Trước đây chuyện cân thiếu hàng hóa hầu như chỉ xảy ra ở các chợ cóc, chợ lẻ và các xe đẩy bán dạo thì nay nó đã trở thành thủ thuật kiếm thêm tiền lời của các nhà buôn tại chợ đầu mối.
Cân gian ở chợ đầu mối
Với diện tích hơn 65ha, chợ Bình Điền trở thành chợ đầu mối nông sản lớn nhất TPHCM và các tỉnh miền Tây. Thời gian gần đây, không ít người mua hàng trong chợ này than thở vì tình trạng cân thiếu. Chị N.T.H. bán nước tại cổng chợ Bình Điền, chia sẻ: “Chỉ tội mấy người đi mua thực phẩm về sử dụng hoặc bếp ăn của các công ty nhỏ, cứ tưởng lặn lội tới tận chợ đầu mối sẽ mua được đồ rẻ, đâu biết dạo này ở đây cũng cân thiếu, mà cân thiếu ác liệt nhất là dãy hàng thủy hải sản và trái cây”.
Theo tiêu chí “giá nào cũng bán” nên người mua rất dễ gặp trường hợp mua 1kg khi về cân lại chỉ còn 700 đến 800g, tùy vào giá mặc cả. Nếu muốn mua đủ cân, người mua phải hỏi “cân đủ thì giá bao nhiêu?”, tức khắc người bán sẽ “biết ý” và cân đủ. Các cân ở khu vực hải sản thường để cùng một chế độ như nhau bằng cách chỉnh chì trong cân nên dù người mua có đem hàng ra cân nhờ tại các quầy gần đó cũng khó vạch mặt kẻ gian lận.
Những xe đẩy bán hàng dạo hầu hết đều cân thiếu. Trong ảnh: Những xe bán dạo trên đường Nguyễn Văn Cừ, quận 5.
Chợ đầu mối Thủ Đức cũng cân thiếu nhưng ở mức độ nhẹ hơn. Chị Trần Thị Thắm (quận Bình Thạnh) thường xuyên đi chợ đầu mối Thủ Đức mua hàng về bán cho biết: “Trước đây cũng để ý nhưng với những khách quen mua nhiều như chúng tôi thì ít khi bị cân thiếu, hầu như cân thiếu rơi vào những khách vãng lai. Nhưng dạo gần đây, những người mua sỉ nếu không cẩn thận thì mỗi mặt hàng cũng bị cân thiếu vài ba lạng”. Còn một vài mặt hàng rẻ như rau muống, rau má, trà xanh… thường họ cân ước chừng nên có khi thiếu, có khi dư cả mấy ký”.
Xe đẩy bán dạo có 2 cân
Mấy ngày gần đây, trên một số tuyến đường như Võ Thị Sáu (quận 1), Điện Biên Phủ (quận 3), Nguyễn Văn Cừ (quận 5) có treo nhiều băng rôn với dòng chữ “Cân đúng, bán đủ là thể hiện văn hóa kinh doanh” khiến không ít người đặt câu hỏi “chỉ những tấm băng rôn này liệu có tác dụng?”. Những con đường này cũng chính là địa bàn tập trung nhiều xe bán hàng dạo và đây cũng là lực lượng có kỹ thuật cân thiếu tinh vi nhất.
Với những tấm bảng giá khá hấp dẫn, các xe bán hàng dạo này quá dễ móc túi khách hàng với chiêu cân thiếu. Hầu hết các xe đẩy bán trái cây dạo trên các tuyến đường đều để bảng giá thấp hơn so với các sạp cố định, vì vậy thu hút được khá nhiều khách hàng. Với mức giá đó, người mua tưởng đã mua được món hàng rẻ nhưng tính ra thấy bị hố. Nếu 20.000 đồng mua được 1kg bòn bon nhưng khi về cân lại chỉ được 600g, trong khi giá ở các sạp uy tín chỉ 25.000 đồng/kg. Các xe đẩy bán hàng cân thiếu đã hoành hành bao nhiêu năm nay, thế nên việc chỉ tuyên truyền qua băng rôn liệu có lấy lại được “văn hóa kinh doanh”?
Nhiều lần mua hàng người mua mới biết hóa ra các xe đẩy bán dạo đều có 2 chiếc cân, tùy từng khách hàng mà người bán dùng loại cân nào. Chị Trần Hồng Điệp (đường D2, Bình Thạnh) cho biết: “Thấy xe đẩy trái cây trên đường đề giá măng cụt “15.000 đồng nửa ký” nên tôi ghé vào trả 50.000 đồng/2kg thì chị bán hàng đồng ý liền. Lựa khoảng 2kg nhưng khi cân bị nhảy lên 2,7kg nên tôi đoán cân không chính xác và trả lại hàng. Cùng lúc đó có người ghé trả 55.000 đồng/2kg và kèm theo câu “cân bằng cân kia nhé” thì lập tức thấy người bán hàng dẹp cái cân treo sẵn ở xe sang một bên và lấy từ trong giỏ ra cái cân khác. Chị Mai (Phước Kiển, Nhà Bè) cũng kể chị ghé một xe đẩy trái vải trên đường Nguyễn Văn Cừ, ghi giá 20.000 đồng/kg. Khi một khách mua hỏi chuyện thiếu, đủ thì ông bán hàng nhanh miệng “bảo đảm cân đúng”. Nghe chuyện chị cười xen vào “làm sao mà đúng được, mua thì cứ mua thôi”. Khách đi, ông bán hàng cười và nói rằng chị Mai nói vậy thì ông cũng nói thiệt là mua 25.000 đồng/kg thì ông cân đúng và ông thò tay xách ra cái cân khác.
Thiết nghĩ, để hình thành được “văn hóa kinh doanh” thì cả người mua và người bán cần phải ý thức hơn về trách nhiệm của mình, giá cả sòng phẳng. Các chợ cần có biện pháp giám sát và kiên quyết xử lý các sạp hàng, gánh hàng cân thiếu. Cơ quan quản lý thị trường cũng cần can thiệp bằng những hành động cụ thể, đừng chỉ tung hô khẩu hiệu, băng rôn tuyên truyền rồi bỏ ngỏ…
Thu Hường
