PHÓNG VIÊN: Trong bối cảnh điều kiện kinh tế – xã hội của xã Đăk Sao còn nhiều khó khăn, công tác giảm nghèo được địa phương triển khai như nào thưa ông?
Ông Dương Thành Long: Sau khi sáp nhập hai xã Đăk Sao và Đăk Na, xã Đăk Sao đứng trước nhiều thách thức. Hạ tầng kinh tế – xã hội chưa đồng bộ, đặc biệt là giao thông còn thiếu và chưa đáp ứng nhu cầu đi lại, sản xuất của người dân, khiến bà con khó tiếp cận dịch vụ và mở rộng sinh kế. Toàn xã có hơn 97% dân số là đồng bào Xơ Đăng, đời sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp truyền thống nên thu nhập bấp bênh; các mô hình kinh tế giá trị cao cũng chưa nhiều. Trong khi đó, doanh nghiệp và hợp tác xã trên địa bàn chưa đủ năng lực dẫn dắt, liên kết sản xuất. Dù sâm Ngọc Linh là cây trồng đặc hữu có giá trị lớn, nhưng phần lớn hộ dân không đủ nguồn lực để đầu tư ban đầu. Tất cả những yếu tố này là rào cản lớn trong giai đoạn đầu triển khai công tác giảm nghèo.
Xã đã lựa chọn và tổ chức thực hiện những giải pháp chủ yếu nào để tạo sinh kế, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững?
Chúng tôi chú trọng giải pháp vận động người dân thay đổi nếp nghĩ, cách làm, chuyển từ tập quán sản xuất truyền thống sang hướng làm kinh tế hàng hóa. Xã định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ưu tiên các loại cây có giá trị như cà phê, dược liệu, đặc biệt là sâm Ngọc Linh.
Chúng tôi tập trung nguồn lực hỗ trợ sinh kế, nhất là hỗ trợ cây giống để hộ nghèo có điều kiện sản xuất. Đầu năm 2025, xã đã cấp hàng ngàn cây giống sâm Ngọc Linh cho 35 hộ nghèo, cận nghèo và hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Song song đó, xã giúp người dân tiếp cận vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, mở rộng sản xuất và phát triển kinh doanh nhỏ.
Xã cũng thúc đẩy hình thành các tổ sản xuất, tăng cường liên kết với hợp tác xã trồng dược liệu nhằm hướng tới tiêu thụ ổn định và mở rộng thị trường. Ngoài nông nghiệp, địa phương hỗ trợ người dân tham gia các hoạt động du lịch cộng đồng, như chở khách tham quan thác Siu Puông, du lịch dã ngoại, trekking, góp phần tạo thêm thu nhập cho bà con.
Bên cạnh đó, xã quan tâm đầu tư hạ tầng phục vụ sản xuất như đường nội đồng, khu trồng dược liệu, nước sinh hoạt; đồng thời triển khai đầy đủ các chính sách an sinh, gồm xây dựng nhà ở kiên cố và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người dân.
Xin ông cho biết một số kết quả bước đầu trong công tác giảm nghèo tại địa phương?
Từ những chính sách đã triển khai, xã Đăk Sao ghi nhận nhiều kết quả rất tích cực trong công tác giảm nghèo. Trước hết, là sự thay đổi rõ rệt trong nếp nghĩ, cách làm của người dân. Bà con mạnh dạn chuyển đổi các diện tích đất bạc màu, trước đây trồng mì kém hiệu quả, sang trồng cà phê, cao su và nhiều loại dược liệu có giá trị kinh tế cao hơn. Một số hộ đã biết bán sản phẩm dược liệu qua mạng, mở rộng kênh tiêu thụ thay vì chỉ phụ thuộc vào cách bán truyền thống. Người dân cũng mạnh dạn vay vốn đầu tư trồng sâm Ngọc Linh, thể hiện tinh thần tự lực và chủ động làm kinh tế.
Bên cạnh nông nghiệp, người dân bắt đầu tham gia vào các hoạt động du lịch cộng đồng. Xã đã hình thành các tổ, đội chở khách tham quan thác Siu Puông, tổ chức du lịch dã ngoại, trekking, vừa tạo thêm sinh kế vừa góp phần quảng bá văn hoá của đồng bào Xơ Đăng đến du khách. Đây là hướng đi mới, mở ra cơ hội tăng thu nhập đa dạng hơn cho người dân. Ngoài ra, các hộ dân còn chủ động tham gia chuỗi liên kết sản xuất gừng phục vụ xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và tăng khả năng tiêu thụ.
Nhờ những chuyển biến tích cực này, riêng năm 2025, xã có 181 hộ thoát nghèo với 690 khẩu, và 34 hộ thoát cận nghèo với 122 khẩu. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 10,4%, hộ cận nghèo còn 0,11%. Những con số này cho thấy hiệu quả rõ rệt của các chính sách hỗ trợ sinh kế, vốn vay ưu đãi, cấp giống, và đặc biệt là sự đổi thay trong nhận thức, tinh thần chủ động vươn lên của người dân.
Để giảm nghèo bền vững trong giai đoạn tiếp theo, địa phương sẽ ưu tiên triển khai những giải pháp gì, thưa ông?
Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục xác định nhiệm vụ trọng tâm là duy trì và củng cố sự thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số, giúp người dân mạnh dạn áp dụng kỹ thuật mới và phát triển kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa. Đây vẫn là yếu tố then chốt để nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững.
Cùng với đó, địa phương sẽ đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng thiết yếu, đặc biệt là hạ tầng phục vụ sản xuất và dân sinh như giao thông, khu trồng dược liệu, nước sinh hoạt… nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho phát triển kinh tế. Xã cũng sẽ kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực dược liệu, liên kết với người dân trồng và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị. Khi doanh nghiệp và người dân cùng hợp tác, cùng hưởng lợi, tiềm năng cây dược liệu – nhất là sâm Ngọc Linh – sẽ được khai thác hiệu quả hơn.
Địa phương cũng sẽ tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để gửi sở ngành có liên quan công nhận làng du lịch cộng đồng Lê Văng, dựa trên lợi thế cảnh quan và văn hóa của đồng bào Xơ Đăng. Đây sẽ là hướng đi mới để phát triển kinh tế du lịch, vừa tạo thêm sinh kế, vừa bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống.
Bên cạnh đó, xã tiếp tục hỗ trợ cây giống và kỹ thuật để người dân mở rộng diện tích sản xuất các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, giúp nâng cao thu nhập và ổn định cuộc sống. Các chính sách an sinh xã hội như nhà ở, bảo hiểm y tế… cũng sẽ được triển khai đầy đủ để người dân yên tâm phát triển kinh tế.
Với những giải pháp đồng bộ này, xã kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển mạnh mẽ hơn trong giảm nghèo, khai thác hiệu quả tiềm năng cây dược liệu và du lịch, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân trên địa bàn.
