Trong một động thái quyết tâm kiểm soát chặt súng đạn, Thượng viện Mỹ ngày 11-4 đã thông qua dự luật mở đường cho các cuộc tranh luận về thay đổi các quy định kiểm soát sử dụng súng đạn ở nước này.
Chiến thắng bước đầu
16 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã đứng về phía 52 thượng nghị sĩ đảng Dân chủ để thông qua dự luật trên với 68 phiếu thuận, 31 phiếu chống. Với việc thông qua dự luật này, Thượng viện đã phát động cuộc tranh luận thứ năm trong hơn một thập niên qua. Dự luật được thông qua bất chấp các đợt vận động hành lang ráo riết của các tổ chức buôn bán và sử dụng súng ở Mỹ. Theo đó, dự luật yêu cầu kiểm tra lý lịch những người mua vũ khí nhằm đảm bảo súng không được bán cho người bị cấm sở hữu. Bên cạnh đó là việc giảm công suất tại các nhà máy sản xuất súng và tăng cường an ninh ở trường học.
Theo Washington Post, nhiều thành viên gia đình của các nạn nhân vụ xả súng ở trường tiểu học Sandy Hook xúc động khi kết quả được công bố.
Người ủng hộ kiểm soát súng tuần hành trước Nhà Trắng.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Richard Blumenthal cho biết các nỗ lực vận động hành lang từ những gia đình nạn nhân vụ xả súng không ngừng tác động đến các chính khách Mỹ. Họ đã bay tới Washington trong tuần này trên Air Force One cùng với Tổng thống Obama. Đó là một cử chỉ cho thấy Nhà Trắng bắt đầu lắng nghe ý kiến của họ. Thượng nghị sĩ này nói: “Không thể ngờ rằng 4 tháng trước, nghi ngại về luật kiểm soát súng đạn còn rất cao nhưng hôm nay, điều đó đã thay đổi”.
Tuy nhiên, nhiều nhà lập pháp Mỹ cho biết còn quá sớm để nói các biện pháp kiểm soát súng chặt chẽ hơn sẽ sớm được ban hành. Đảng Dân chủ đang chuẩn bị cho khả năng một nhóm Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa do Thượng nghị sĩ Mike Lee dẫn đầu có thể sử dụng chiến thuật trì hoãn để xem xét từng sửa đổi, chẳng hạn như việc cấm sử dụng vũ khí tấn công cũng như hạn chế công suất sản xuất của các nhà máy chế tạo súng. Nhiều người chống lại việc gia tăng kiểm soát súng đạn cho rằng dự luật sẽ vi phạm Tu chính án thứ 2, hạn chế quyền hiến định của công dân giữ và mang vũ khí. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Charles E. Schumer, người đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành dự luật, cảnh báo rằng “nguy hại” về khả năng không có một luật kiểm soát súng đạn chặt chẽ hơn.
Hiệp hội súng trường Mỹ dọa kiện
Hiệp hội súng trường quốc gia của Mỹ (NRA) tuyên bố sẽ phản đối bất kỳ đề xuất nào để siết chặt kiểm soát vũ khí trong khi nhiều bang ở Mỹ không chờ đợi luật mới kiểm soát súng đạn đã thông qua các luật riêng. Từ New York tới Colorado, Maryland và Connecticut đều đã có luật kiểm soát súng đạn. NRA cho rằng những luật này vi phạm Hiến pháp Mỹ. Chủ tịch NRA David Keene cho biết ông sẵn sàng kiện các bang này ra tòa. NRA tự tin vì trong suốt một thập niên qua, họ giành hơn 200 chiến thắng trong các vụ kiện tụng.
Thế nhưng, tình thế giờ đây có thể đã khác. Theo kết quả cuộc thăm dò của viện Gallup, 91% người Mỹ muốn kiểm soát tất cả các loại súng bán trên thị trường. Theo báo Examiner, người đứng đầu bộ phận vận động hành lang của NRA, ông Chis Cox, đã viết thư cảnh báo các Thượng nghị sĩ Mỹ chớ có thông qua dự luật cho phép tranh luận về siết chặt kiểm soát súng đạn. Ông Cox cho rằng chỉ nên tập trung vào các biện pháp như kiểm soát người bị tâm thần sở hữu súng, xử mạnh tay các tội phạm dùng súng và tăng cường các biện pháp an ninh ở trường học. Theo Businessweek, doanh thu hàng năm của NRA khoảng 250 triệu USD vì vậy họ khó có thể chấp nhận việc cắt giảm công suất sản xuất súng.
THỤY VŨ tổng hợp
