Với số lượng thành viên đông đảo, những hội nhóm này không khác gì các “sàn” giao dịch môi giới, quảng cáo, thuê mướn CCHN, bằng cấp y, dược.
Lạc vào “ma trận”
Chỉ cần một dòng trạng thái hỏi thuê bằng đăng trên các hội nhóm như “Chứng chỉ hành nghề y dược miền Bắc” (hơn 7.000 thành viên), “Hỗ trợ chứng chỉ hành nghề y dược” (10.000 thành viên), ngay lập tức sẽ có hàng chục người nhận là dược sĩ chào mời và để lại thông tin như: “em có CCHN dược (Sở Y tế TPHCM) cần hợp tác với công ty, nhà thuốc, phòng khám”, “em có CCHN dược TPHCM cần hợp tác”, “mình có CCHN dược khu vực miền Nam cần hợp tác”… Để “lách luật”, các bài đăng này sẽ dùng những cụm từ viết tắt như “cchn” (chứng chỉ hành nghề), hoặc dùng từ “hỗ trợ”, nhưng thực chất là môi giới, tư vấn cho thuê CCHN với mức giá hàng triệu đồng.
Theo thanh tra Sở Y tế TPHCM, hiện nay trên địa bàn có gần 7.000 nhà thuốc. Qua kiểm tra cho thấy, vi phạm nhiều nhất tại các nhà thuốc là vắng mặt dược sĩ trong lúc nhà thuốc hoạt động. Nhiều nhà thuốc đối phó bằng cách khi đoàn đến kiểm tra thì gọi điện cho dược sĩ chạy đến. Họ thường lấy lý do đối phó là dược sĩ “vừa chạy ra ngoài”, “đi thăm người ốm”...
Trong vai người có nhu cầu muốn mở nhà thuốc, chúng tôi được một người phụ nữ tên K. cho biết, sẵn sàng thương lượng cho thuê CCHN hoặc bằng dược sĩ đại học. Tuy nhiên, hiện mức giá thuê mới bị đẩy lên khá cao do Bộ Y tế siết chặt việc kiểm tra, quản lý việc sử dụng CCHN của dược sĩ. Người này cho biết, nếu thuê theo dạng để dược sĩ đứng tên trên bảng hiệu của nhà thuốc, mức giá khoảng 30 triệu đồng/tháng. Còn nếu chỉ thuê để có chữ ký của dược sĩ trong đơn thuốc, giá thuê sẽ thấp hơn. Bày tỏ sự lo lắng khi cơ quan chức năng sẽ kiểm tra thủ tục, giấy tờ thường xuyên, người này cho biết, về mặt pháp lý, người thuê chỉ cần đứng tên đại diện nhà thuốc dự định mở. Nếu cơ quan chức năng đến thẩm định, kiểm tra chỉ cần nhắn trước thì dược sĩ có mặt ngay nên người thuê CCHN cứ yên tâm làm ăn, kinh doanh.
 |
Thanh tra Bộ Y tế kiểm tra một nhà thuốc trên địa bàn Hà Nội |
Việc giới thiệu, quảng cáo cho thuê bằng dược sĩ, CCHN y dược không chỉ sôi động và biến tướng trên các trang mạng xã hội, mà còn xuất hiện nhiều trên một số trang điện tử. Tại website https://muabanyduocsg.com có hàng ngàn lời rao vặt, quảng cáo với các nội dung, như: “Mình có bằng đh (đại học - PV) dược và cchn muốn cho thuê”; “Bằng dược sĩ đh, cần kiếm thêm, ai có nhu cầu nhà thuốc, xin trao đổi giá mềm”; “Uy tín, kinh doanh đúng luật, ai quan tâm cchn dược tại Hà Nội, liên hệ 038588.xxx, nhanh chóng hiệu quả”…
Liên hệ với chủ tài khoản có tên “Nhân sự dược” với đề nghị cần thuê một người có bằng cao đẳng dược và CCHN để mở nhà thuốc tại quận Cầu Giấy, Hà Nội, sau khi vừa thăm dò vừa tư vấn cho chúng tôi, N.T.C. (chủ tài khoản “Nhân sự dược”) báo giá thuê CCHN dược hệ cao đẳng là 3 triệu đồng/tháng nhưng yêu cầu phải ký hợp đồng thuê 3 năm và trả tiền trước 6 tháng.
Để tạo độ tin cậy, chủ tài khoản trên còn gửi cho chúng tôi bản chụp bằng tốt nghiệp và CCHN dược mang tên Lê Thị H. (ở Kiến Xương, Thái Bình) để đứng tên phụ trách nhà thuốc mà chúng tôi dự định mở. Thậm chí dễ dàng hơn, không cần qua cò mồi trung gian, anh Trần Huy L. (25 tuổi, ở Hà Nam) cho biết, bản thân mới tốt nghiệp cao đẳng dược ở Hà Nội được hơn 1 năm, chưa có công việc ổn định nên mong muốn tìm người có nhu cầu mở nhà thuốc để cho thuê bằng tốt nghiệp cao đẳng dược.
Tại một địa chỉ khác trên Zalo, chúng tôi nhận được lời giới thiệu của một cá nhân xưng là đại diện một doanh nghiệp chuyên về lĩnh vực xuất khẩu lao động và cung cấp nhân lực về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe như mở phòng khám, thẩm mỹ viện, nhà thuốc. Đại diện của doanh nghiệp này cho biết, họ có thể đảm bảo đầy đủ các thủ tục về pháp lý để mở nhà thuốc, phòng khám và việc đối phó với cơ quan chức năng khi bị kiểm tra, miễn sao chúng tôi trả tiền thuê đầy đủ. Theo đó, giá thuê CCHN dược hệ đại học là 7-8 triệu đồng/tháng (tùy từng thành phố) và thuê CCHN khám chữa bệnh của bác sĩ chuyên khoa là 15-20 triệu đồng/tháng.
Nhiều hệ lụy
Theo quy định hiện hành, việc mở quầy thuốc phải tuân thủ quy định mỗi bằng cấp dược chỉ được sử dụng một nơi và dược sĩ phải chịu trách nhiệm ở đó. Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế, tình trạng nhiều dược sĩ cho thuê bằng để mở nhà thuốc, còn cá nhân dược sĩ không có mặt, không đứng ở nhà thuốc. Thậm chí, có dược sĩ cho thuê bằng để mở nhà thuốc ở nhiều nơi khác nhau.
Để được cấp CCHN y dược, ngoài việc phải trải qua quá trình đào tạo, tốt nghiệp trường đại học, hoặc cao đẳng y, dược thì cá nhân đó còn phải đáp ứng các điều kiện khắt khe với quy trình thủ tục chặt chẽ về thẩm định để được cấp CCHN theo từng lĩnh vực. Do đó, việc cho người khác thuê mượn CCHN y dược không chỉ vi phạm quy định pháp luật mà còn dễ dẫn tới nhiều hệ lụy nguy hại cho người bệnh. Chia sẻ về thực trạng này, dược sĩ Nguyễn Xuân Lộc, Giám đốc Công ty Thương mại dược phẩm Phát Lộc, cho biết, mỗi cá nhân khi đã tốt nghiệp cao đẳng dược và có xác nhận thực nghiệm tay nghề tại các cơ sở chuyên môn hợp pháp thì đủ điều kiện làm chủ quầy thuốc.
Tuy nhiên, bằng cao đẳng dược không được phép mở quầy thuốc tại những thành phố lớn, mà chỉ được mở quầy tại huyện hoặc các tỉnh lẻ. Thế nhưng thực tế, không ít nhà thuốc ở TPHCM, Hà Nội, lợi dụng các mối quan hệ và sự thiếu chặt chẽ của cơ quan chức năng, các ông chủ - bà chủ thực sự của các nhà thuốc, quầy thuốc tìm thuê người “phụ trách” có bằng tốt nghiệp cao đẳng, hoặc đại học ở bất cứ đâu và hầu như không có mặt tại nhà thuốc.
Việc các nhà thuốc không có người có chuyên môn phụ trách và đứng quầy thường xuyên không chỉ làm ảnh hưởng tới các doanh nghiệp, nhà thuốc làm ăn bài bản, nghiêm túc, mà nguy hại hơn có thể sẽ có những tư vấn, bán thuốc không chuẩn xác cho người bệnh.
-----------
Bài 3: “Thế giới ngầm” nha khoa
