Không thể phủ nhận một thực tế là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mới vào Việt Nam đang chảy chậm lại. Phải chăng điều này đã khiến các cơ quan quản lý phần nào “chùn tay” khi xử lý tình trạng “ôm dự án” rồi... để đó và nhiều dạng sai phạm khác?
Theo nguồn tin từ Bộ Kế hoạch - Đầu tư, tỉnh Bình Định vừa có thêm một dự án đầu tư của Hàn Quốc trong lĩnh vực may mặc xuất khẩu. Điều đáng nói ở chỗ ngay 1 tháng trước đó, chính dự án của nhà đầu tư này (Công ty TNHH JDW Industries Việt Nam) đã bị UBND tỉnh Bình Định quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư với lý do không thực hiện xây dựng dự án theo đúng tiến độ cam kết.
Sản xuất dụng cụ y tế tại Công ty TNHH Nikkiso Việt Nam (100% vốn Nhật Bản) tại Khu chế xuất Tân Thuận TPHCM. Ảnh: Đức Trí
Năm 2008, chủ đầu tư này đã thành lập Công ty TNHH Hwarung Việt Nam để thực hiện dự án may mặc tương tự tại Cụm công nghiệp Quang Trung, TP Quy Nhơn, nhưng cũng đã bị giải thể do không đủ năng lực triển khai.
Lãnh đạo Trung tâm xúc tiến đầu tư (Sở Kế hoạch - Đầu tư Bình Định) thừa nhận với báo chí rằng, việc cấp lại giấy chứng nhận đầu tư cho một dự án vừa bị rút giấy phép không sai về mặt quy định pháp lý, song nguy cơ bất thành của dự án là rất cao.
Cần nói thêm rằng, dự án tại Cụm công nghiệp Quang Trung bị rút giấy chứng nhận đầu tư là do chủ đầu tư không có năng lực để thực hiện chứ không phải khó khăn về mặt bằng như một số dự án khác. Toàn bộ diện tích đất 5 ha mà chủ đầu tư đề nghị đã được cấp từ tháng 1-2010.
Điều khiến cho Bình Định cũng như một số địa phương khác có phần ngần ngại không xử lý dứt điểm hoặc không thẳng thừng từ chối những dự án thuộc nhóm “nguy cơ cao” này là tình trạng khó khăn trong thu hút vốn FDI nói chung và thu hút vốn FDI vào một số địa phương có khó khăn, nói riêng.
Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch - Đầu tư) cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2011, tổng vốn đăng ký đầu tư mới và tăng thêm của các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đạt gần 4,7 tỷ USD, chỉ bằng 51,9% so với cùng kỳ năm 2010. Hơn thế, số vốn đăng ký mới này vẫn tập trung chủ yếu tại TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Ninh Thuận. Nhiều địa phương, khu kinh tế, khu công nghiệp không có thêm nhà đầu tư mới trong 5 tháng qua.
Không chỉ có cơ quan chức năng địa phương mà chính Bộ Kế hoạch - Đầu tư dường như cũng phần nào phải “thỏa hiệp”. Liên quan đến quy hoạch sân golf của cả nước đến năm 2020, bộ này đề xuất tới 3 phương án quy hoạch hệ thống sân golf của cả nước đến năm 2020, trong đó nghiêng về phương án 118 sân golf – đồng nghĩa với việc chấp nhận thêm một số địa phương xin mở mới sân golf, trong khi việc kiểm tra, rà soát quy hoạch (với 90 sân) đã cho thấy nhiều bất cập.
Kết quả rà soát cho thấy, rất nhiều dự án kết hợp sân golf với kinh doanh bất động sản, khu du lịch..., thậm chí hạng mục sân golf chỉ là thứ yếu. Dự án Tam Nông (Phú Thọ) diện tích chiếm đất của dự án là 2.069 ha, trong khi diện tích xây sân golf chỉ là 171,6 ha.
Dự án Tản Viên (Hà Nội) diện tích dự án là 1.204 ha, trong khi diện tích sân golf là 222 ha… Gần 70 sân golf hiện có trong quy hoạch đều ở dạng đầu tư kết hợp. Bộ cũng chia sẻ với nhà đầu tư qua việc ghi nhận “kinh doanh sân golf thông qua bán thẻ hội viên thì hiệu quả đầu tư rất thấp”.
Tuy nhiên, theo GS-TSKH Nguyễn Mại, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư, không thể chấp nhận biến chủ trương phát triển một môn thể thao thành kinh doanh bất động sản, cũng không thể lấy cớ kinh doanh sân golf không hiệu quả để đầu tư bất động sản.
Việc kết hợp kinh doanh bất động sản là có thể, nhưng phải tách bạch hẳn ra và áp dụng mức thuế khác với phần kinh doanh bất động sản để điều tiết lợi nhuận một cách hợp lý.
Thiết nghĩ, để tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài, Việt Nam còn nhiều việc để làm. Nhưng xuê xoa, dễ dãi với những nhà đầu tư thiếu năng lực, thiếu sự nghiêm túc, đứng đắn trong kinh doanh chưa chắc đã mang lại tác dụng như mong muốn!
Anh Thư
