Viêm gan B mạn tính (VGBM) là bệnh truyền nhiễm phổ biến, gây ra nhiều hậu quả nặng nề. Trên thế giới có hơn 1 triệu người chết mỗi năm vì các biến chứng của VGBM như xơ gan mất bù, ung thư tế bào gan.
Nguy hiểm là vậy nhưng hiện nay thuốc điều trị VGBM là vấn đề nhức nhối. Nhờ cơ chế nhân lên đặc biệt nên HBV rất khó bị diệt tận gốc. Bên cạnh kết quả điều trị chưa cao, các thuốc hiện nay có một số nhược điểm là giá thành đắt, vi-rút kháng thuốc và nhiều tác dụng không mong muốn. Do vậy việc tìm kiếm các sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị, giá thành hợp lý và an toàn từ nguồn dược liệu trong nước là nhu cầu thiết thực đối với ngành y tế nước ta.
Cây mật nhân
Đã có nhiều công trình nghiên cứu về dược liệu bảo vệ gan được thực hiện và bước đầu cho kết quả đáng khích lệ. Trong đó đặc biệt phải kể đến các công trình cấp nhà nước về cây Cà gai leo. Đây là cây thuốc được chứng minh trên lâm sàng có thể làm giảm nồng độ vi-rút trong máu và chống xơ gan mạnh. Một chế phẩm thực phẩm chức năng mang tên Giải độc gan Tuệ Linh kết hợp giữa 2 dược liệu quý gồm chiết xuất chuẩn hóa từ cây Cà gai leo (250mg) và cây Mật nhân (250mg) đã được thử nghiệm độc tính, thử tác dụng dược lý (tại Bộ môn Dược lý, Đại học Y Hà Nội) và thử lâm sàng trên 33 bệnh nhân VGBM trong vòng 6 tháng. Kết quả cho thấy sử dụng sản phẩm với liều 6 viên một ngày chia hai lần các triệu chứng lâm sàng như mệt mỏi, chán ăn, gan to, đau hạ sườn phải, vàng da ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu giảm nhanh sau 1 tháng và hết hoàn toàn sau 2 tháng sử dụng. Men gan trở về bình thường nhanh. Sau 3 tháng sử dụng sản phẩm hầu hết các bệnh nhân đều giảm nồng độ vi-rút trong máu rõ rệt, có 18,2% bệnh nhân có nồng độ vi-rút trong máu về dưới ngưỡng phát hiện; 3% bệnh nhân giảm 1.000.000 lần; 9,1% bệnh nhân giảm 100.000 lần; 12,1% giảm 10.000 lần; 15,6% giảm 1000 lần và 15% giảm 100 lần. Đặc biệt là xuất hiện 2 trong tổng số 33 bệnh nhân (6,1%) âm tính với vi-rút sau 6 tháng (HBsAg (-)). Qua theo dõi, các bệnh nhân không gặp bất cứ một triệu trứng lâm sàng cũng như xét nghiệm bất thường nào.
Lần đầu tiên một sản phẩm từ cây thuốc Việt Nam được chứng minh có thể làm âm tính vi-rút gây viêm gan B cũng như hạn chế tổn thương gan mạnh. Đây là một tín hiệu đáng mừng trong việc tìm kiếm thuốc mới để điều trị viêm gan vi-rút từ cây cỏ. Tuy nhiên do tác dụng rất đặc biệt trên lâm sàng nên gây hoài ghi lớn trong giới khoa học. Để tiếp tìm hiểu về cơ chế sản phẩm, Trung tâm Dược lý Lâm sàng quốc gia PGS.TS Nguyễn Trọng Thông làm giám đốc cùng các cộng sự đã lập đề tài “Nghiên cứu tác dụng tăng ứng miễn dịch của viên Giải độc gan Tuệ Linh” thực hiện từ tháng 8-2013 đến tháng 2-2014. Nghiên cứu này được thực hiện trên chuột bị gây suy giảm miễn dịch bằng cyclophosphamid, sử dụng chứng dương là levamisol. Kết luận của đề tài nghiên cứu đã chỉ rõ tác dụng kích thích miễn dịch của GĐG Tuệ Linh rất rõ nét, thể hiện thông qua các chỉ số: tăng đáp ứng miễn dịch dịch thể: tăng nồng độ IgG máu ngoại vi (tương đương thuốc chứng levamisol); tăng đáp ứng miễn dịch tế bào: tăng phản ứng bì với kháng nguyên OA (Ovalbumin+Al(OH)3) và tăng nồng độ IL-2 (tương đương thuốc chứng levamisol).
Tuy vậy, mặc dù kết quả nghiên cứu lâm sàng là rất đáng khích lệ, nhưng đây mới chỉ là những nghiên cứu ban đầu, cần có các nghiên cứu lâm sàng rõ hơn trên nhiều bệnh nhân viêm gan B, viêm gan C hơn, tại nhiều trung tâm mới có thể khẳng định được tác dụng chắc chắn. Đồng thời tìm ra cơ chế thực sự của hai vị dược liệu này trong việc làm âm tính vi-rút gây viêm gan bằng các nghiên cứu miễn dịch trên người. Đây cũng là tin vui cho những bệnh nhân mắc bệnh viêm gan vi-rút B, C nhất là thể mãn tính và xơ gan vì lần đầu tiên chúng ta có được sản phẩm hỗ trợ điều trị từ dược liệu an toàn và quan trọng là có được những kiểm chứng khoa học rõ ràng và rất đáng tin cậy.
(Nguồn: Trung tâm Dược lý Lâm sàng, báo cáo khoa học: “Nghiên cứu tác dụng kích thích miễn dịch của viên nén Giải độc gan Tuệ Linh trên thực nghiệm”, Luận văn thạc sĩ bác sĩ của tác giả Hoàng Anh Thư: “Nghiên cứu tác dụng bảo vệ, phục hồi tổn thương gan cấp tính và các tác dụng liên quan của viên nén Giải độc gan Tuệ Linh trên thực nghiệm”)
| |