Xu hướng tiêu dùng mới
Cả nước hiện có khoảng 200 công ty Fintech đang hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau như trung gian thanh toán (ví điện tử, cổng thanh toán, chuyển mạch), cho vay ngang hàng (P2P lending), công nghệ chuỗi khối (blockchain/crypto), thanh toán di động (mobile payment), đầu tư (wealth management), huy động vốn cộng đồng (crowdfunding), chấm điểm tín dụng (scoring), định danh điện tử (eKYC), bảo hiểm (insurtech)… Đặc biệt gần đây xuất hiện tiền di động (mobile money), ngân hàng số (digital bank) và tiền ảo (virtual money).
Đại diện VNPay chia sẻ, nhiều người tiêu dùng đã bắt đầu chuyển sang sử dụng các sản phẩm và dịch vụ từ lĩnh vực Fintech, tạo ra một xu hướng tiêu dùng mới và đầy tiềm năng tại Việt Nam. Trong thị trường Fintech, thanh toán số vẫn là mảng hoạt động chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong đó, riêng thanh toán thương mại điện tử đạt 17,894 triệu USD vào năm 2023 và dự báo đạt 22,056 triệu USD trong năm 2025; thanh toán POS di động cũng tăng trưởng mạnh, đạt 3,216 triệu USD vào năm 2023 và dự báo tăng lên 4,323 triệu USD trong năm 2025.
Trong bảng xếp hạng các công ty Fintech hàng đầu do Fintech News công bố, hai công ty Fintech thanh toán là VNLIFE (công ty mẹ của VNPay) và M_Service (nhà điều hành của MoMo) lần lượt dẫn đầu hệ sinh thái tại Việt Nam. Cùng với VNPay và MoMo, hàng loạt ví điện tử khác như ZaloPay, Shopee Pay và Viettel Pay cũng đang chiếm lĩnh thị trường Fintech nội địa.
“Fintech góp phần làm tăng khả năng gia nhập thị trường đối với các doanh nghiệp, bao gồm cả các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, truyền thông và viễn thông. Fintech không cạnh tranh mà hợp tác rất chặt chẽ với các ngân hàng và tổ chức tín dụng để đẩy mạnh tiếp cận khách hàng và nâng cao trải nghiệm thông qua việc ứng dụng công nghệ… nên ngành Fintech đã có bước phát triển lớn trong thời gian qua”, ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập, Phó Chủ tịch Ví điện tử MoMo, cho biết.
Trụ cột quan trọng của hệ sinh thái tài chính hiện đại
Theo các chuyên gia, Việt Nam có hơn 70% dân số sống tại khu vực nông thôn, tỷ lệ tiếp cận với các dịch vụ tài chính rất hạn chế. Đây là thị trường rất lớn để các ngân hàng, tổ chức tín dụng và Fintech cùng hợp tác khai thác. Một trong số đó là cung cấp khoản vay cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs).
Ông Nguyễn Bá Diệp cho biết: “Một trong những yếu tố rất quan trọng tác động đến sự phát triển của lĩnh vực Fintech tại Việt Nam là tác động từ phía chính sách của Chính phủ để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, Chính phủ điện tử (thanh toán dịch vụ công) và đặc biệt là thực hiện chiến lược tài chính toàn diện với mục tiêu 80% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng vào năm 2025”.
Cùng với cả nước, TPHCM đã và đang triển khai nhiều cơ chế hỗ trợ mạnh mẽ cho cộng đồng khởi nghiệp, đặc biệt là các startup hoạt động trong lĩnh vực Fintech. Nghị quyết số 20 của HĐND TPHCM đã mở ra hành lang pháp lý và tài chính rõ ràng để ươm tạo và phát triển các dự án đổi mới sáng tạo, trong đó có lĩnh vực Fintech. Theo đó, Sở KH-CN TPHCM cũng vừa công bố Chương trình tuyển chọn các dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực Fintech, qua đó cung cấp gói hỗ trợ lên đến 400 triệu đồng cho mỗi dự án tiềm năng, cùng với các hỗ trợ về cố vấn, kết nối đầu tư và không gian phát triển sản phẩm.
Chương trình Fintech 2025 tại TPHCM không chỉ cung cấp nguồn lực tài chính mà còn tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện cho các startup Fintech. Các hỗ trợ bao gồm: hỗ trợ tiền ươm tạo, ươm tạo và tăng tốc, kết nối các startup Fintech với các nhà đầu tư, tổ chức tài chính và các đối tác tiềm năng khác trong và ngoài nước… Sở KH-CN cũng cam kết đồng hành cùng các startup Fintech trên mọi chặng đường phát triển, từ khi còn là ý tưởng cho đến khi trở thành những doanh nghiệp thành công.
Ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở KH-CN TPHCM, chia sẻ: “Hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm tài chính của cả nước và khu vực, TPHCM xác định Fintech là một trong những trụ cột quan trọng của hệ sinh thái tài chính hiện đại. Bên cạnh đó, TPHCM đang tích cực triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học- công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trong đó có chính sách hỗ trợ phát triển Fintech; triển khai đề án Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM… Thúc đẩy ngành Fintech phát triển cũng là góp phần xây dựng trung tâm tài chính lớn mạnh tại TPHCM”.
