Thời gian gần đây, dư luận bàn tán nhiều khi hay thông tin về mức lương, thưởng quá “khủng” của lãnh đạo Công ty Xổ số kiến thiết (XSKT) tỉnh Tiền Giang. Với một ngành nghề ít chịu rủi ro, ít nặng nhọc, không độc hại gì, mà lương của giám đốc và chủ tịch hội đồng thành viên lên đến hơn 60 triệu đồng/tháng, gấp nhiều lần lương của bí thư hay chủ tịch UBND tỉnh, thì thật bất hợp lý! Rồi đến chuyện quản lý, thật khó chấp nhận khi tiền thu lợi từ hoạt động XSKT không chỉ dành để đầu tư các công trình dân sinh thiết yếu như trường học, bệnh viện, mà còn được công ty dành cho các quan chức đi du lịch với danh nghĩa học tập kinh nghiệm. Và thật đáng buồn khi được biết chuyện như vậy cũng diễn ra ở nhiều tỉnh, thành khác.

Thực tế chỉ cần bán được 35% số vé phát hành là các công ty XSKT đã có lời. Đây quả là một ngành kinh doanh dễ hái ra tiền, ít rủi ro. Và không hiểu tỷ lệ vé trúng số độc đắc ở các công ty mỗi năm là bao nhiều phần trăm? Nếu vé trúng độc đắc nằm trong vé tồn nhiều thì xử lý như thế nào? Sự việc này cho thấy, rất cần có sự quản lý chặt chẽ và cơ chế hợp lý cho các công ty XSKT. Có nên mỗi tỉnh, thành có một công ty XSKT như hiện nay hay không? Vì nếu sáp nhập lại thành các công ty vùng miền như trước đây, sẽ tiết kiệm được đáng kể khoản lương do tiết kiệm nhân sự để đầu tư cho các công trình dân sinh. Thu nhập từ các hoạt động XSKT sẽ được điều tiết hợp lý cho các địa phương. Trước mắt, Bộ Tài chính nên có quy định áp mức trần lương của ban giám đốc, hội đồng thành viên các công ty XSKT các tỉnh, thành cho phù hợp hơn theo hướng giảm mạnh so với hiện nay, để tạo sự công bằng với các ngành nghề khác. Nên quy trách nhiệm với chủ tịch, phó chủ tịch UBND các tỉnh phê duyệt các chương trình lợi dụng việc học tập kinh nghiệm để du lịch nước ngoài bằng lợi nhuận kinh doanh XSKT. Đồng thời, cũng nên quy định các khoản chăm sóc khách hàng dành cho người bán vé số để tăng tính nhân văn của một ngành nghề chứa đựng yếu tố may rủi với khách hàng.

Nước ta ngày càng hội nhập với thế giới, do vậy chúng ta cũng nên nhìn sang các nước để thực hiện phương thức hợp lý và thu hút người mua vé số: Nếu các giải độc đắc không có người trúng thưởng, sẽ được cộng dồn lại để tăng giá trị giải thưởng cho người may mắn. Làm được như vậy sẽ càng kích thích người mua, những người lao động nghèo bán vé số không phải kỳ kèo năn nỉ người mua thương hại mua giúp và nguồn thu từ XSKT sẽ tăng cao.

VĂN PHONG (quận 1, TPHCM)