Sắp xếp khu phố, ấp: Giải quyết thủ tục hành chính kịp thời, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân

Theo Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM, mô hình tổ chức 2 cấp (khu phố, ấp và tổ dân phố, tổ nhân dân) thời gian qua có một số hạn chế, bất cập như quy mô hộ dân và dân cư ở khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân không đồng đều theo từng mô hình hoạt động.

Các phường, xã, thị trấn, có khu phố, ấp trên 4.000 hộ do địa bàn rộng nên khó khăn trong việc tuyên truyền, triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nắm bắt tình hình nhân dân.

Trong khi đó, hoạt động khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội dưới phường, xã, thị trấn có lúc, có nơi chưa đồng bộ, nhất là trong thực hiện các phong trào tại địa phương. Công tác phối hợp, phân công nhiệm vụ đôi lúc chưa cụ thể, rõ ràng nên chưa phát huy được vai trò của các thành viên và hiệu quả của từng mô hình khi triển khai, thực hiện nhiệm vụ.

Trên phạm vi cả nước, hiện chỉ còn TPHCM duy trì dưới phường, xã, thị trấn hai mô hình: Khu phố, ấp; tổ dân phố, tổ nhân dân. Do đó, việc sắp xếp tổ chức khu phố, ấp dưới phường, xã, thị trấn là đúng quy định.

Từ thực tiễn trên, TPHCM xác định mô hình tổ chức 2 cấp: Khu phố, ấp (1.604 khu phố và 404 ấp) và tổ dân phố, tổ nhân dân (19.574 tổ dân phố và 5.795 tổ nhân dân) thuộc 249 phường, 58 xã, 5 thị trấn cần được sắp xếp theo đúng quy định.

TPHCM xác định, việc sắp xếp khu phố, ấp nhằm xây dựng tổ chức dưới phường, xã, thị trấn sát dân, gần dân, trực tiếp truyền tải những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân; bảo đảm tính tự quản của cộng đồng dân cư, quản lý nhà nước của chính quyền cấp xã và sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng; phát huy vai trò của quy ước cộng đồng dân cư; đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch trong thực hiện giúp cho khu phố, ấp hoạt động hiệu quả.

Việc này không làm thay đổi địa giới hành chính cấp xã và phải đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Phương thức tổ chức sinh hoạt tại các khu phố, ấp phù hợp cộng đồng dân cư, gắn với triển khai xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh (làm các địa điểm luân chuyển sinh hoạt ở mỗi khu phố, ấp) nhưng không làm phát sinh việc xây dựng mới trụ sở làm việc của khu phố, ấp; phát huy vai trò làm chủ của nhân dân theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Kết quả sắp xếp khu phố, ấp của TP Thủ Đức và các quận, huyện đã chủ động bám sát các văn bản chỉ đạo của Ban Thường vụ Thành ủy, UBND TP về chủ trương định hướng sắp xếp khu phố, ấp trên địa bàn nhằm đảm bảo công tác triển khai được đồng bộ, thống nhất, chặt chẽ, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế và tạo sự đồng thuận, ủng hộ cao của các tầng lớp nhân dân và cán bộ, đảng viên.

Căn cứ số lượng 25.377 tổ chức (2.008 khu phố, ấp và 25.369 tổ dân phố, tổ nhân dân) sắp xếp, thành lập 4.861 khu phố, ấp (giảm 20.516 tổ chức). Tinh giản nhân sự người hoạt động không chuyên trách khu phố, ấp và người trực tiếp tham gia hoạt động khu phố, ấp từ khoảng 64.309 người xuống còn khoảng 43.749 người.

Về tên gọi, thành phố chọn tên gọi khu phố, ấp và xuất phát từ thực tế hoạt động “tên khu phố, ấp vừa gìn giữ bản sắc, lịch sử địa phương, phù hợp với đô thị hiện nay và xu hướng phát triển của các huyện trong thời gian tới; vừa giúp không phải điều chỉnh các tổ chức chính trị - xã hội dưới phường, xã, thị trấn. Đồng thời, có những khu phố, ấp có quy mô số hộ thấp có thể giữ nguyên không phải tổ chức lại, có thể giữ nguyên tên gọi, tổ chức và nhân sự của 2.008 khu phố, ấp gốc khi tiến hành chia tách”.

Sau khi sắp xếp khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân thành lập khu phố, ấp căn cứ trên quy mô số hộ dân theo quy định: Khu phố có quy mô số hộ dân từ 500 hộ trở lên, ấp có quy mô số hộ dân từ 350 hộ trở lên; ranh giới khu phố, ấp phân chia rõ ràng, dễ xác định, được thể hiện cụ thể trên sơ đồ, bản vẽ...