Theo báo cáo của Cơ quan thống kê nhà nước Nga Rosstat ngày 16-6, sản lượng công nghiệp nước này trong tháng 5 đã giảm 5,5%. Đây cũng tháng thứ 4 giảm liên tiếp và xuống mức kỷ lục kể từ năm 2009.
Tuy nhiên, trái với nhiều ngành kinh tế khác của nước Nga đang đối mặt với suy thoái kinh tế, ngành công nghiệp thép lại bùng nổ. Trong lúc công nhân của nhiều ngành nghề đang phải “thắt lưng buộc bụng”, thì những công nhân thép vạm vỡ của tập đoàn thép khổng lồ Severstal đang được “nâng như trứng, hứng như hoa”. Trong những ngày gần đây, tất cả dây chuyền sản xuất ở tập đoàn thép Severstal đã hoạt động đến 97% công suất. Sau giờ làm, công nhân được chăm sóc sức khỏe, được điều trị đau lưng và mỏi cơ bắp, được phục vụ tất cả các dịch vụ miễn phí như tắm khoáng, đắp bùn, châm cứu... tại spa riêng của công ty. Ngoài đặc quyền ở spa, họ còn được chăm sóc răng miễn phí, được tập đoàn thép Severstal trang trải tất cả chi phí cho các kỳ nghỉ ở Sochi, biển Đen... Ngoài các khoản thưởng, lương của họ trong năm nay đã tăng 8%.
Kết thúc quý 1 năm nay, nếu như các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nga lao đao, thì tập đoàn thép Severstal thu lợi nhuận 343 triệu USD. Những tác động bất lợi từ giá dầu giảm, căng thẳng địa chính trị và các biện pháp trừng phạt của phương Tây trên thực tế được chứng minh đã trở thành những điều kiện thuận lợi cho những công ty hàng hóa Nga, đặc biệt là trong ngành công nghiệp thép và hóa chất. Các công ty này đang được hưởng lợi từ đồng rouble yếu, hiện mất giá 39% so với mức cao nhất trong năm ngoái. Chi phí đáng kể cho nhân công và nguyên vật liệu thô đều được tính bằng rouble, mà hàng hóa xuất khẩu ra thị trường toàn cầu lại được tính bằng USD.
Trong khi ngành công nghiệp sản xuất thép của Mỹ bị tổn thất nghiêm trọng do giá thép hạ và chi phí hoạt động tăng do đồng USD tăng, thì ngành thép của Nga đang trở thành sức mạnh của Mátxcơva và giúp nền kinh tế chóng chọi với các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Cổ phiếu của hàng chục công ty thép và xuất khẩu hàng hóa (không phải dầu) của Nga từ đầu năm đến nay cũng tăng 19%. Trong đó, cổ phiếu của công ty than đá và thép Mechel đã tăng hơn 180% kể từ đầu năm nay, mức tăng ngoạn mục nhất trên thị trường chứng khoán thế giới.
Tập đoàn thép Severstal vừa thông báo sẽ dùng số tiền 600 triệu USD để mua lại số trái phiếu phát hành ở châu Âu đáo hạn vào năm 2016 và năm 2017. Tổng giá trị của hai đợt phát hành trái phiếu của tập đoàn thép Severstal là 1,5 tỷ USD. Với 75 triệu tấn thép được nấu chảy mỗi năm, Nga xuất khẩu hết 30 triệu tấn.
Bên cạnh những yếu tố khách quan, nhiều nhà phân tích đã từng chứng minh rằng ngành công nghiệp thép trụ vững vì Nga là một trong những quốc gia có các biện pháp bảo vệ ngành thép nội địa tốt nhất thế giới. Bằng những biện pháp như cấp quota, thuế nhập khẩu, tăng phí vận chuyển nội địa cũng như rào cản kỹ thuật chặt chẽ, Nga hoàn toàn có thể chế ngự sự xâm chiếm thị trường của thép ngoại, đặc biệt là Trung Quốc. Ngoài ra, nhu cầu xây dựng, công trình, thép ống... tại Nga vẫn cực kỳ tiềm năng. Chính những lý do trên đã làm cho nhiều tập đoàn thép lớn trên thế giới muốn đầu tư phát triển lâu dài tại nước này thay vì chỉ xuất hàng cho họ.
HẠNH CHI