt xe và nhiều vấn đề khác”- ông Trần Việt Trung, Giám đốc Sở Du lịch Khánh Hòa, lo ngại.
Ông Lê Văn Sơn, Tổng quản lý khách sạn Liberty Central Nha Trang, Chi hội trưởng Chi hội Khách sạn thuộc Hiệp hội Du lịch Khánh Hòa, cho rằng lượng khách Trung Quốc tăng đột biến khiến công suất phòng loại 3-5 sao luôn cao nhưng giá phòng lại giảm. Khách sạn 5 sao năm 2013 có giá khoảng 220 USD/phòng nhưng đến năm 2017 chỉ còn 110 USD/phòng. Đáng lo hơn là chất lượng và thương hiệu du lịch bị đánh đổi số đông.
Theo thống kê mới nhất, khách Trung Quốc tăng đột biến khiến thị trường khách Hàn Quốc, Úc, Đức và các nước Tây Âu giảm 50%. Nguyên do, những hành xử của khách Trung Quốc gây khó chịu cho du khách các nước. Chủ nhà hàng Nhật Phong tại TP Nha Trang cho biết, nhiều khi muốn nói “không” với khách Trung Quốc, vì sự sự ồn ào, huyên náo thái quá.
Doanh nghiệp nội lao đao
Ông Trần Sơn Hải, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa, lo ngại: “Chúng ta không quản lý được, buông lỏng sẽ không tạo được môi trường du lịch lành mạnh, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp và mất đi nhiều khách hạng sang, khách truyền thống vốn dày công xây dựng, quảng bá bấy lâu nay. Thời gian tới, các ngành phải thường xuyên kiểm tra, chấn chỉnh những bất cập phát sinh. Nhất là hạn chế việc “độc tôn” khách vì bài học khách Nga cách đây 4 năm đã cho ta thấy những bất cập”.
Cũng từ 2 năm qua, nhiều doanh nghiệp tổ chức tour trong nước điêu đứng vì khách Trung Quốc. Anh Lê Kim Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH Du lịch Nha Trang Trẻ, Chủ tịch Diễn đàn Xúc tiến du lịch Nha Trang, cho biết nhiều công ty lữ hành trong nước đưa khách đoàn đến Nha Trang rất khó tìm phòng, phải hủy tour. Lý giải về tình trạng này, nhiều doanh nghiệp Việt cho rằng, các tour lữ hành trong nước rất khó đặt cho khách đoàn vì đa số khách sạn từ 3 sao trở lên đều đã được các tour lữ hành quốc tế đặt phục vụ khách Trung Quốc, khách Nga. Do đó, khách trong nước phải đến giờ chót mới biết còn thừa phòng để mua, rất bị động. Mà giờ chót có thừa phòng thì giá bị đẩy cao gấp nhiều lần. Khó khăn hơn nữa, do lượng khách Trung Quốc tăng đột biến, nên hiện họ lùng cả khách sạn 1-2 sao mua cho khách Trung Quốc, nên khách Việt dù có tiền cũng không được ở khách sạn hạng sang. Thực tế ngày càng khó đi tour nội đến Nha Trang nếu không có biện pháp chấn chỉnh tình trạng này.
Hiểm họa lao động “chui”
Do lượng khách Trung Quốc tăng ồ ạt, nguồn nhân lực phục vụ phân khúc khách hàng này thiếu nghiêm trọng, công tác đào tạo không đủ đáp ứng. Tại cuộc họp với ngành du lịch mới đây, ông Trần Sơn Hải, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa, đã thừa nhận sự lúng túng về nhân lực cho ngành du lịch địa phương.
Do đó, không khó hiểu khi tình trạng hướng dẫn viên (HDV) “chui” người Trung Quốc xuất hiện khá nhiều. Thực tế, không ít HDV chui đã bị phát hiện, trục xuất về nước. Tuy nhiên, kiểm soát đối tượng lao động này hiện không dễ dàng. Bởi có nhiều HDV người Trung Quốc sang Việt Nam đi theo đoàn, dù có HDV là người Việt, nhưng thực tế nhiều khi HDV người Việt chỉ là “bù nhìn”, hợp thức hóa việc kiểm tra của cơ quan chức năng. Có nhiều điểm tham quan lịch sử, văn hóa, biển đảo…, hình ảnh HDV người Trung Quốc đứng ra thuyết trình cho cả đoàn khách nước họ không hiếm.
Ông Lâm Duy Anh Cường, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Nha Trang, cho biết hiện khách Trung Quốc đến Nha Trang chủ yếu là dòng khách có mức chi tiêu thấp, đi theo tour giá rẻ. Sự phát triển ồ ạt của thị trường khách du lịch Trung Quốc giá rẻ đã dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp sử dụng HDV chui, hình thành các điểm du lịch “khép kín” chỉ tiếp khách Trung Quốc làm ảnh hưởng đến chất lượng, hình ảnh và uy tín của ngành du lịch Nha Trang, Khánh Hòa.
Sự hình thành các cơ sở chuyên bán hàng cho người Trung Quốc, với bàn tay “đạo diễn” bởi một số doanh nghiệp Trung Quốc, cũng đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết. Khi nhu cầu bán hàng và giám sát bán hàng cao, doanh nghiệp Trung Quốc cần người biết tiếng Trung để hạn chế thất thoát. Do đó, tình trạng người Trung Quốc đến Nha Trang qua đường du lịch rồi ở lại làm việc ngày một tăng. Gần đây, nhiều phố, hẻm của Nha Trang xuất hiện không ít người Trung Quốc thuê, mua nhà lưu trú.
Nhiều nơi, người Trung Quốc thông qua trung gian người Việt đi lùng sục nhà cho thuê, mua nhà. Nhiều bảng hiệu bán nhà, thuê nhà dùng chữ Trung Quốc. Theo thống kê của Sở LĐ-TB-XH tỉnh Khánh Hòa, trong 3 tháng đầu năm, chỉ qua kiểm tra 4 doanh nghiệp, cơ quan liên ngành đã phát hiện 185 trường hợp người Trung Quốc làm việc chui và hiện đã bị trục xuất về nước.
