Bề dày hơn 30 năm hình thành và phát triển của Đoàn nghệ thuật múa rối TPHCM là niềm tự hào của bao thế hệ diễn viên, là chỗ dựa tinh thần để các diễn viên trẻ tiếp bước. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, Đoàn nghệ thuật múa rối TPHCM đang phải đối diện với không ít khó khăn…
“Cái khó bó cái khôn!”
Có lẽ, những khó khăn của đơn vị nghệ thuật này về điểm diễn, trụ sở làm việc… đã được đề cập nhiều và đến nay vẫn như vậy, ảnh hưởng đến sức sáng tạo, linh động trong tổ chức và biểu diễn. Dường như múa rối ngày càng... rối!
Cách đây mấy năm, đơn vị nghệ thuật này từng mời NSƯT Trần Minh Ngọc dàn dựng vở Thạch Sanh chém chằn bằng hình thức biểu diễn rối que trên sân khấu Măng Non với tổng chi phí khoảng 200 triệu đồng. Tuy nhiên, vở rối này mới diễn chỉ được 4 suất đã gặp rắc rối khi phải bàn giao rạp Măng Non để di dời đi nơi khác. Từ đó đến nay, vở diễn này bị xếp xó, số tiền đầu tư gần như không thể thu hồi.
Trong xiếc - rối “Thạch Sanh chém chằn” giới thiệu có cả gấu, trăn, nhưng lúc diễn lại không có!
Cuối tháng 5-2012, NSƯT Nguyễn Đức Thế, Trưởng đoàn nghệ thuật múa rối lại quyết định dàn dựng lại vở diễn Thạch Sanh chém chằn bằng hình thức kết hợp hai loại hình nghệ thuật múa rối (cạn) và xiếc. Đây là sự cố gắng sáng tạo nhằm tìm cái mới cho thiếu nhi xem! Tuy nhiên, sự kết hợp này dường như chưa được tính toán kỹ nên trong quá trình thực hiện đã xảy ra những chuyện trục trặc.
Thực hiện vở diễn này, Đoàn nghệ thuật múa rối là đơn vị bỏ vốn thuê rạp xiếc Công viên 23-9 và hợp đồng với các diễn viên Đội xiếc Mặt Trời Đỏ cùng biểu diễn. Thế nhưng trên tờ rơi phát cho khán giả, lại để Đoàn nghệ thuật Múa rối TPHCM và Đoàn Xiếc TPHCM, giống như hai đơn vị phối hợp thực hiện. Không ít khán giả lầm tưởng đây là một công trình tập thể của hai đơn vị nên sẽ được thực hiện chu đáo, hay! Trong tờ rơi quảng cáo, đoàn còn giới thiệu có những màn diễn của các chú chó, khỉ, gấu, trăn…, nhưng thực tế không có. Đây là việc làm tắc trách, tạo cho khán giả cảm giác bị lừa? Chưa kể, khi thực hiện vở diễn có chỉnh lý và dàn dựng lại nhưng không phúc khảo mà vẫn “vô tư” biểu diễn 6 suất!
NSƯT Nguyễn Đức Thế, lý giải: “Vở diễn làm lại trên đường dây cũ của NSƯT Trần Minh Ngọc dàn dựng trước đây. Đáng lý ra trong tờ giới thiệu phải in tên NSƯT Trần Minh Ngọc nữa mới đúng. Sắp tới, nếu tái diễn, tôi sẽ khắc phục điều này. Còn việc thiếu gấu, trăn như đã giới thiệu, đúng là đoàn sai, bởi không nghĩ chi phí bị đẩy lên quá cao. Chúng tôi sẽ phải xin lỗi khán giả…”.
Cần sự thay đổi căn cơ
Trước thực tế hiện nay của Đoàn nghệ thuật Múa rối TPHCM, vấn đề đang đặt ra là nếu muốn phát triển, đoàn phải có sự thay đổi đáng kể. Trong đó, không chỉ xúc tiến đầu tư cơ sở vật chất, trụ sở làm việc… mà cần chấn chỉnh lại cả vấn đề đầu tư vở diễn, tổ chức biểu diễn. Đồng thời, đoàn cũng phải đầu tư nâng cao tay nghề cho diễn viên, quan tâm đội ngũ tác giả, đạo diễn viết và dàn dựng vốn rất hiếm.
Để thay đổi căn cơ, NSƯT Nguyễn Đức Thế, cho biết: “Ngày 5-7-2012, đoàn sẽ mời một số thầy cô ở Hà Nội chuyên dạy về múa rối vào TPHCM hướng dẫn, nâng cao tay nghề cho các diễn viên. Đợt tập huấn này sẽ kéo dài trong 3 tháng. Bên cạnh đó, đoàn cũng nâng cấp sân khấu biểu diễn và mời 5 nhạc công tham gia trình diễn để các diễn viên biểu diễn trên nền nhạc sống, sinh động, hấp dẫn khán giả hơn. Tất cả những điều này sẽ được hoàn thiện, đưa vào hoạt động chính thức từ tháng 10-2012. Còn về vở Thạch Sanh chém chằn, sắp tới, chúng tôi phải tính toán lại để làm sao giảm bớt chi phí để diễn tiếp…”.
Đỗ Hạnh
