Chặng đường 20 năm

Cách đây 20 năm, 12 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) nói lời tạm biệt các đồng tiền riêng của mỗi nước để cùng sử dụng đồng tiền chung với tên gọi euro (EUR). Từ ngày 1-1-2002, đồng EUR bản giấy và bản đồng xu chính thức được phát hành sau 3 năm thử nghiệm.
Các loại tiền giấy euro. Ảnh: AFP/TTXVN
Các loại tiền giấy euro. Ảnh: AFP/TTXVN

Với những người ủng hộ, đây không chỉ là bước tiến lớn trong gầy dựng niềm tin về một liên minh đoàn kết mà còn là bước đầu thách thức vai trò nền kinh tế hàng đầu của Mỹ cùng sự lấn át của đồng USD.



Nhưng đến nay, đồng USD vẫn là đồng tiền có ảnh hưởng chủ đạo. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 bùng phát khiến kinh tế toàn cầu tê liệt, giá trị đồng USD lại càng tăng mạnh do các nhà đầu tư tìm đến đồng tiền này như một “bến đỗ an toàn”. Hơn 2.100 tỷ USD đang lưu hành trên thế giới, với khoảng 60% các khoản dự trữ ngoại tệ của các ngân hàng trung ương là đồng USD. Theo Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), đồng EUR chỉ chiếm khoảng 20% trong các khoản dự trữ này. Dù chưa tạo ra mối đe dọa trực tiếp với “đồng bạc xanh”, nhưng đồng EUR đã từng bước mở rộng ảnh hưởng để trở thành đồng tiền phổ biến thứ 2 trên thế giới sau 20 năm. Hiện 19 quốc gia đang cho lưu hành, với 340 triệu người sử dụng đồng EUR.

Nhiều ý kiến cho rằng vẫn còn thiếu một “nguyên liệu thần kỳ” trong công thức giúp đồng EUR gia tăng ảnh hưởng là một loại tài sản an toàn, giống như trái phiếu chính phủ Mỹ (US T-bill). Tuy nhiên, ý tưởng tạo ra một trái phiếu của khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurobond), với kỳ vọng có thể sánh ngang US T-bill liên tục vấp phải sự phản đối của các nước như Đức hay Hà Lan vì lo ngại sẽ phải thanh toán các khoản vay cho các quốc gia đang chìm trong nợ công (như Tây Ban Nha hay Hy Lạp). Theo một số chuyên gia, thay vì tạo ra eurobond thì toàn khối nên hướng đến mục tiêu chung là xây dựng nền kinh tế có năng suất cao. Một nền kinh tế năng động sẽ thu hút các nhà đầu tư đến châu Âu và từ đó củng cố vị thế của đồng EUR.

Ngoài ra, để đồng tiền này trở nên gần gũi hơn, các nhà chức trách EU có ý tưởng sẽ thay đổi thiết kế đồng tiền dựa trên tham khảo ý kiến từ người dân. Giống như nhiều ngân hàng trung ương khác trên thế giới, ECB cũng sẽ xem xét tạo ra đồng EUR kỹ thuật số.

Tin cùng chuyên mục