Nhiều hợp tác xã (HTX) xe buýt ở TPHCM gửi đơn đến Báo SGGP phản ánh: Tiền trợ giá xe buýt đã được trả cho các xã viên từ đầu năm 2009 theo Quyết định (QĐ) 44 ban hành năm 2008, nhưng đến tháng 10-2009 UBND TP ra QĐ 77 với đơn giá trợ giá mới thấp hơn và áp dụng theo kiểu hồi tố, buộc các HTX phải trả lại số tiền trợ giá đã nhận dư. “Dở khóc, dở cười”, các HTX có nguy cơ ngưng hoạt động…

Bỗng dưng ôm nợ

Theo QĐ 44, ngân sách TP trợ giá: xe B40: 9.004 đồng/km, xe Suzuki (12 chỗ): 5.451 đồng/km. Còn QĐ 77 có đơn giá mới: xe B40 giảm 188 đồng/km, xe Suzuki (12 chỗ) giảm 1.280 đồng/km so với giá cũ, áp dụng từ ngày 1-1-2009. 9,5 tỷ đồng là tổng số tiền các HTX xe buýt (HTX Vận tải số 28, HTX Vận tải số 14, HTX Vận tải Bà Chiểu - Chợ Lớn, HTX Vận tải và Du lịch Phương Nam, HTX Vận tải hành khách, hàng hóa và Du lịch số 15, HTX Vận tải liên tỉnh và Du lịch Việt Thắng, HTX Vận tải số 26 và HTX Vận tải hành khách Hiệp Lực) phải trả lại cho ngân sách TP trong thời hạn 6 tháng, kể từ ngày 25-11-2010. Tuy nhiên, theo các HTX, làm được điều này thật không đơn giản, bởi sau khi nhận tiền trợ giá, HTX đã cấp phát ngay cho xã viên và đến nay hơn 1/3 xã viên trong số các HTX đã nghỉ việc, rất khó lấy lại.

Đơn cử như HTX Vận tải Bà Chiểu - Chợ Lớn, tại thời điểm nhận tiền trợ giá có 120 xe (12 chỗ) hoạt động nhưng đến nay 48 xe đã ngưng do hết niên hạn, tiền trợ giá không đủ bù chi… “Tổng số tiền HTX phải trả lại hơn 3,4 tỷ đồng, phải trả hết trong 6 tháng, vậy mỗi tháng chúng tôi phải “trả nợ” gần 600 triệu đồng, trong khi tiền trợ giá (đơn giá mới) cho 72 xe còn lại hoạt động chỉ 700 triệu đồng/tháng. Đem số tiền trợ giá trừ đi khoản nợ, còn lại chia cho 72 xe thì mỗi xe chỉ nhận khoảng 1,7 triệu đồng/tháng. Với số tiền này HTX chúng tôi khó thể tiếp tục hoạt động. Chưa kể, nếu các xã viên hành nghề bằng xe buýt 12 chỗ tiếp tục nghỉ việc thì HTX phải “lãnh nợ” - ông Nguyễn Văn Chiểu, Chủ nhiệm HTX Vận tải Bà Chiểu - Chợ Lớn, buồn rầu nói.

Xã viên lái xe buýt 12 chỗ của HTX Vận tải Bà Chiểu - Chợ Lớn sẽ rất khốn đốn khi TP truy thu tiền trợ giá đã nhận dư theo đơn giá của Quyết định 77. Ảnh: Phạm Minh.

Còn ông Nguyễn Ngọc Binh, Chủ nhiệm HTX Vận tải số 28, than thở đầu năm 2009 Trung tâm Quản lý và Điều hành Vận tải hành khách công cộng (Sở GTVT) rót tiền trợ giá cho HTX đã căn cứ vào đơn giá trong QĐ 44 ban hành năm 2008. QĐ 77 ra đời sau, ký ngày 17-10-2009, lại yêu cầu áp dụng từ tháng 1-2009, truy thu phần tiền dư là khó chấp nhận. Mặt khác, hầu hết xã viên xe buýt 12 chỗ là những lao động nghèo, tiền đã chi rất khó đòi lại. “Các HTX xe buýt chúng tôi khẳng định mình không sai một quy trình nào trong vấn đề nhận và chi phát tiền trợ giá nhưng nay bỗng dưng thành “con nợ”. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động vận tải hành khách của chúng tôi” - ông Binh bức xúc nói.

Cùng số phận với HTX Vận tải Bà Chiểu - Chợ Lớn, HTX Vận tải liên tỉnh và Du lịch Việt Thắng cũng đang “ôm nợ” 1,3 tỷ đồng tiền trợ giá. Ông Lâm Văn Phấn, Chủ nhiệm HTX này cho biết, đến nay đã có gần một nửa số xe buýt của HTX nghỉ việc. “Hiện, chúng tôi vẫn chưa thể công khai việc truy thu tiền trợ giá với xã viên, bởi theo QĐ 77 đơn giá trợ giá đã giảm nhiều so với QĐ 44. Thời gian này, nếu công bố việc truy thu đồng loạt xã viên sẽ giam xe, nghỉ việc. Nhưng, nếu không truy thu không biết lấy đâu ra tiền để trả.

Những kiến nghị

Chủ nhiệm HTX Vận tải số 14 Nguyễn Chí Mạnh cho biết, mặc dù đơn giá trợ giá xe buýt nhỏ (12 chỗ) theo QĐ 77 mới ra thấp hơn nhiều so với trước nhưng HTX vẫn động viên xã viên cố gắng cân đối để hoạt động. Tuy nhiên, việc hồi tố, áp dụng đơn giá mới từ tháng 1-2009 là vô lý! Các HTX đề nghị các ban, ngành xem xét lại thời gian thực hiện nội dung QĐ 77, chỉ bắt đầu áp dụng kể từ ngày ký.

ông Võ Văn Tốt, Trưởng ban Kiểm tra Liên minh HTX TPHCM, cho biết ngày 25-11-2010, UBND TP đã có văn bản đề nghị Sở GTVT, Sở Tài chính xác định số tiền phải thu hồi để truy thu nộp vào ngân sách TP, tuy nhiên liên minh vẫn tiếp tục kiến nghị TP xem xét lại thời gian áp dụng đơn giá theo QĐ 77.

TUẤN VŨ