Xin nói ngay đó là thường trú hay tạm trú. Năm nào cũng vậy, cứ thời điểm này là các phụ huynh lo các thủ tục để xin cho con đi học. Trẻ em đến tuổi đương nhiên được vào trường. Hệ thống giáo dục tại các quận, huyện đang phát triển rất mạnh và theo tính toán, sẽ đủ chỗ học cho các cháu, nhất là các cháu học đầu cấp. Phường, xã nào cũng có trường cấp 1. Trường gần nhà, cháu đi vài bước là tới. Thuận lợi là vậy, nhưng đâu phải bậc phụ huynh nào cũng muốn vậy.
Học trường nào lại do các bậc phụ huynh quy định. Thế nên mới có chuyện “chạy” trường. Để êm xuôi, không mang tiếng trái tuyến và đỡ tốn chi phí, trước đó ít lâu, không ít bậc phụ huynh đã “nhắm” cho con vào các trường đã chọn. Luật Cư trú đã tạo thêm điều kiện cho những trường hợp như vậy. Việc chuyển hộ khẩu cho con theo diện “cháu theo ông, bà; con theo cha, mẹ” đã được vận dụng triệt để. Tuy nhiên, đâu phải trường hợp nào cũng thành công. Vợ chồng anh N.H.T. có nhà ở quận Phú Nhuận nhưng anh T. có hộ khẩu ở quận 3.
Thế là để cho con vào học trường L.Đ.C. - một trường điểm ở quận 3 - anh T. đã chuyển hộ khẩu cho con về với mình. Mọi việc diễn ra trót lọt. Thế nhưng, đến ngày nộp hồ sơ nhập học cho con, vợ chồng anh T. mới tá hỏa. Trường L.Đ.C. chỉ nhận các cháu ở một vài khu phố của phường A, mà hộ khẩu anh T. ở phường B. Thế là dù đã “dàn xếp” để con vào học đúng tuyến nhưng cuối cùng lại thành trái tuyến. Trường hợp anh T.K.L. ở quận Bình Thạnh còn vất vả hơn. Anh cũng chuyển hộ khẩu cho con mình về với ông bà đúng ngay khu phố mà trường chọn xét tuyển. Nhưng theo quy định xưa nay, để ngăn chặn tình trạng “chạy” trường, các trường chỉ nhận các cháu chuyển hộ khẩu trước đó 1 năm!
Do vậy, chuyện nhập học liên quan đến cái hộ khẩu. Hộ khẩu ở đâu thì cháu học ở đấy. Đơn giản là thế. Nhưng đôi lúc không đơn giản như vậy. Mới đây, vợ chồng chị N.T.K., nhà ở phường 3, quận 5 một phen hú hồn. Ngày nộp hồ sơ cận kề nhưng lãnh đạo phường không chứng nhận chị thường trú tại địa phương. Bởi lẽ, hơn ai hết, anh lãnh đạo trẻ biết rõ trước đó, chị K. đã bán nhà về quận Bình Tân. Nhưng chị K. không thể chuyển hộ khẩu về quận Bình Tân được do căn nhà nằm trong diện giải tỏa.
Lãnh đạo phường hướng dẫn chị K. lên Phòng Giáo dục quận 5. Khổ nỗi Phòng Giáo dục quận 5 đâu có chức năng chứng nhận thường trú! Lá đơn bị “ngâm” đến gần 1 tuần lễ, sau đó, việc chứng nhận mới được tiến hành. Và dù không phải là trường điểm, nhưng đó là thời điểm cuối cùng để vợ chồng chị K. nộp đơn xin học cho cháu. Thật là vất vả nhưng không rõ là lỗi tại ai? Chắc tại cái… hộ khẩu!
ĐOÀN HIỆP
