Hàng nhái, hàng kém chất lượng tràn lan
Theo Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), từ đầu năm tới nay, lực lượng QLTT tại một số tỉnh thành liên tiếp triệt phá nhiều cơ sở sản xuất, kho hàng giả mạo nhãn hiệu lớn trên thế giới. Qua đó đã thu giữ hàng ngàn sản phẩm thời trang từ quần áo, đồ gia dụng đến mỹ phẩm, giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng.
Qua khai thác, các cơ sở kinh doanh cho biết, hàng hóa được kinh doanh chủ yếu qua mạng xã hội và hình thức bán hàng trực tuyến (livestream). Từ thực tế này phải nhìn nhận rằng, hàng giả đội lốt các thương hiệu nổi tiếng được bán công khai, tràn lan đang khiến NTD rơi vào ma trận thật, giả. Tem mác hàng giả được nhái tinh vi đến mức có đủ bộ theo mẫu, từ kích cỡ, chất liệu đến các vị trí gắn mác.
Nhờ vậy, một số cơ sở kinh doanh đã “hô biến” những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ thành các thương hiệu cao cấp. Thậm chí, để tạo niềm tin cho NTD, ở mỗi sản phẩm đều đi kèm hóa đơn xuất hàng từ hãng, có cả mã code (kiểm tra đúng được thông tin hãng). Vỏ hộp, bao bì sản phẩm được đóng gói rất sắc sảo. Đáng nói là hàng giả, hàng nhái có mặt ở nhiều phân khúc, từ nông thôn đến các thành phố, thậm chí tại các siêu thị, trung tâm thương mại lớn, tập trung nhiều vào các mặt hàng thời trang như: quần áo, giày dép, túi xách, đồng hồ, mỹ phẩm...
Hàng hóa bán tại các kênh phân phối hiện đại luôn được quản chặt về nguồn gốc, xuất xứĐại diện Cục QLTT cho biết, việc hàng giả, hàng cấm, hàng lậu, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ (SHTT), hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng công khai trên thị trường, trên các website thương mại điện tử ngày một tăng tiềm ẩn nhiều phức tạp, đe dọa đến môi trường kinh doanh chung, ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của NTD. Chỉ cần lướt qua mạng xã hội, NTD có thể bắt gặp livestream bán hàng của các shop thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm, dược phẩm…
Để hút khách, các chủ shop online thường chào mời bằng bán hàng giảm giá sâu. Tin vào quảng cáo, nhiều người mua hàng bị mất tiền oan. Chị Nguyễn Mai Lan (ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM) kể lại, khi lướt web đọc báo, chị thấy một shop livestream quảng cáo giảm giá sốc 50% cho các sản phẩm thời trang thiết kế. Thấy đẹp lại rẻ, chị đã đặt mua 2 bộ váy áo, giá gần 1 triệu đồng. Tuy nhiên, khi nhận sản phẩm chị thất vọng bởi hàng thực khác xa với hàng đăng trên mạng.
Nâng cao kinh doanh trách nhiệm
Trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng tràn lan, ông Nguyễn Viết Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TPHCM, cho rằng, thời gian qua hội nhận được nhiều khiếu nại của NTD liên quan đến hàng hóa kém chất lượng, hàng nhái… Tuy nhiên việc xác minh tên, địa chỉ người vi phạm không dễ do người bán không đăng ký với cơ quan chức năng. Vì thế, NTD cần nâng cao cảnh giác, trang bị những kiến thức cơ bản để nhận diện hàng thật, giả; tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm, truy xuất nguồn gốc hàng hóa; mua hàng ở những địa chỉ uy tín.
Về phía nhà sản xuất, để bảo vệ NTD cũng như chính DN, ngoài sản xuất sản phẩm chất lượng, an toàn, DN còn xây dựng mạng lưới phân phối, đại lý chính hãng hoặc liên kết với các DN phân phối để nâng cao nhận thức cho NTD.
Chẳng hạn, Công ty CP Bibica dành khoản chi phí riêng hàng năm để thuê các kệ hàng “đầu line”, khu vực đắc địa tại nhiều siêu thị, trung tâm thương mại trên cả nước, nhất là với những siêu thị có lượng khách lớn, những khu vực NTD dễ tiếp cận với sản phẩm nhất. Trong khi đó, với nhà phân phối cũng đặt ra những tiêu chí riêng cho từng sản phẩm, lĩnh vực hàng hóa để kinh doanh trên hệ thống của mình.
Chẳng hạn, nhà bán lẻ Saigon Co.op luôn có các bộ tiêu chí rất nghiêm ngặt cho ngành hàng thời trang, thực phẩm, rau củ. Theo nhà bán lẻ này, việc siết chặt quản lý chất lượng đầu vào vừa để bảo vệ NTD vừa đặt các nhà sản xuất phải tự nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm.
Cùng với DN, Tổng cục QLTT cho biết đã ban hành quyết định 888/QĐ-TCQLTT về Kế hoạch đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền SHTT giai đoạn 2021-2025 (quyết định 888).
Theo quyết định này, từ ngày 1-4-2021 đến hết tháng 12-2025, lực lượng QLTT sẽ triển khai mạnh công tác đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền SHTT, cả kinh doanh thương mại truyền thống và trên nền tảng số (online).
Theo đó, năm 2021, phấn đấu 100% các siêu thị, trung tâm thương mại tại Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng, TPHCM, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu không kinh doanh, bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng xâm phạm quyền SHTT. 100% sàn giao dịch thương mại điện tử gồm: Lazada, Tiki, Shopee, Sendo, Hotdeal và các trang thương mại điện tử lớn như: FPT Shop, Điện máy xanh, Thế giới di động, Zalora, Lotte, Zanado đều ký cam kết và thực hiện không kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền SHTT. 60% cơ sở kinh doanh được tuyên truyền, vận động, phổ biến pháp luật, ký cam kết không kinh doanh hàng giả, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, xâm phạm quyền SHTT và không tái phạm…
