Một ngày nọ, những luật sư (LS) của Văn phòng LS Người nghèo (số 184 đường Hòa Hưng, quận 10 TPHCM) tiếp nhận một trường hợp đặc biệt. Đó là một người mẹ tuổi gần 60, mang đôi mắt buồn, bà đến kêu oan cho cô con gái 23 tuổi, bị TAND quận 1 kết án 10 năm tù vì mua bán trái phép chất ma túy...
- Người nghèo “gõ cửa”
Nhờ Văn phòng luật sư Người nghèo giúp đỡ, chị Trương Thị Kim Hoàn đã được minh oan.
Ảnh: L.T.HÂN
Con của bà, chị Trương Thị Kim Hoàn (SN 1984) bị tòa án xét xử sơ thẩm, tuyên 10 năm tù về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Thương con, người mẹ cứ liên tục gõ cửa các cơ quan chức năng để kêu oan cho con. Rồi bà tìm đến Văn phòng LS Người nghèo nhờ các LS giúp đỡ. Ròng rã hai năm trời, các LS của văn phòng và gia đình bà tìm mọi cách để chứng minh chị Hoàn vô tội. Cuối cùng, từ những nỗ lực không mệt mỏi đó, VKSND quận 1 xác nhận những chứng cứ buộc tội chị Hoàn là thiếu thuyết phục và cơ quan này đã làm văn bản rút lại toàn bộ hồ sơ vụ án cùng bản cáo trạng. Nhờ vậy, chị Hoàn được minh oan, được trả tự do và được bồi thường 143 triệu đồng.
Trong câu chuyện về những thân chủ nghèo của mình, những LS ở văn phòng không thể quên được trường hợp của bà Châu Thị Phụng (SN 1954). Hơn 5 năm trước, khi văn phòng mới vừa thành lập, bà đã đến nhờ các LS giúp gia đình mình đòi lại mảnh đất hơn 2.000m2 ở xã Hưng Long huyện Bình Chánh. Từ khi chồng bà mất đột ngột vì bệnh, giữa bà và người em chồng thường xuyên xảy ra mâu thuẫn do tranh chấp đất đai. Mảnh đất này thuộc sở hữu của chồng bà, nhưng người em chồng “nhảy vào” tranh giành. Ông ta đưa ra giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở (còn gọi là “sổ đỏ”) của mảnh đất mang tên mình và kiên quyết đuổi mẹ con bà ra khỏi nơi sinh sống lâu nay. Không còn cách nào khác, bà quyết định nộp đơn lên tòa án nhờ can thiệp để đòi lại công bằng.
Được người quen giới thiệu, bà gõ cửa văn phòng nhờ giúp đỡ. Qua xác minh, LS của văn phòng phát hiện nhiều vấn đề bất thường liên quan đến vụ việc này: Vào năm 2003, khi “sổ đỏ” được cấp cho người em, chồng bà Phụng đang ốm nặng, không thể có đủ năng lực hành vi để ký giấy tặng, cho đất cho người em. Gần 5 năm trời, các LS của văn phòng nhiều lần đứng ra hòa giải giữa hai bên và vụ việc đã có kết quả tốt đẹp. Từ chỗ trắng tay, bị dọa đuổi ra khỏi nhà, qua sự hỗ trợ miễn phí của văn phòng, bà Phụng được chia phân nửa mảnh đất trên theo phán quyết của TAND huyện Bình Chánh.
Mới đây, văn phòng đã nhận bào chữa cho bị cáo Lê Bá Mai (SN 1983, quê tỉnh Bình Phước). Đây là vụ án nổi tiếng, được giới truyền thông đặt cho cái tên “Vụ án vườn mít”. Khi đó, tòa án hai cấp đã tuyên Mai mức án tử hình về tội “Giết người”, “Hiếp dâm trẻ em”. Nhưng khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, các LS cho rằng chứng cứ buộc tội còn “non”. Từ đó, các LS hướng dẫn gia đình bị cáo Mai gửi đơn kêu oan tới cơ quan có thẩm quyền. Cuối cùng, TAND Tối cao quyết định tuyên hủy hai bản án trên để điều tra lại nhằm tránh oan sai.
- Chỗ dựa tin cậy
Được thành lập từ năm 2004, đến nay, thân chủ nghèo của văn phòng tăng đáng kể. Hơn 5 năm qua, các luật sư đã tư vấn, biện hộ, bào chữa miễn phí hàng trăm vụ án, góp phần bảo vệ quyền lợi cho nhiều người nghèo. Những ngày đảm nhận công việc, các thành viên của văn phòng hiểu hơn về người nghèo, về những nỗi vất vả, về vốn kiến thức pháp luật ít ỏi của họ. Họ khó bảo vệ được chính mình trước những tình huống liên quan đến pháp luật, khi mà pháp luật đòi hỏi phải chuyên sâu và thay đổi khi đất nước hội nhập. Chính vì lý do đó, văn phòng được đặt tên có hai chữ “người nghèo”, để người nghèo mạnh dạn tìm đến.
Hiện Văn phòng LS người nghèo có 9 thành viên, mỗi LS phụ trách một mảng. Ngoài việc trợ giúp pháp lý cho người nghèo, văn phòng còn nhận tư vấn, bào chữa cho các đối tượng khác. Nguồn thu chính của văn phòng là từ tư vấn pháp lý cho các doanh nghiệp. LS Trịnh Thanh, Trưởng Văn phòng LS Người nghèo - nhìn nhận: “Có thể hiệu quả công việc chưa được như mong muốn, nhưng chúng tôi luôn nỗ lực làm chỗ dựa tin cậy cho những người nghèo khi họ đến gõ cửa.
Đó là tình cảm, tấm lòng mà cũng là trách nhiệm xã hội của mỗi LS ở văn phòng này”. LS Thanh cho biết thêm, do nhiều người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, ban ngày phải đi làm, không thể nghỉ việc để đến văn phòng được, nên các LS quyết định làm thêm giờ vào buổi tối – từ 17 giờ đến 21 giờ - để phục vụ cho người nghèo được nhiều hơn.
THANH AN
