Vào thời điểm hiện nay, khí hậu đang trong giai đoạn cao điểm của mùa lạnh, độ ẩm cao, nhiệt độ không khí luôn thay đổi là điều kiện rất thuận lợi cho các bệnh đường hô hấp phát triển. Đây là giai đoạn có số bệnh nhi mắc các bệnh về đường hô hấp tăng đáng kể so với các thời điểm khác trong năm.
Bệnh đường hô hấp là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là ở trẻ dưới 5 tuổi. Ước tính mỗi năm một em bé dưới 5 tuổi có thể mắc phải từ 3-8 lần nhiễm bệnh đường hô hấp. Theo thống kê của các bệnh viện có Khoa Nhi, số bệnh nhi mắc các bệnh về đường hô hấp đến khám, nhập viện trong giai đoạn này tăng cao do thời tiết thay đổi, là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, vi-rút, nấm mốc phát triển gây ra hiện tượng ho, viêm họng, viêm phế quản, suyễn...
Quá trình gây bệnh đường hô hấp ở trẻ nhỏ
Bình thường trên vòm họng và trên bề mặt đường khí quản có các chủng vi khuẩn và vi-rút sống cộng sinh ở đó, chúng tồn tại với số lượng ít và không gây hại gì cho sức khỏe. Khi gặp điều kiện thuận lợi, thường là do cổ họng bị lạnh đột ngột hoặc khi miễn dịch của cơ thể giảm… các chủng vi-rút sinh sôi nhanh và sản sinh ra các độc tố kích thích vào tế bào niêm mạc khí phế quản. Cơ thể phản ứng bằng cách tiết ra chất nhầy và gây phản xạ ho để tống xuất các tác nhân này ra ngoài. Phản ứng này không những không ảnh hưởng gì đến vi-rút mà còn gây ra nhiều phiền toái cho bản thân người bệnh.
Các kháng sinh cũng không có tác dụng gì trong giai đoạn này. Song chu kỳ phát triển của vi-rút chỉ kéo dài khoảng 5-7 ngày, nếu không có “yếu tố thuận lợi” cho sự phát triển của chúng như cơ thể nhiễm lạnh, giảm miễn dịch… thì vi rút sẽ tự kết thúc chu trình sống và phản ứng ho tự hết.
Nhưng nếu ho tiếp tục kéo dài sẽ gây bào mòn niêm mạc khí phế quản và tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, khi đó bệnh sẽ trở nên cấp tính, gây viêm phế quản và viêm phổi, giai đoạn này bắt buộc phải dùng kháng sinh. Nhưng việc sử dụng kháng sinh thường gây nhiều tác dụng không mong muốn, đặc biệt đối với cơ thể nhạy cảm của trẻ nhỏ.
Những phương thuốc an toàn cho trẻ
Theo các chuyên gia y tế, để điều trị ho và các bệnh viêm đường hô hấp, ngoài việc vệ sinh và phòng bệnh cho trẻ theo hướng dẫn của ngành y tế dự phòng, bên cạnh các thuốc tân dược (là các loại thuốc kháng sinh) thì có rất nhiều bài thuốc từ các thảo dược thiên nhiên dễ tìm có khả năng phòng ngừa và điều trị bệnh rất hiệu quả, an toàn cho trẻ và đặc biệt có tác dụng diệt vi-rút mạnh, đơn cử như:
Tần dày lá (Húng chanh) với thành phần chứa tinh dầu, có tác dụng kháng sinh mạnh đối với một số vi khuẩn gây bệnh ho như: Staphylococcus, Salmonella typhi, Shigella sonnei… thường dùng để trị cảm cúm, chữa ho, viêm họng, khản tiếng.
Núc nác có tác dụng sát trùng, làm dịu cơn ho dùng để chữa viêm họng, ho khan tiếng, ho lâu ngày, viêm khí quản.
Gừng làm ấm cổ, dịu các cơn ho, giúp kháng khuẩn và diệt vi rút bám trên niêm mạc đường hô hấp. Ngoài ra, gừng còn có tác dụng kích thích tiêu hóa, làm tăng sức đề kháng trước các tác nhân bên ngoài tấn công.
Những dược liệu trên đều không độc hại, dễ tìm, dùng an toàn cho cả trẻ nhỏ và người lớn, đã được sử dụng lâu đời trong dân gian. Hiện nay, một số đơn vị nghiên cứu khoa học và công ty dược phẩm có uy tín đã nghiên cứu, chiết xuất hoạt chất của những dược liệu trên bào chế thành sản phẩm chữa ho, viêm họng, viêm đường hô hấp hay viêm phổi dưới dạng sirô dễ uống, tiện dụng cho các bậc cha mẹ trong việc chăm sóc và phòng ngừa bệnh ở trẻ nhỏ.
Thùy Linh
