Tết ngã rạ và múa cà đáo của người Co Quảng Ngãi được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ngày 3-6, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng ký quyết định về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với di sản văn hóa ở Quảng Ngãi.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với tập quán xã hội và tín ngưỡng Tết ngã rạ (sa ní) và nghệ thuật trình diễn dân gian múa cà đáo của người Co, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi.

Chủ tịch UBND các cấp nơi có di sản văn hóa phi vật thể trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn của mình, thực hiện việc quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Tết ngã rạ (sa ní) của người Co, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, được tổ chức cuối tháng 10, đầu tháng 11 Âm lịch hằng năm. Người Co gọi là “Tết ngã rạ” vì sau khi thu hoạch lúa xong thì rạ ngoài đồng đã ngã xuống, tức là ăn kết hay lễ lúa lên chòi.

tết ngã rạ
Nghi lễ cúng Tết ngã rạ của người Co. Ảnh: NGUYỄN TRANG

Tết ngã rạ tổng kết một mùa lúa, tạ ơn thần linh và là dịp để mọi người trong làng gặp gỡ, vui chơi sau những tháng ngày lao động vất vả.

Tết ngã rạ cũng thể hiện tinh thần đoàn kết của người Co dù đời sống còn khó khăn nhưng luôn giữ gìn, phát huy những nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc mình.

mua ca dao (1 of 1).jpg
Điệu múa cà đáo của người phụ nữ Co luôn có tiếng chiêng, trống. Ảnh: NGUYỄN TRANG

Nghệ thuật trình diễn dân gian múa cà đáo được lưu truyền từ nhiều thế hệ, là nét văn hóa truyền thống của người Co. Trong múa cà đáo, người phụ nữ Co mặc trang phục cổ truyền với màu sắc rực rỡ, cườm trên trán, vai, hông. Người phụ nữ múa trên nền chiêng trống, di chuyển theo vòng tròn. Theo nhịp cồng chiêng, cánh tay của người phụ nữ đưa lên rồi cả thân người nhẹ nhàng nghiêng về bên trái theo tiếng chiêng vang, sau đó lại nghiêng về bên phải theo tiếng chiêng dập.

Vẻ đẹp múa cà đáo là lúc những đôi tay của người phụ nữ Co dang ra và ngửa lên trời, đôi chân bám chặt vào đất như cầu mong được nhận những gì tốt đẹp từ thiên nhiên, núi rừng.

Theo các nghiên cứu văn hóa Cao Văn Chư, múa cà đáo có 2 dòng: Cà đáo trook đtăk nghĩa là cà đáo đường nước hay cà đáo vùng thấp; cà đáo trook gook nghĩa là cà đáo vùng cao. Cà đáo đường nước chậm rãi, cà đáo vùng cao dồn dập hơn. Các điệu múa cà đáo đều phụ thuộc vào điệu trống, chiêng.

Tin cùng chuyên mục