• Kẻ lật đổ

Anh một cuốn, em một cuốn, Harry Potter chinh phục giới trẻ Việt Nam. Ảnh: T.V.

Theo hãng tin AP, kể từ 0g01' ngày 21-7 (giờ BST, tức 7g01' sáng ngày 21-7 giờ Việt Nam) trung bình trên toàn thế giới cứ mỗi giờ có 300 ngàn cuốn sách Harry Potter tập 7 được bán ra, tức 5.000 cuốn/phút. Tại hơn 35 quốc gia hàng chục ngàn người đã thức trắng đêm để chờ đợi chuyến phiêu lưu được coi là cuối cùng của chú bé phù thủy Harry Potter.

Những con số kỷ lục thi nhau bay về, 12 triệu bản sách phát hành tại Mỹ, hàng triệu bản sách khác được phát hành qua mạng và hàng triệu bản sách khác nữa được phát hành tại các quốc gia không sử dụng tiếng Anh - ngôn ngữ của cuốn sách tập 7.

Tại Anh, Mỹ những ngày này, đi đâu người ta cũng thấy hình ảnh từ người lớn đến trẻ con cầm trên tay những cuốn sách Harry Potter, người ta có thể đọc ở mọi nơi, trên xe hơi, trong nhà hàng, trên máy bay, trong công viên… đi đâu cũng thấy Harry Potter. Truyền hình tràn ngập thông tin, điện ảnh rầm rộ với tập 5 Harry Potter và Hội Phượng Hoàng (NXB Trẻ phát hành bản dịch năm 2004) vừa được chính thức công chiếu.

Năm 1998, tập đầu tiên của bộ sách Harry Potter xuất hiện. Đến tận bây giờ người ta vẫn nhắc lại sự ra đời đầy tính truyền kỳ của nó. Tác giả từ một người mẹ đang phải nuôi con bằng tiền trợ cấp xã hội nghĩ ra câu chuyện về một thế giới của các cô cậu bé phù thủy khi đang đi trên chuyến tàu từ Manchester đến London và chuyển ý tưởng thành bản thảo tại một quán cà phê ở Edinburgh (Scotland) nhưng sau đó hơn 30 NXB của Anh đã từ chối xuất bản cuốn sách.

Năm 1996, NXB Bloombery, một NXB chẳng lấy gì làm tên tuổi ở Anh đã quyết định ký hợp đồng xuất bản với cái giá 4.000 USD, một hợp đồng không mấy hy vọng như ban lãnh đạo NXB đã thú nhận sau này.

Quả thực, vào thời điểm xuất hiện không ai có thể tin rằng cuốn sách sẽ thành công. Vùi đầu vào một cuốn tiểu thuyết là lựa chọn cuối cùng của trẻ em bây giờ khi ti vi, video, game điện tử đang là những loại hình giải trí đầy quyến rũ.

Mà thậm chí nếu có đọc thì cũng chỉ là những cuốn truyện tranh chứ không phải là một cuốn tiểu thuyết dày gần 400 trang (số trang tập 1). Đã vậy đề tài phù thủy chẳng có gì là mới lạ, thậm chí với trẻ em phương Tây đây là đề tài cũ nhất trong thế giới truyện thiếu nhi, xếp chung hàng với bà tiên tốt bụng hay Lọ Lem may mắn.

Ấy vậy mà cuốn sách đã làm nên điều kỳ diệu, nó đã lôi những cô cậu bé ra xa màn hình ti vi, quẳng những cỗ máy PlayStation sang một bên để dán mắt vào những cuốn sách dày không thua gì Chiến tranh và hòa bình, nó cuốn hút cả người lớn vào vòng xoay say mê đó.

Và Harry Potter đã tạo nên một huyền thoại trong văn học thiếu nhi như là kẻ đã lật đổ mọi quan niệm về tương lai của thị trường sách thiếu nhi. Một tương lai tưởng chừng đầy u ám trước khi Harry Potter xuất hiện.

• Niềm hy vọng mới

Nôn nóng được đọc Harry Potter, một bé gái đã trùm áo đọc ngay trong mưa. Ảnh: BBC

J.K.Rowling có tất cả, bà đang là nhà văn nữ giàu nhất nước Anh và có thể là cả với thế giới với tài sản lên tới con số tỷ đô la Mỹ. Tác phẩm của bà nhận được sự mến mộ ở khắp mọi nơi không phân biệt tôn giáo, dân tộc.

Đó là chưa kể đến cả một ngành công nghiệp xung quanh bộ sách như điện ảnh (trong đó chỉ riêng 4 tập phim đầu về Harry Potter đã thu về hơn 4,5 tỷ USD), hàng lưu niệm, sắp tới đây còn có các công viên về Harry Potter. Chẳng lấy gì làm lạ khi sự thành công của bà đã kích thích cả một phong trào sáng tác truyện cho thiếu nhi trên toàn thế giới.

Đề tài phù thủy tưởng đã chết yểu từ giữa thế kỷ 20 bỗng quay trở lại rầm rộ với hàng loạt tác phẩm tầm cỡ “thế giới” như Tim mực, Máu mực, Charlie Bone, Pháp thuật, Nhà giả kim, Pendragon, Darren Shan… đua nhau xuất hiện cùng những cuốn sách về thiếu nhi thuộc đủ mọi phong cách khác.

Ai cũng tự nhận mình sẽ là “người thay thế Harry Potter”, “một Harry Potter mới”. Thị trường văn học thiếu nhi thời hậu Harry Potter đang sôi sục khi ai cũng mong muốn mình sẽ là người viết tiếp huyền thoại về một cuốn sách thiếu nhi thành công nhất trong lịch sử.

Sự đam mê Harry Potter sớm muộn sẽ dừng lại, huyền thoại sẽ chỉ còn là huyền thoại. Thế nhưng bất cứ ai quan tâm đến văn học thiếu nhi đã có thể tin tưởng và hy vọng vào một thị trường sách cho các độc giả nhỏ tuổi trên thế giới hay cả ở Việt Nam sẽ xuất hiện nhiều tác phẩm hay và thu hút nhiều hơn nữa thiếu nhi đến với sách. Không cần đến đũa phép hay phép thuật, nhà văn J.K.Rowling đã mang lại cả một niềm hy vọng mới cho văn học thiếu nhi của thế giới.

Tường Vy