Nhắc đến Nhật Bản, người ta không chỉ nói đến vẻ đẹp tao nhã của hoa anh đào, của núi Phú Sĩ hùng vĩ tuyết phủ quanh năm hay sự dịu dàng, nét e ấp của những cô gái Nhật trong bộ Kimono truyền thống. Người ta biết đến Nhật còn bởi tinh thần Samurai kiên cường, điềm tĩnh, không chịu lùi bước trước khó khăn. Phản ứng của người dân Nhật Bản đối phó với vụ động đất mạnh 9 độ richter gây ra sóng thần khiến hàng chục ngàn người chết và mất tích lại một lần nữa cho thấy được sự kiên cường của người dân xứ Phù Tang.
Trong tình cảnh hỗn loạn như vậy, người dân Nhật Bản vẫn thể hiện được sự bình tĩnh đến đáng nể. Trong lúc xảy ra động đất, tất cả mọi người đang trong các tòa nhà cao tầng đều bình tĩnh, đã lựa chọn ở lại nơi làm việc bởi họ tin tòa nhà an toàn có thể chống lại động đất, được trang bị đồ cứu thương hay thực phẩm khẩn cấp cho trường hợp có động đất. Trong khi đó, khoảng 1.000 người bị kẹt tại các ga tàu điện ngầm tại Tokyo sau khi các đoàn tàu ngừng hoạt động khi có động đất, nhưng tuyệt nhiên cũng không có sự hoảng loạn, chen lấn nhau chạy thoát thân. Thay vào đó, họ lặng lẽ ngồi chờ thông báo của nhà ga, chờ các chuyến tàu hoạt động trở lại và gọi điện thoại thông báo tin cho người thân khi dịch vụ viễn thông được khôi phục.
Rất nhiều người cho rằng, người Nhật có thể bình thản đến như vậy còn bởi họ quá quen với động đất. Người dân Nhật Bản nhận thức được vị trí địa lý bất lợi khi phải nằm trong vành đai lửa Thái Bình Dương thường xuyên xảy ra động đất. Nhưng chỉ biết mà không có sự chuẩn bị liệu có thể giúp người Nhật tự tin đối phó với thảm họa thiên nhiên? Có thể nói, sự chuẩn bị là điều mà chính phủ cùng người dân Nhật đã thực hiện rất tốt. Các công trình xây dựng tại Nhật có quy chuẩn về an toàn rất cao, trong khi các trường học, công sở ở Nhật thường xuyên diễn tập phòng chống động đất. Ngay từ khi còn nhỏ, học sinh của Nhật đã được dạy các bài học về xử lý tình huống khi có động đất và sóng thần.
Một yếu tố nữa cũng khiến người dân phần nào yên lòng đó là sự quan tâm từ phía chính phủ Nhật Bản. Chỉ sau động đất vài phút, các quan chức chính phủ xuất hiện trên truyền hình trấn an người dân, thông báo các thông tin mới nhất về thảm họa thiên nhiên. Những hướng dẫn trực tiếp từ chính phủ về việc đi lại, sơ tán đến nơi an toàn đều đặn được cập nhật trên điện thoại. Thủ tướng cùng toàn bộ nội các đều mặc quần áo cứu hộ để chuẩn bị sẵn sàng ứng phó, và tất cả họ trong suốt những ngày qua đều làm việc gần như 24/24 giờ. Quân đội Nhật Bản cũng lập tức được điều động đến những khu vực bị thiệt hại nặng nề để cùng nhân viên cứu hộ khắc phục hậu quả một cách nhanh nhất, bất chấp khả năng xảy ra các đợt dư chấn mạnh sau động đất.
Nhưng đều cốt lõi vẫn là ý chí, sự tự tin của người Nhật Bản. Trong những ngày qua, nhiều chuyên gia kinh tế phân tích về ảnh hưởng của trận động đất lớn nhất lịch sử đối với nền kinh tế Nhật Bản và thế giới. Hầu hết họ đều khẳng định, dù bị ảnh hưởng khá nặng nề, nhưng nền kinh tế nước này sẽ hồi phục nhanh chóng. Thực tế đã chứng minh đất nước Nhật 23 năm sau Chiến tranh thế giới thứ 2, bị thiệt hại nặng nề do hai quả bom nguyên tử Mỹ ném xuống Hiroshima và Nagasaki, đã trở thành cường quốc kinh tế số 2 và giữ vị trí đó trong suốt 42 năm. Một năm sau trận động đất tại Kobe vào năm 1995 với mức thiệt hại lớn nhất lịch sử thế giới vào khoảng 10 tỷ USD, GDP của Nhật Bản đã tăng lên 2,6% so với mức 1,9% trước động đất. Và 5 năm sau, Kobe được xây dựng lại hoàn toàn và có phần hiện đại hơn thành phố đã bị tàn phá.
Đỗ Văn