Trước đây, các tranh chấp giữa cơ quan nhà nước và người dân phải đưa ra tòa án để giải quyết là rất hiếm, nếu có thì phần thắng gần như 100% thuộc về cơ quan nhà nước.
Với việc hướng đến sự hoàn thiện của hệ thống pháp luật, thủ tục công khai, minh bạch hơn, đặc biệt là khả năng tiếp cận và nhận thức pháp luật của người dân ngày càng cao, hiện nay việc người dân đi kiện và thắng kiện các cơ quan nhà nước hay kiện cán bộ công chức không còn là chuyện hiếm nữa. Tuy nhiên, đang có tình trạng các cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền thường ngại ra tòa, ngại công khai thông tin trong các vụ tranh chấp, khiếu kiện của công dân, tổ chức. Do vậy, trong phần lớn các vụ án kiện của người dân với cơ quan nhà nước thì người đứng đầu đều tìm mọi cách trốn tránh, chỉ cử cấp dưới đi thay. Thậm chí, nhiều trường hợp còn cử hoặc ủy quyền cho những người không đủ thẩm quyền, không đúng đối tượng, không có chuyên môn liên quan đến vụ án tham gia tố tụng.
Trong nhà nước pháp quyền, cơ quan nhà nước và cán bộ công chức cũng là chủ thể tham gia pháp luật bình đẳng như các chủ thể khác trong xã hội. Trong quá trình quản lý, điều hành và thực thi công vụ, cơ quan nhà nước và cán bộ công chức đều có thể có va chạm, tranh chấp hoặc thiếu sót, nên việc tham gia tố tụng, giải quyết để phân định đúng sai đều là lẽ bình thường. Trong nhiều trường hợp, do quy định pháp luật còn có kẽ hở, bất cập, xung đột, nên cách hiểu khác nhau, vì vậy thông qua bản án, quyết định của tòa án mà cơ quan nhà nước hay người có thẩm quyền lấy lại được hình ảnh, uy tín của mình trước nhân dân và công chúng. Về phía người dân nếu việc xét xử công bằng, khách quan, sẽ càng làm cho họ thêm tin tưởng vào nhà nước và hệ thống pháp luật.
Do đó, các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền không nên quá nặng nề, câu nệ, ngại ra tòa giải quyết các tranh chấp, mà nên chủ động đưa ra tòa giải quyết những vụ việc tranh chấp, khiếu kiện phức tạp, kéo dài, để thông qua đó có sự phán xét khách quan, công bằng, đúng pháp luật. Đây cũng là biện pháp hữu hiệu để giải quyết dứt điểm các tranh chấp, khiếu kiện của người dân.
VĨNH LINH (Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum)
