Sức cầu thị trường tăng trở lại
Theo Bộ Công thương, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam qua các thị trường như EU, Mỹ đã tăng khả quan trong mấy tháng trở lại đây. Cụ thể tại EU - trong 4 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU đạt 12,55 tỷ USD, tăng 18,1% so với cùng kỳ năm 2020.
Đây được cho là kết quả của việc DN nhanh chóng tiếp cận và tận dụng tốt cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Còn tại thị trường Mỹ, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 5 tháng đầu năm 2021 của Việt Nam sang quốc gia này đạt 37,6 tỷ USD, tăng 49,8% so với cùng kỳ. Các mặt hàng tăng trưởng mạnh gồm gỗ, thủy sản, dệt may…
Ghi nhận của các hiệp hội, các ngành hàng như thủy sản, nông sản, dệt may… cho thấy, kể từ tháng 4-2021 tới nay giá trị xuất khẩu hàng Việt đi các thị trường Mỹ và EU đã tăng mạnh trở lại. Điển hình với ngành hàng thủy sản, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm sang Mỹ 5 tháng đầu năm đạt 270 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ; với cá tra cũng đang trên đà phục hồi khi đạt mức tăng 136% trong tháng 4 và khoảng 200% trong tháng 5, đạt 33 triệu USD, đưa kết quả 5 tháng đầu năm 2021 lên 135 triệu USD, tăng 57% so với cùng kỳ.
Cùng với Mỹ, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang EU tháng 5 tiếp tục tăng 30%, đạt gần 95 triệu USD, sau khi tăng mạnh 36% trong tháng 4 với 97 triệu USD. Lũy kế xuất khẩu 5 tháng đầu năm sang EU đạt trên 380 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ.
Ngoài thủy sản, các DN dệt may, gạo, nông sản, gỗ… cho biết gần đây đã nhận được số lượng đơn hàng tăng hơn từ các quốc gia kể trên. Phân tích nguyên nhân những thị trường này có xu hướng tăng trở lại, đại diện của VASEP chỉ ra: Việc triển khai nhanh và rộng rãi chiến dịch tiêm phòng Covid-19 cùng với gói kích thích kinh tế kịp thời đã mang lại động lực để nhu cầu tiêu thụ thủy sản của các nước này hồi phục “thần tốc” không chỉ ở phân khúc bán lẻ mà cả các kênh dịch vụ, nhà hàng, khách sạn, giải trí…
Ngoài ra, sau một thời gian bị “kìm nén” do hạn chế, giãn cách phòng chống Covid-19, nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng “bùng nổ” không chỉ với những mặt hàng như tôm, cá ngừ, cá hồi vốn là sở thích và thói quen tiêu dùng của họ mà sẽ tăng mạnh với cả các loài thủy sản khác như cá tra, mực, bạch tuộc, cua ghẹ…
Hàng Việt được người tiêu dùng EU đón nhận ngày càng nhiều hơnTrong khi đó, với hàng nông sản, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết, hiệp hội đã làm việc với nhiều DN và họ đều lạc quan về những đơn hàng trong các tháng tới. Từ đó, các DN đều có sự chuẩn bị về nguồn cung nguyên liệu, phương án sản xuất để đáp ứng đơn hàng ký kết với nhà nhập khẩu.
Đón đầu xu thế bằng cách nào?
Theo các chuyên gia, mặc dù nhu cầu thị trường đang phát đi những tín hiệu lạc quan hơn, song, có một số thay đổi trong xu hướng tiêu dùng mà DN Việt phải lưu ý. Cụ thể, sau dịch Covid-19, người tiêu dùng tại EU, Mỹ ngày càng quan tâm đến yếu tố bảo vệ môi trường, truy xuất nguồn gốc sản phẩm cũng như các yếu tố liên quan đến vấn đề lao động trẻ em.
“Xu hướng tiêu dùng của người châu Âu thay đổi nhanh hơn kể từ khi xảy ra dịch bệnh. Trong đó, người mua hàng ngày càng quan tâm đến sự bền vững, bao gồm truy xuất nguồn gốc và trách nhiệm xã hội, yếu tố bảo vệ môi trường. Khách hàng sẽ ưu tiên lựa chọn các sản phẩm thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng xanh và đảm bảo lợi ích của người lao động”, ông Zachaier, Giám đốc Bộ phận chuỗi cung ứng SOA-Source of Asia, một trong những công ty hàng đầu về hỗ trợ xuất khẩu tại Việt Nam và châu Á - Thái Bình Dương, cho biết.
Để có thể đón đầu xu thế tăng trưởng hiện nay của các thị trường, bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM (ITPC), cho rằng, việc phát triển xuất nhập khẩu theo yêu cầu bền vững đòi hỏi DN Việt phải luôn đầu tư nghiên cứu, áp dụng những chính sách phù hợp được xây dựng và cải tiến trên cơ sở khoa học, hài hòa giữa mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường.
Kinh nghiệm từ các DN như Vinamilk, TH True Milk, Việt Tiến, Vina T&T, Minh Phú… đã thành công xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ thành công đi các thị trường khó tính cho thấy, điểm chung của các DN đều là tập trung chất lượng sản phẩm ngay từ khi phát triển thị trường trong nước. Khi đã có chỗ đứng nhất định mới xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường nước ngoài với mục tiêu hợp lý, đầu tư nghiên cứu kỹ nhu cầu, thị hiếu của từng thị trường và lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Điều đặc biệt, theo các chuyên gia, một nhà máy sản xuất sản phẩm xuất khẩu cũng cần phải được thiết lập hợp chuẩn để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và bền vững. Cụ thể, một nhà máy hợp chuẩn cần phải xây dựng được các thành tố cơ sở vật chất và môi trường, hệ thống quản lý chất lượng, kiểm soát vật liệu nhập - xuất, quy trình và kiểm soát sản xuất, thử nghiệm trong nhà, kiểm tra cuối cùng, nguồn nhân lực, chuyển đổi số.
Ngoài ra, các đối tác nhập khẩu sẽ đề cao giá trị DN khi DN đó vận hành tốt năng lượng tái tạo vào năng suất sản xuất và kinh doanh. Đây cũng là điều dễ hiểu khi 2 năm trở lại đây nhiều DN lớn trong ngành hàng nông thủy sản, dệt may, lúa gạo ngoài đầu tư vùng nguyên liệu khép kín đã có sự kiểm soát chặt hơn quá trình sản xuất cũng như tối ưu hóa vận hành, tiết kiệm năng lượng thông qua đầu tư năng lượng sạch.
