Di sản về bản chất thuộc về quá khứ, dễ bị ngủ yên, vì vậy Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh những người làm văn hóa luôn phải “sáng tạo, năng động” trong nguyên tắc để di sản phát huy giá trị trong cuộc sống thế hệ hiện tại, giáo dục về di sản để tạo nguồn cảm hứng nuôi dưỡng lòng tự hào, tự tôn dân tộc.
Ngày 27-7, tại Hà Nội, Bộ VH-TT-DL đã tổ chức hội nghị “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam vì sự phát triển bền vững”.
Đến dự hội nghị có Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Hà Nội Michael Croft cùng lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học…
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị. Ảnh: TTXVN Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, di sản là báu vật thiên nhiên ban tặng cho đất nước chúng ta, là kết tinh lao động sáng tạo cha ông truyền từ đời này qua đời khác. Thủ tướng nhắc lại câu chuyện một tỷ phú Các tiểu vương quốc Arab thống nhất tâm sự có thể tạo ra bãi biển nhân tạo, quả núi mới, người máy nhưng lại ghen tị với Việt Nam vì sở hữu nhiều di sản thiên nhiên và văn hóa.
| “Chúng ta tuyệt đối không phá hủy, làm hỏng hay hy sinh di sản vì bất kỳ lý do gì để phục vụ phát triển. Để mất di sản dù là một phần chính là bắn súng vào quá khứ, đánh mất bản sắc dân tộc”, Thủ tướng nói. |
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại ấn tượng về lượng khách quốc tế tới Việt Nam tăng trưởng mạnh, ghi nhận một số kết quả đạt được về bảo vệ và phát huy giá trị di sản ở vịnh Hạ Long, di tích cố đô Huế, quần thể danh thắng Tràng An, phố cổ Hội An.
Tuy nhiên, Thủ tướng chỉ ra những hạn chế, bất cập trong công tác di sản thể hiện ở chỗ khung pháp lý có nhưng thực thi chưa nghiêm, sự phối hợp giữa các cấp, ngành chưa tốt. Việc tu bổ tôn tạo di tích, theo Thủ tướng, nhiều nơi thực hiện theo hướng hào nhoáng, hiện đại hóa làm mất đi tính độc đáo vốn có. Làm bảo tồn và phát huy di sản nhưng chưa thực sự đảm bảo quyền lợi của cộng đồng sở hữu di sản - trường hợp ruộng bậc thang Mù Cang Chải là danh thắng quốc gia nhưng người dân vẫn nghèo. Việt Nam phải đối mặt nhiều thách thức như hội nhập kinh tế, sức ép toàn cầu hóa lên văn hóa truyền thống, khai thác di sản tận thu chưa chăm lo đầu tư lại cho di sản, tác động khắc nghiệt của biến đổi khí hậu lên di sản văn hóa thiên nhiên.
Di sản về bản chất thuộc về quá khứ, dễ bị ngủ yên, vì vậy Thủ tướng nhấn mạnh những người làm văn hóa luôn phải “sáng tạo, năng động” trong nguyên tắc để di sản phát huy giá trị trong cuộc sống thế hệ hiện tại, giáo dục về di sản để tạo nguồn cảm hứng nuôi dưỡng lòng tự hào, tự tôn dân tộc.
Thủ tướng phân tích và gợi ý một số nguyên tắc phương hướng bảo tồn, phát huy di sản bền vững: bảo tồn và phát huy giá trị di sản không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, còn là sự nghiệp của quần chúng và cộng đồng. Cần thiết đẩy mạnh hội nhập và giao lưu quốc tế, nghiêm túc thực hiện các cam kết với UNESCO, Việt Nam cần đóng góp bản sắc văn hóa để làm phong phú thêm di sản và sự đa dạng văn hóa thế giới. Thủ tướng yêu cầu thời gian tới rà soát, đề xuất sửa đổi và hoàn thiện hệ thống văn bản, chính sách về di sản, tăng cường giám sát các di sản thế giới, phân cấp quản lý rõ ràng hơn nữa về quyền hạn và trách nhiệm, chú trọng đào tạo chất lượng nguồn nhân lực; xử lý hài hòa mối quan hệ giữa phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di tích, di sản và bảo vệ môi trường. Nhiệm vụ của tất cả chúng ta, trước hết là ngành văn hóa, là phải làm cho các di sản hồi sinh, sống động, thu hút, đặc biệt là phải đào tạo được nguồn nhân lực chất lượng phục vụ yêu cầu này. Trên cơ sở kết quả hội nghị này, Thủ tướng yêu cầu Bộ VH-TT-DL chủ trì soạn thảo, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị về tăng cường công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản vì sự phát triển bền vững.
Theo thống kê của Bộ VH-TT-DL, di sản cả nước được kiểm kê rất đồ sộ với gần 40.000 di tích (gần 10.000 di tích cấp tỉnh, thành phố, 3.463 di tích quốc gia, 95 di tích quốc gia đặc biệt); 61.669 di sản văn hóa phi vật thể (249 di sản được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia); 161 bảo tàng, 142 bảo vật quốc gia và trên 3 triệu tài liệu, hiện vật. Nổi bật trong số đó là 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 12 di sản văn hóa phi vật thể và 7 di sản tư liệu được UNESCO công nhận.
MAI AN
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị. Ảnh: TTXVN 
