Chị Hương nhà ở P5 Q3 TPHCM than phiền khi làm thủ tục mua hóa giá căn hộ (nhà thuộc sở hữu nhà nước bán theo Nghị định 61/CP) khổ nhất là đi xác nhận tình trạng hôn nhân.
Chị Hương đến UBND P5 Q3 thì nơi đây yêu cầu chị phải có giấy xác minh của công an (CA) phường trước, sau đó UBND phường mới cấp giấy xác nhận còn độc thân cho chị. Khi đến CA P5 xin xác nhận thì nơi đây bảo chị tìm cảnh sát khu vực nơi chị ở để xác nhận. Tìm được cảnh sát khu vực thì anh ta bảo rằng chỉ chứng nhận chị sống độc thân trong khoảng thời gian chị lưu trú tại địa chỉ mà anh ta quản lý, còn trước đó không thể chứng nhận được.
Trường hợp của chị Liễu cũng vậy. Chị Liễu làm thủ tục xin mua căn hộ cũng được đơn vị bán nhà yêu cầu có giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Sau khi có được giấy xác nhận chưa lập gia đình tại nơi ở mới, chị Liễu phải quay về nơi ở trước đây tại P15 Q10 để xin tiếp giấy xác nhận độc thân trong thời gian chị ở tại đây. Oái oăm thay, cảnh sát khu vực lúc đó đã chuyển ngành và đi đâu không rõ nên CA P15 từ chối xác nhận là chị chưa đăng ký kết hôn.
Theo Điều 27 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định về tài sản chung vợ chồng có nêu: “quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung vợ chồng” và “tài sản chung vợ chồng nếu pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong giấy chứng nhận quyền sở hữu phải ghi tên cả vợ và chồng”. Do đó trong hồ sơ yêu cầu cấp giấy chủ quyền nhà, đất theo Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Nghị định 181, 84, 90 đều bắt buộc có giấy xác nhận của chính quyền địa phương về tình trạng hôn nhân của người xin cấp.
Hiện UBND quận, huyện đều yêu cầu giấy xác nhận chưa đăng ký kết hôn phải thể hiện rõ nội dung từ năm người nộp đơn đủ tuổi kết hôn theo luật định (18 tuổi đối với nữ và 20 tuổi đối với nam) đến thời điểm tạo lập nhà, đất chưa đăng ký kết hôn.
Theo một số cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường, quy định này để chứng minh rằng người nộp đơn xin cấp chủ quyền nhà, đất đơn phương tạo lập tài sản riêng. Tuy nhiên, việc xác nhận độc thân gặp khó khăn do người dân cư trú ở nhiều địa phương khác nhau (có chỗ họ cư trú thời gian ngắn nên không đăng ký thường trú); có người quá lớn tuổi (thời điểm đủ tuổi kết hôn trước năm 1975), do hoàn cảnh lịch sử bị chiến tranh nên công tác lưu trữ hộ tịch tại một số địa phương không đầy đủ cũng gây khó khăn cho công tác xác nhận tình trạng hôn nhân.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Khuê-Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường quận Tân Phú cho biết, trong công văn số 2458/BTP-HCTP ngày 6-6-2006 của Bộ Tư pháp tạm hướng dẫn việc xác nhận hôn nhân trong hồ sơ đăng ký kết hôn của những người đã cư trú nhiều nơi khác nhau (kể cả thời gian cư trú ở nước ngoài) thì khi đăng ký kết hôn, ngoài việc xác nhận tình trạng hôn nhân của nơi cư trú hiện tại, đương sự phải viết tờ cam kết (không có mẫu riêng) và chịu trách nhiệm về cam kết của mình về tình trạng hôn nhân trong thời gian trước đó.
Tuy nhiên, hướng dẫn trên của Bộ Tư pháp chỉ hướng dẫn áp dụng cho trường hợp đương sự đăng ký kết hôn, còn trường hợp đề nghị cấp giấy chủ quyền nhà đất (tài sản lớn buộc phải đăng ký sở hữu theo quy định của pháp luật) thì chưa có quy định.
Để tháo gỡ vướng mắc này, UBND một số quận, huyện đã kiến nghị Sở Xây dựng TP chấp thuận cho người dân thuộc các trường hợp nêu trên được lập tờ cam kết tường trình về tình trạng hôn nhân và tự cam kết về nhân thân, chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tường trình. Theo đó, tờ cam kết có ít nhất là hai người làm chứng, biết rõ về nhân thân của đương sự và được UBND phường xác nhận chữ ký của hai người làm chứng lẫn người làm đơn. Tuy nhiên, kiến nghị này có được chấp nhận hay không thì người dân còn phải chờ đợi...
TRẦN THANH
