Nghe thông tin về việc Hội Cấp thoát nước Việt Nam đề xuất thực hiện “phí thuê bao” nước sạch, tôi thực sự băn khoăn tự hỏi phải chăng đây là một kiểu tận thu của ngành cấp nước.
Nguyên nhân mà hội này đề xuất “sáng kiến” trên xuất phát từ việc nhiều ý kiến không đồng tình với việc hộ sử dụng nước dưới 4m³/tháng vẫn phải trả đủ tiền 4m³ theo Nghị định 117/CP.
Lãnh đạo hội trên cho rằng ngành bưu điện khi lắp đặt điện thoại vẫn tính phí thuê bao hàng tháng để sửa chữa khi hư hỏng, trong khi việc sửa chữa cấp nước khó khăn hơn, chi phí cao hơn nên các hộ sử dụng nước phải đóng phí để có nguồn kinh phí sửa chữa, bảo trì cũng như trả chi phí lắp đặt đấu nối ban đầu. Trước tiên, phải nói rằng những hộ tiêu thụ dưới 4m³/tháng, như thông tin từ một quan chức của Vụ Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng) cho biết, hầu hết đều là hộ nghèo.
Nếu đúng như vậy, thiết nghĩ bộ nên đề xuất sửa đổi quy định theo hướng không nên thu theo cách này bởi lẽ quy định này không khuyến khích người dân tiết kiệm tài nguyên. Vì vậy, mới có chuyện ngành điện lực đã từng phát động phong trào “Tiết kiệm điện có thưởng”.
Mặt khác, TPHCM trong những năm qua đã thực thi nhiều biện pháp an dân, mà cụ thể trong lĩnh vực cấp nước đã lắp đặt miễn phí nhiều đồng hồ nước cho dân. Chính sách này đã góp phần đưa nước sạch đến các vùng xa, vùng trắng về nước sinh hoạt và được bà con nghèo hoan nghênh. Bây giờ, để bỏ quy định “hộ sử dụng nước dưới 4m³/tháng vẫn phải trả đủ tiền 4m³” để thay vào đó là “phí thuê bao”, điều này có lợi cho ai, không nói ra chắc ai cũng hiểu.
Nếu nói phải có chi phí duy tu, bảo dưỡng cho ngành cấp nước như ngành điện thoại, vậy thử hỏi ngành điện lực có thưởng cho hộ tiết kiệm điện, ngành viễn thông có khuyến mãi giảm giá cuộc gọi, vậy ngành cấp nước có “bắt chước” không? Thực ra, đồng hồ nước, đường ống… đều đã được tính vào giá trị hợp đồng hay giá thành sản phẩm nên việc đặt ra “phí thuê bao” chỉ là cách tận thu hay một dạng ngầm của việc tăng giá nước.
Hơn nữa, các đơn vị cấp nước là những doanh nghiệp cổ phần hẳn hoi, không phải là bà hàng xén để nay bày ra phí này, mai đặt thêm cước nọ và không thể áp đặt theo kiểu “đi mua thịt phải mang theo cân”. Cũng cần nói rõ rằng, nhiều khu vực cuối nguồn, người dân phải góp tiền kéo đường ống để có được nước sử dụng – một công việc mà lẽ ra ngành cấp nước phải gánh vác.
Từ câu chuyện 4m³ nước hàng tháng của các hộ nghèo, Hội Cấp thoát nước đã đề xuất “sáng kiến” thu phí thuê bao để áp dụng cho các hộ nghèo hay cho tất cả khách hàng sử dụng nước? Vẫn còn lập lờ trong việc vận động hình thành một chính sách…
Nên nhớ rằng, người tiêu thụ nước hiện nay, ngoài việc phải gánh chịu nhiều đợt tăng giá nước, họ vẫn còn phải gánh thêm phí nước thải, nay nếu lại thêm “phí thuê bao” thì không biết mai kia lại thêm phí, cước… gì gì nữa. Ngành cấp nước cứ kêu gào lỗ trong khi người dân đang đối diện với cuộc sống giá cả đắt đỏ. Có thể sẽ tăng giá nước nhưng không thể mập mờ bằng cách áp thêm phí này phí nọ.
Điều cuối cùng tôi muốn nói ở đây: Hội Cấp thoát nước là hội nghề nghiệp hay hội… quản lý nhà nước. Theo dõi thông tin hàng ngày, cứ mỗi lần muốn tăng giá nước hay áp phí thì bao giờ hội này cũng người tích cực phát pháo. Thật lạ…
Mỹ Lệ (Quận 8)
