Chiều 6-1, đồng chí Lê Hồng Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư và Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TƯ ngày 22-10-2010 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng chống tội phạm (PCTP) trong tình hình mới và tổng kết năm 2015 của Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban Chỉ đạo 138/CP).

Phạm tội giết người do nguyên nhân xã hội gia tăng

Theo báo cáo do Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, trình bày, trong 5 năm qua, tội phạm xâm phạm trật tự xã hội đã được kiềm chế, nhưng có nhiều diễn biến phức tạp về phương thức, thủ đoạn, tính chất và thành phần đối tượng. Tỷ lệ tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội gia tăng, có nhiều vụ giết người dã man, tàn bạo, giết nhiều người trong gia đình, chặt xác, phi tang, truy sát nạn nhân đến cùng gây bức xúc trong dư luận. Tội phạm có tổ chức diễn biến phức tạp, không chỉ hoạt động phạm tội trong các lĩnh vực hình sự đơn thuần mà chúng cấu kết, đan xen với kinh tế, ma túy, buôn lậu và sử dụng vũ khí nóng, nhiều băng nhóm tội phạm hình sự đội lốt doanh nghiệp để hoạt động. Tội phạm chống người thi hành công vụ, nhất là chống lại lực lượng công an diễn ra manh động, liều lĩnh hơn.

Cùng với đó, tội phạm vi phạm pháp luật về môi trường gia tăng và diễn biến phức tạp ở nhiều lĩnh vực; tình trạng tội phạm sử dụng những thành tựu khoa học, công nghệ để phạm tội (cả tội phạm hình sự, kinh tế, tham nhũng, môi trường) ngày càng phức tạp và nghiêm trọng hơn. Riêng trên lĩnh vực viễn thông, tin học, mạng Internet, tội phạm sử dụng công nghệ cao đã gia tăng hoạt động gây thiệt hại ngày càng lớn, nhất là hành vi trộm cắp, làm giả thẻ tín dụng, làm giả séc du lịch, lừa đảo, đánh bạc qua mạng Internet… Tội phạm về kinh tế và tham nhũng tiếp tục xảy ra nhiều trong lĩnh vực. Tội phạm và tệ nạn ma túy diễn biến ngày càng phức tạp.

Trong thời gian gần đây, mua bán, vận chuyển ma túy với khối lượng lớn, có vụ từ 200 - 500 bánh heroin, hàng chục kilôgam ma túy tổng hợp; tính chất quyết liệt, manh động, liều lĩnh hơn. Hầu hết các đối tượng tội phạm ma túy đều được trang bị vũ khí quân dụng, sẵn sàng chống trả và tử thủ “đến cùng” khi bị phát hiện… Số người nghiện ma túy còn nhiều, hiện có trên 204.000 người nghiện. Trong 5 năm qua, thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TƯ ngày 22-10-2010 của Bộ Chính trị, công tác tuyên truyền phòng ngừa tội phạm; hoàn thiện pháp luật PCTP; đấu tranh trấn áp với các loại tội phạm… đã được toàn hệ thống, nhất là lực lượng công an đẩy mạnh. Do đó, kết quả đấu tranh PCTP đã đạt và vượt các chỉ tiêu do Quốc hội, Chính phủ đề ra. Kiềm chế gia tăng tội phạm, hàng năm phạm pháp hình sự giảm từ 1% - 2%, riêng năm 2015 giảm 4,94%. Đặc biệt, nhiều loại án nghiêm trọng giảm, tỷ lệ điều tra khám phá đạt trên 76%, án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đạt trên 93%, nhiều địa phương đạt 100%. Đã triệt phá hàng chục ngàn băng nhóm tội phạm hình sự nguy hiểm, các vụ án kinh tế, tham nhũng phát hiện năm sau cao hơn năm trước.

Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải chịu trách nhiệm

Tại hội nghị, các địa phương, các bộ, ngành, cơ quan đều phát biểu nhấn mạnh, việc thực hiện Chỉ thị 48 của Bộ Chính trị đã góp phần kiềm chế gia tăng tội phạm, bởi thực tế cho thấy, ở đâu các cấp ủy thực sự vào cuộc, ở đó tình hình tội phạm chuyển biến tích cực. Đơn cử như Hà Nội đã giảm 6,1% phạm pháp hình sự, giảm 12 tụ điểm tội phạm phức tạp. TPHCM cũng nhấn mạnh, bài học trong 5 năm qua là vừa phát triển kinh tế vừa phải lo PCTP, phát huy vai trò của nhân dân trong PCTP, cùng với đó trang bị, phát huy cao độ vai trò của lực lượng công an. Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho rằng, những mô hình nhân dân tham gia PCTP cũng như đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân bảo vệ an ninh trật tự, phòng ngừa tội phạm cần tiếp tục được đẩy mạnh. Lãnh đạo Tòa án Nhân dân tối cao kiến nghị tăng thêm kinh phí để tăng cường xét xử lưu động. Cùng với đó, tăng cường sự chỉ đạo của cấp ủy trong giải quyết khiếu nại tố cáo, không để diễn ra tố cáo đông người kéo dài…

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh cho rằng, bên cạnh những kết quả quan trọng của công tác PCTP 5 năm qua góp phần quan trọng bảo vệ an ninh quốc gia và an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, vẫn còn nhiều vấn đề nổi cộm về tình hình tội phạm. Nguyên nhân là do người đứng đầu cấp ủy và chính quyền ở một số địa phương đã thiếu quyết liệt trong công tác PCTP. “Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải chịu trách nhiệm trước hết về công tác PCTP, giải quyết các vấn đề bức xúc phát sinh ngay từ cơ sở”, đồng chí Lê Hồng Anh nhấn mạnh và yêu cầu tới đây cần tập trung điều tra, khám phá các loại tội phạm như kinh tế, tội phạm công nghệ cao, trước mắt mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm để bảo vệ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Tết Nguyên đán cho nhân dân.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban chỉ đạo 138/CP yêu cầu, công tác PCTP phải được xác định là nhiệm vụ thường xuyên, trọng tâm của các cấp ủy, chính quyền. “Để tội phạm hoành hành là nhân dân không yên tâm. Cuộc sống dù còn khó khăn nhưng sống trong môi trường bình yên luôn là mong mỏi của nhân dân”, Phó Thủ tướng nói. Trên cơ sở đó, các lực lượng nòng cốt trong công tác PCTP cần nỗ lực, quyết tâm hơn nữa để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và sự tin tưởng của nhân dân. Các lực lượng cần sử dụng đồng bộ các biện pháp để PCTP, lấy phòng ngừa là chính từ gia đình đến cơ sở và địa phương.

PHAN THẢO