Áp lực cạnh tranh cho hàng Việt

“Lép vế” trên sân nhà

Trong báo cáo tổng quan về tình hình thị trường trong nước cũng như “sức khỏe” của DN gần đây, Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) nhận định, kinh tế toàn cầu có dấu hiệu suy giảm. Các yếu tố như chiến tranh thương mại, biến động tỷ giá ngoại tệ… ảnh hưởng đến thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu, làm giảm thu nhập của một bộ phận người dân và gián tiếp tác động đến tiêu dùng nội địa.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội DN TPHCM (HUBA), người tiêu dùng vẫn thắt chặt chi tiêu và chỉ chi tiêu cho những mặt hàng thực sự thiết yếu. Chưa kể, DN Việt phải cạnh tranh vô cùng gay gắt với hàng giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc. Điều này xuất phát từ loạt lực cản mang tính hệ thống, đó là chính sách thương mại quốc tế biến động nhanh, rào cản kỹ thuật ngày càng gắt gao, chủ nghĩa bảo hộ lên ngôi… “Mỹ liên tục mở rộng điều tra chống bán phá giá và trốn thuế; Liên minh châu Âu (EU) áp dụng cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM); Trung Quốc giảm xuất khẩu sang Mỹ, đẩy hàng giá rẻ ồ ạt sang Việt Nam… khiến thị trường hàng hóa nội địa bị quá tải”, ông Nguyễn Ngọc Hòa lo ngại.

Đại diện Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam cũng nhận xét, hàng tiêu dùng của Trung Quốc không chỉ đa dạng, mà còn đón đầu xu hướng của khách hàng. Cụ thể, chỉ trong tháng 5-2025, các DN Trung Quốc đã liên tục đưa hàng tới Việt Nam giới thiệu thông qua một số triển lãm ở TPHCM. Tại những sự kiện này, họ đã cho thấy khả năng sản xuất số lượng lớn, giá rẻ hơn vài chục phần trăm so với hàng Việt, mẫu mã rất hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Thừa nhận thực tế này, bà Nguyễn Thị Trang, chủ thương hiệu thời trang D&T, chia sẻ, hiện nhu cầu mua sắm hàng thời trang nội địa giảm rất mạnh. Nếu trước đây DN bán được 10, thì nay chỉ còn 3, trong khi các khoản chi phí phải trả giống như trước. Thậm chí, dù buôn bán ế ẩm nhưng DN lại chưa tìm được hướng đi vì 80%-90% nguyên liệu phụ thuộc vào Trung Quốc, phải qua rất nhiều khâu mới đến tay người tiêu dùng nên giá thành không thể cạnh tranh bằng hàng Trung Quốc.

Ở lĩnh vực sản xuất thực phẩm, trong nhiều chia sẻ trước báo giới, ông Phan Văn Dũng, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Việt Nam Kỹ nghệ súc sản (Vissan), đã bày tỏ khó khăn trong việc cân đối các chi phí sản xuất để có giá thành cạnh tranh. Theo đó, các sản phẩm như thịt heo, xúc xích… của DN đang được bán với giá bình ổn, thậm chí không tăng dù giá nguyên liệu đầu vào tăng, nhằm thực hiện vai trò của nhà bán hàng bình ổn thị trường.

Liên kết để giữ thị phần

Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa, khó khăn xuất phát từ nội tại của DN, đó là năng lực quản trị rủi ro kém; thiếu công nghệ, thiếu vốn, thiếu nhân lực chất lượng cao… Do vậy, điều mà các DN cần làm ngay lúc này là đẩy nhanh kích cầu tiêu dùng nội địa. Bởi theo ông Lâm Quốc Thanh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn (SATRA), thị trường nội địa có sức mua mạnh mẽ và nhu cầu ngày càng gia tăng đối với các sản phẩm chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng. Nếu tận dụng tốt, DN có thể thúc đẩy sản xuất trong nước, giảm sự phụ thuộc vào bên ngoài và nâng cao giá trị gia tăng. “Hiện tại, SATRA đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực then chốt, không chỉ mở rộng hệ thống bán lẻ, thương mại dịch vụ (lên tới gần 200 cửa hàng tiện lợi, 2 siêu thị và 3 trung tâm thương mại lớn), mà còn chủ động kết nối với các DN sản xuất để kiến tạo một thị trường nội địa vững chắc, nơi hàng hóa Việt Nam không chỉ có chỗ đứng mà còn làm chủ không gian thương mại của chính mình”, ông Lâm Quốc Thanh chia sẻ.

Nhìn lại năm 2024, ông Lâm Quốc Thanh cho biết, SATRA đã thực hiện nhiều công trình và dự án trọng điểm mang tính chiến lược, thể hiện tâm thế chuẩn bị của DN trước những biến động có thể xảy ra. Trong đó, về chương trình trọng điểm, SATRA thúc đẩy nhiều chương trình mang tính chiến lược như: đẩy mạnh và phát triển chuỗi bán lẻ Satra; liên kết cung cầu và hợp tác thương mại; phát triển hệ thống dịch vụ logistics; phát triển nhân lực; ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Về dự án trọng điểm, SATRA đẩy mạnh công trình xây dựng trung tâm thương mại, văn phòng, khách sạn Satra - Tax Plaza; công trình đầu tư và phát triển khu thương mại Bình Điền. Trong đó, khu thương mại Bình Điền được xem là điểm nhấn tạo động lực phát triển hạ tầng đô thị, giao thông, dịch vụ phụ trợ, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực phía Nam TPHCM. Đặc biệt, nhằm tối ưu hóa hệ thống phân phối và mở rộng thị phần tại thị trường nội địa, SATRA đã triển khai hàng loạt giải pháp chiến lược bước đầu đạt được những kết quả tích cực, giúp DN gia tăng khả năng cạnh tranh, góp phần định hình một hệ thống phân phối hiện đại, hiệu quả.

Là một trong những DN sản xuất được ưu tiên trên quầy kệ tại kênh bán lẻ SATRA, ông Vương Ngọc Dũng, Giám đốc tiếp thị và phát triển thị trường Công ty CP Mỹ phẩm Sài Gòn (SCC), chia sẻ, hiện danh mục sản phẩm của SCC như nước hoa, dầu gội… phân phối rộng rãi qua kênh bán lẻ SATRA và được người tiêu dùng đón nhận tích cực. Lý do, tại những điểm bán này, SCC được tham gia vào các chương trình kích cầu, khuyến mãi… do nhà phân phối tổ chức. Từ đó tiếp cận được tệp khách hàng nhiều hơn, góp phần chung vào tăng doanh số cho SCC.

Không riêng SCC, nhiều DN khác như Cofidec, Vissan, Tân Quang Minh… cũng đang phân phối sản phẩm qua kênh bán lẻ SATRA và ghi nhận doanh thu khả quan. Theo những DN này, việc được hiện diện đều đặn tại chuỗi siêu thị, cửa hàng thực phẩm tiện lợi và các trung tâm thương mại lớn không chỉ giúp họ mở rộng thị phần, mà còn gia tăng độ nhận diện thương hiệu, nắm bắt xu hướng tiêu dùng và thích ứng nhanh với biến động thị trường. Ông Lâm Quốc Thanh cho biết, trong giai đoạn tới, SATRA tiếp tục chú trọng tạo điều kiện cho DN trong nước tham gia chuỗi cung ứng. Điển hình là việc hợp tác phát triển thị phần tiêu thụ cho nhiều DN đạt danh hiệu Doanh nghiệp Xanh, hỗ trợ các DN quảng bá sản phẩm, đa dạng hóa nhóm hàng cung ứng tại hệ thống điểm bán… Cùng với đó, SATRA tích cực chuyển đổi số, đầu tư hạ tầng số để phát triển thương mại điện tử và tối ưu trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ hoàn thiện hệ thống bán hàng trực tuyến hiện đại. Để làm được điều đó, SATRA sẽ mở rộng mạng lưới phân phối đến các vùng nông thôn, miền núi - nơi hàng ngoại ít có mặt, nhưng hàng Việt cũng chưa phủ sóng hiệu quả. SATRA cũng sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ, áp dụng công nghệ số trong quản lý, vận hành, từ logistics đến chăm sóc khách hàng; đầu tư vào hệ thống kho bãi, dịch vụ logistics hiện đại, nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định, giảm chi phí vận chuyển - một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của hàng Việt.

Ngoài ra, SATRA sẽ thúc đẩy chuyển đổi xanh ngay trong nội bộ và với đối tác cung ứng, góp phần tạo dựng chuỗi cung ứng bền vững, thân thiện môi trường vì đây yếu tố ngày càng quan trọng với người tiêu dùng trẻ và thị trường quốc tế.