Cách doanh nghiệp tư nhân giải bài toán điểm nghẽn
Bước vào sân chơi logistics không quá sớm, T&T Group nhanh chóng khẳng định vị thế bằng chiến lược khác biệt. Thay vì đầu tư vào những mảnh ghép nhỏ, Tập đoàn của Bầu Hiển hướng tới kiến tạo một hệ sinh thái hoàn chỉnh, với tầm nhìn dài hạn.
Bước đi đầu tiên vào năm 2015, khi T&T trở thành cổ đông chiến lược của Cảng Quảng Ninh - cảng nước sâu quy mô quốc gia, đầu mối quan trọng trên hành lang kinh tế trọng điểm Quảng Ninh – Hải Phòng – Hà Nội. Thời điểm này, phần lớn hàng hóa miền Bắc dồn về Hải Phòng, gây áp lực lớn cho hệ thống cảng biển.
Sự tham gia của T&T Group đã tạo ra chuyển biến “tức thì”: Chỉ sau 1 năm, sản lượng hàng qua Cảng Quảng Ninh đã tăng 30%; sản lượng hàng hóa xếp dỡ tăng 33%. Các chỉ số doanh thu tăng 31%. Đặc biệt, lợi nhuận tăng tới 280%. Những con số không chỉ cho thấy hiệu quả tài chính, mà còn cho thấy Cảng Quảng Ninh đã thực sự trở thành “cửa mở thứ hai”, chia sẻ áp lực với hệ thống cảng Hải Phòng đang tiến đến ngưỡng chịu tải.
Với T&T, đây là nền móng đầu tiên chuẩn bị cho chiến lược dài hơi hơn trong thập kỷ tiếp theo, khi những nhà đầu tư chiến lược tham gia sâu hơn vào sân chơi lớn, giữ vai trò dẫn dắt, định hình chuỗi kết nối mang tầm quốc gia.
3 năm sau, T&T Group tiếp tục khiến toàn bộ giới quan sát bất ngờ khi bắt tay với gã khổng lồ logistics YCH (Singapore) với biên bản ghi nhớ chiến lược hồi cuối năm 2018. Vào thời điểm này, YCH đưa ra ý tưởng hình thành chuỗi kết nối logistics thông minh tầm cỡ khu vực - ý tưởng trùng khớp với tầm nhìn mà T&T Group đang theo đuổi.
Kết quả của sự hợp tác này là sự ra đời của Vietnam SuperPortTM – trung tâm logistics đa phương thức lớn nhất Việt Nam, hợp phần đầu tiên của Mạng lưới logistics thông minh ASEAN. Siêu cảng ICD tại Phú Thọ đã giải quyết trực tiếp 2 điểm nghẽn lớn: Chi phí logistics lớn và thiếu trung tâm logistics quốc gia.
Hệ thống robot phân loại, AI tối ưu vận hành, xe tự hành AGV, kho hàng không kéo dài… không chỉ giúp tăng năng suất, giảm sai sót mà còn chuẩn hóa toàn chuỗi theo tiêu chuẩn quốc tế. Quan trọng hơn, việc SuperPort kết nối cả đường sắt – đường bộ – cảng biển – hàng không tạo ra nền tảng liên kết đa phương thức hiếm có, một cấu phần mà Việt Nam thiếu nhất suốt nhiều năm qua.
Về dài hạn, siêu cảng hướng tới mục tiêu góp phần giảm chi phí logistics trong nước từ 21% xuống còn 14% tổng sản phẩm quốc nội vào năm 2025 và đến 2035 xấp xỉ Singapore ở mức 8-10%.
Phía dưới của tảng băng chìm
Nhưng, Vietnam SuperPortTM chỉ là phần nổi dễ nhận thấy của tảng băng chìm. Ở tầng sâu hơn, logistics không phải chỉ có kho bãi chứa hàng, xe chở hàng. Ý thức được điều này, T&T Group đã không ngừng mở rộng đầu tư vào hạ tầng giao thông. Đây cũng là cách T&T góp phần giải quyết điểm nghẽn về liên kết.
Phía Bắc, Cảng Quảng Ninh, Khu CN Nam Phúc Thọ (Hà Nội) kết hợp giúp luồng hàng được phân bổ hợp lý hơn, thay vì dồn về duy nhất một khu vực. Tại Tây Nguyên, cao tốc Bảo Lộc – Liên Khương, T&T Group tham gia đầu tư là tuyến đường có ý nghĩa đặc biệt.
Đây là vùng nguyên liệu nông sản xuất khẩu lớn bậc nhất cả nước, nhưng chi phí vận tải hiện nay vẫn còn cao. Khi được hoàn thành, hành trình kết nối với các trung tâm logistics phía Nam sẽ được rút ngắn đáng kể, giảm thời gian giao nhận, qua đó tăng năng lực cạnh tranh cho nông sản – nhóm hàng đang phải chịu chi phí logistics cao nhất trong chuỗi giá trị.
Tại miền Trung, Cảng hàng không Quảng Trị đang bước vào giai đoạn nước rút để sẵn sàng đưa vào khai thác giữa năm sau. Không chỉ “mở cửa bầu trời” cho vùng Bắc Trung bộ, cảng còn là đầu mối giao thông đa phương thức, kết nối hàng không – đường bộ - đường sắt và cảng biển qua trục hành lang kinh tế Đông Tây.
Đáng chú ý, từ tư duy phát triển đơn lẻ các dự án hạ tầng giao thông, tầm nhìn của T&T Group đã được nâng lên thành tư duy kiến tạo không gian phát triển mới. Ở đó, sân bay là một phần không thể tách rời của Tổ hợp công nghiệp hàng không, logistics, dịch vụ, thương mại và đô thị sân bay quy mô lớn. Với cách làm này, sân bay Quảng Trị đang được các chuyên gia kỳ vọng sẽ trở thành “hub logistics” quy mô lớn bậc nhất khu vực.
Vững vàng trên mặt đất, bức tranh logistics của Bầu Hiển tiếp tục được hoàn thiện với chiến lược lớn về hàng không. Sau lễ khởi công sân bay không lâu, T&T Group trở thành cổ đông chiến lược của Vietravel Airlines, đưa hãng hàng không trẻ tuổi bước vào giai đoạn phát triển mới. T&T cũng không giấu giếm ý định sẽ tham gia sâu hơn vào mảng chuyên chở hàng hóa hàng không (Air Cargo) trong thời gian sớm nhất. Điều này càng có ý nghĩa hơn khi Air Cargo đang ngày càng là mảnh ghép quan trọng đối với các quốc gia định hướng xuất khẩu. Năng lực vận tải hàng hóa bằng đường không sẽ là chìa khóa để Việt Nam nâng chuẩn logistics, giảm phụ thuộc và chủ động hơn trong chuỗi cung ứng quốc tế.
Đối với nhóm điểm nghẽn về công nghệ, nhân lực logistics, T&T Group cũng đã âm thầm tìm cách giải bằng những kế hoạch bài bản, cụ thể.
Về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, Siêu cảng Vietnam SuperPortTM đi đầu trong việc ứng dụng hệ thống robot, giải pháp thông quan ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong vận hành; đồng thời tạo ra nền tảng Kết nối Logistics cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước.
Về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, T&T Group cũng bắt tay với các đối tác lớn, điển hình như YCH để đào tạo các chuyên gia trẻ người Việt, hướng tới quản lý những chuỗi cung ứng tiên tiến, ứng dụng công nghệ cao.
Nhà sáng lập, Chủ tịch điều hành T&T Group Đỗ Quang Hiển từng nhận định: “Logistics là mạch máu của nền kinh tế, và Việt Nam muốn bứt phá thì phải trở thành trung tâm phân phối của khu vực”. Và chính hệ sinh thái mà Tập đoàn này đang kiến tạo cho thấy một mô hình doanh nghiệp tư nhân có thể góp phần giải quyết những điểm nghẽn then chốt mà Chính phủ đã chỉ ra trong lĩnh vực đặc thù này.
