Gia tăng tội phạm môi trường ở Pháp

Người dân Pháp ngày càng quan tâm đến các vấn đề môi trường sinh thái, nhưng theo Cơ quan Thống kê về an ninh nội địa Pháp (SSMSI), các hành vi phạm tội nhắm vào môi trường trong những năm qua ngày một gia tăng.
Hiện trường một vụ đổ trộm rác vật liệu xây dựng tại Pháp
Hiện trường một vụ đổ trộm rác vật liệu xây dựng tại Pháp

Thống kê SSMSI cho biết, 1/3 số vụ xâm hại môi trường liên quan đến động vật, 25% liên quan đến khai thác rừng hoặc khai khoáng bất hợp pháp, 13% là các vi phạm quy định về săn bắn hoặc đánh bắt cá. Gần 45% số vụ vi phạm liên quan nói trên đã khiến các nguồn tài nguyên thiên nhiên nghèo đi hoặc xuống cấp.

Về các hành vi phạm tội liên quan đến quản lý rác thải và gây ô nhiễm môi trường, dù không chiếm tỷ lệ cao (chỉ 4% mỗi loại) nhưng điều đáng lo ngại là trong giai đoạn 2016-2021, các hành vi này đã tăng lần lượt 62% và gần 100%. Báo chí Pháp thậm chí còn đề cập đến “mafia rác thải”, “tội phạm có tổ chức” về rác thải. Theo tờ Le Figaro, không dưới 1 triệu tấn rác bị đổ bừa bãi trái phép mỗi năm.

Các phi vụ làm ăn kiểu này được xem là ít nguy cơ bị phát hiện nhưng mang lại nhiều lợi nhuận cho đối tượng phạm tội. Luật gia Anne Roques của Liên đoàn Các hiệp hội bảo vệ tự nhiên và môi trường của Pháp (FNE), cho biết, các hành vi xâm hại môi trường là nguồn thu nhập do phạm tội cao thứ 4, sau ma túy, hàng giả và buôn người. Lợi nhuận cao nhưng lại thiếu án xử mang tính răn đe nên tỷ lệ tội phạm môi trường ngày càng tăng cao. “Hiện mỗi năm chỉ có 5% trong số 20.000 vụ xâm phạm được ghi nhận tại Pháp được đưa ra xét xử thực sự tại tòa án. Số vụ xét xử tội phạm môi trường như vậy là quá thấp. Việc xử lý hình sự về môi trường phải đúng mức hơn, có tính răn đe hơn. Tuy nhiên, tư pháp hiện thiếu các phương tiện để xử lý các vụ này và không ưu tiên giải quyết chúng”, bà Roques nói.

Các loại rác độc hại nhiều khi bị đổ ra ngoài trời, thậm chí bị chôn vùi trong đất nông nghiệp, gây ô nhiễm đất, các nguồn nước ngầm và gây hại cho sức khỏe con người. Đáng lưu ý hơn nữa là một khi đã xảy ra, các tổn hại cho môi trường rất khó khắc phục. Theo bà Roques, FNE đã có những đề xuất để cải thiện tình hình, trước hết là về tội danh phạm tội thực sự gây nguy hiểm cho môi trường.

Pháp ban hành một đạo luật năm 2021 về tội danh gây nguy hiểm, nhưng chỉ là trên giấy tờ. Thực tế, các nhà lập pháp không có can đảm tạo ra một tội danh có thể được áp dụng, để có thể thực sự ngăn cản các vụ phạm tội. Đề xuất thứ 2 và ngày càng được nhiều tác nhân trong lĩnh vực tư pháp hình sự ủng hộ là trách nhiệm quyết định xử phạt doanh nghiệp gây ô nhiễm sẽ không còn thuộc về các tỉnh trưởng - những người vẫn ưu tiên lợi ích kinh tế hơn. Theo đó, trách nhiệm này sẽ được giao cho một cơ quan hành chính độc lập, vốn có rất nhiều ở Pháp. Cơ quan này sẽ bảo đảm lợi ích chung và xử phạt ngay khi có thể.

Về phía người dân, mỗi công dân đều có thể là một tình nguyện viên trong một hiệp hội thuộc FNE. Việc hoạt động tình nguyện cho các hiệp hội này cho phép người dân có thể hiểu những gì đang thực sự diễn ra gần nơi mình sinh sống và có tác động đến môi trường. Người dân còn có thể tải về ứng dụng Sentinelles de la nature, cho phép phản ánh các trường hợp gây ô nhiễm, đổ rác thải bất hợp pháp, sử dụng trái phép thuốc trừ sâu diệt cỏ. FNE sẽ tiếp nhận và xử lý vụ việc.

Tin cùng chuyên mục