Phát triển nhà ở xã hội chậm, TPHCM vận dụng Nghị quyết 98 tháo gỡ vướng mắc

Sáng 8-12, kỳ họp thứ 13 HĐND TPHCM khóa X xem xét, thông qua nhiều nội dung quan trọng trong ngày làm việc thứ 3. Trong buổi sáng, HĐND TPHCM tiến hành giám sát chuyên đề về việc triển khai, thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM, giai đoạn 2016-2025. Chủ tọa kỳ họp có các đồng chí: Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM; Phạm Thành Kiên, Phó Chủ tịch HĐND TPHCM.

Báo cáo trước HĐND TPHCM việc triển khai, thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Trần Hoàng Quân cho biết, mục tiêu của giai đoạn 2021-2025, TPHCM phát triển khoảng 35.000 căn nhà, tương ứng khoảng 2,5 triệu m².

Trong giai đoạn này, TPHCM có 91 dự án nhà ở xã hội với diện tích hơn 210 ha, với quy mô dự kiến khoảng 98.685 căn hộ. Trong đó có 49/91 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư/chấp thuận đầu tư với quy mô 56.200 căn hộ. Tuy nhiên, trong 49 dự án ở giai đoạn này thì có đến 46 dự án được chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2020.

Về bố trí vốn từ ngân sách đối với dự án nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước, hiện nay TPHCM có 3 dự án nhà ở xã hội dự kiến được bố trí vốn từ ngân sách TPHCM. Đó là dự án nhà ở xã hội phục vụ tái định cư cho dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm; dự án xây dựng ký túc xá Lào; dự án xây dựng mới khu lưu trú công nhân tại phường Linh Trung, TP Thủ Đức.

Về việc triển khai, thực hiện các chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội tăng thêm trên địa bàn TPHCM, giai đoạn 2021-2025, kết quả đến quý 2-2023, TPHCM đã hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án với quy mô 623 căn hộ. Có 7 dự án nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân đang thi công với quy mô gần 5.000 căn hộ. Ngoài ra, TPHCM có 82 dự án đang được thống kê để theo dõi trong kế hoạch phát triển nhà ở xã hội.

Trước đó, giai đoạn 2016-2020 là giai đoạn nhà ở xã hội phát triển mạnh mẽ, TPHCM đã có 19 dự án nhà ở xã hội đã hoàn thành và đưa vào sử dụng với gần 15.000 căn hộ; 1 dự án nhà lưu trú công nhân với quy mô 1.449 phòng, đáp ứng cho 7.596 chỗ ở cho công nhân.

Việc phát triển nhà ở hiện nay tại TPHCM đang gặp khó khăn, vướng mắc, trong đó công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án nhà ở xã hội khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí không thực hiện được.

“Đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng đất trên 10 ha, tuy đã xác định quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội nhưng chủ đầu tư dự án chậm triển khai bồi thường giải phóng mặt bằng hoặc đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, nên chưa triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội”, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM nêu khó khăn.

Ngoài ra, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cho rằng, nguồn vốn dài hạn để hỗ trợ các chủ đầu tư vay thực hiện dự án nhà ở xã hội, vay vốn xây dựng, các đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội vay vốn mua nhà là chưa ổn định. "TPHCM đã có chính sách cho vay đối với các đối tượng thu nhập thấp thông qua Quỹ Phát triển nhà ở TPHCM. Cụ thể được vay tối đa 900 triệu đồng với lãi suất ưu đãi 4,7%/năm. Tuy nhiên, mức vay này còn thấp so với giá trị căn nhà và đối tượng vay còn hạn chế”, Giám đốc Sở Xây dựng nói và nêu thêm lý do về thủ tục, các bước thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội còn phức tạp dẫn đến không thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm đầu tư các dự án.

Giải pháp thời gian tới, UBND TPHCM cho rằng cần ban hành quy trình giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính trong thủ tục đầu tư, có chính sách khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp nhà đầu tư tham gia. Đồng thời khẩn trương hoàn thành việc lập và phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, trong đó có quy hoạch xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân.

TPHCM cũng sẽ công khai, giới thiệu quỹ đất đầu tư nhà ở xã hội cho các doanh nghiệp. TPHCM cũng sẽ phân bổ nguồn vốn ngân sách thu được từ tiền sử dụng đất của các chủ đầu tư khi thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại.

Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cũng cho biết, TPHCM sẽ vận dụng các cơ chế, chính sách từ Nghị quyết 98 của Quốc hội để phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM trong thời gian tới.

UBND TPHCM đã ban hành kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện các chính sách liên quan về phát triển nhà ở xã hội tại khoản 3 Điều 6 Nghị quyết 98, trong đó phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ.

Để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cho biết, TPHCM kiến nghị Trung ương ban hành văn bản hướng dẫn, thống nhất quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở nói chung và nhà ở xã hội nói riêng để các địa phương triển khai thực hiện theo hướng cắt giảm hoặc liên thông các thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, chi phí thực hiện trong hoạt động đầu tư xây dựng.

Trước mắt, TPHCM đã hệ thống được trình tự thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội để các nhà đầu tư biết thực hiện, gồm các bước liên quan như chấp thuận chủ trương đầu tư; duyệt quy hoạch; giao thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; xác định nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở; cấp giấy phép xây dựng.

Ngoài ra, TPHCM kiến nghị Trung ương nghiên cứu ban hành quy định hướng dẫn việc xác định, phân bổ và chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cho chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại trong trường hợp chủ đầu tư bàn giao lại cho Nhà nước quỹ đất ở 20% để xây dựng nhà ở xã hội.

Đồng thời, kiến nghị ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp, nhà ở cho thuê, nhằm tạo thêm nguồn cung về nhà ở cho các đối tượng công nhân người lao động có thu nhập thấp.

TPHCM phấn đấu hoàn thành đưa vào sử dụng khoảng 12.000 căn nhà với tổng vốn đầu tư khoảng 11.500 tỷ đồng để chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.