(SGGPO). - Chiều nay, 14-5, Bộ Y tế đã tổ chức họp báo về hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân tại huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi. Đây là lần đầu tiên, Bộ Y tế tổ chức họp báo về hội chứng này và các biện pháp phòng chống sau khi có hàng trăm người mắc bệnh và gần 20 ca tử vong trong suốt một năm qua.
PGS, TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì cuộc họp báo cho biết, số người mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân tại huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi được ghi nhận từ ngày 11-4-2011 đến ngày 13-5-2012 là 205 trường hợp/5 xã, trong đó có 19 ca tử vong tại xã Ba Điền. Từ đầu năm 2012 tới ngày 13-5-2012, ghi nhận thêm 115 ca mắc mới tại 3 xã là Ba Điền (109 ca), Ba Ngạc và Ba Tơ, trong đó có 34 ca bị lại và 9 tử vong đều ở xã Ba Điền.
Trước diễn biến phức tạp của hội chứng trên, Bộ Y tế đã tiến hành nhiều đợt điều tra, khảo sát và đánh giá các mẫu xét nghiệm cho thấy: Bệnh ghi nhận ở 5 xã nhưng tập trung ở xã Ba Điền (95,1%), đặc biệt ở làng Rêu (106 người), có 7 hộ có 100% thành viên trong gia đình mắc bệnh, tất cả bệnh nhân đều là người H’re. Bệnh có biểu hiện viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân, hầu hết bệnh nhân có men gan tăng cao trên cơ địa dinh dưỡng kém, thiếu máu phổ biến. Không thấy các yếu tố chứng tỏ là bệnh truyền nhiễm do không có hội chứng nhiễm trùng, xét nghiệm các mẫu máu bị bệnh tại trường đại học Nagasaki bằng kỹ thuật Pyro- quencing so sánh với ngân hàng gen trên 240 loài virus, vi khuẩn cho thấy không có tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.
Chưa tìm thấy bằng chứng về các mối nguy cơ do vi khuẩn, virus từ các mẫu xét nghiệm đất, nước, lương thực, thực phẩm. Nhưng lại tìm thấy nhiều cá thể ve, mò mạt, bọ chét trong môi trường và vật nuôi. Cũng chưa có bằng chứng cho thấy, nhiễm bệnh từ không khí, nguồn nước và lây từ người sang người. Các kim loại nặng bao gồm asen, chì, thủy ngân, cadimi, đồng… ở mức giới hạn cho phép trong số các mẫu đất, nước, lương thực, kể cả các mẫu máu, tóc, vảy da đã xét nghiệm. Qua khảo sát và xét nghiệm các mẫu đất, nước, gạo cũng cho thấy không phát hiện hóa chất bảo vệ thực vật bao gồm họ carbarmate, chlor hữu cơ, phosphor hữu cơ tổng hợp.
Tuy nhiên, PGS, TS Nguyễn Thanh Long chỉ rõ, qua các đợt điều tra, khảo sát đánh giá các mẫu xét nghiệm đã phát hiện nhiều loại nấm mốc và độc tố nấm Aflatoxin trong các mẫu lúa ủ, gạo ủ của bà con nơi đây. Trong đó đáng chú ý là độc tố nấm Aflatoxin được y văn thế giới đề cập nhiều là tác nhân gây tổn thương gan và ung thư gan.
Từ kết quả khảo sát, xét nghiệm, Hội đồng khoa học xác định: Hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân có nhiều khả năng là do độc trên cơ địa của những người bệnh có tình trạng dinh dưỡng kém.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng chỉ rõ, mặc dù căn nguyên cụ thể gây ra hội chứng trên vẫn chưa rõ ràng và đang trong quá trình tiếp tục nghiên cứu điều tra, nhưng mục tiêu lớn nhất mà Bộ Y tế đặt ra là giảm tối đa số người mắc và tử vong do hội chứng bệnh này gây ra.
Hiện nay, Bộ Y tế đã chỉ đạo các bệnh viện trung ương cử nhiều cán bộ có chuyên môn tới tập huấn và hỗ trợ chuyên môn tại chỗ cho Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ và bệnh viện Quảng Ngãi. Tại Trung tâm y tế huyện Ba Tơ và xã Ba Điền luôn có từ 4-5 bác sỹ của bệnh viện Phong và Da liễu trung ương Quy Hòa và bệnh viện Da liễu trung ương để hỗ trợ phát hiện, chẩn đoán và điều trị.
Song song đó, Bộ Y tế còn chỉ đạo Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi tổ chức chiến dịch tổng vệ sinh tới từng hộ gia đình và môi trường xung quanh toàn bộ các xã có bệnh nhân mắc bệnh. Đến nay, toàn bộ 386 gia đình trong xã Ba Điền và môi trường xung quanh đã được phun hóa chất vệ sinh, khử trùng. Đồng thời tiến hành tẩm màn, phát toàn bộ màn mới, chiếu mới cho người dân. Cấp phát thuốc nâng cao thể trạng cho sán chongười dân tại các xã và tẩy giun sán cho người dân trên toàn bộ địa bàn. Huy động các ban ngành đoàn thể phối hợp với ngành y tế đẩy mạnh truyền thông vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh nhà ở và vệ sinh ăn uống.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng nêu rõ, đến nay việc điều tra thực địa đã hoàn tất. Các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế cùng các chuyên gia nghiên cứu thực địa đã thu thập gần 1900 mẫu đất, nước, máu… để xét nghiệm tìm căn nguyên. Tới đây việc xét nghiệm để làm rõ căn nguyên gây bệnh sẽ tiếp tục được nghiên cứu trên các la bô của Việt Nam và các tổ chức quốc tế.
NGUYỄN QUỐC
