Nhọc nhằn Alfred Riedl

Không phải ông Riedl nói không có lý, thời buổi này tìm cầu thủ giỏi cho đội tuyển quốc gia khó lắm. Thành ra, cách tốt nhất là góp nhặt những cầu thủ cũ kể cả những người không có đủ thể lực và phong độ.

Lịch trình đi tuyển quân của ông Riedl khá là phong phú nhưng kết quả thì không mấy khả quan. Oâng Riedl tỏ ra rất nhọc nhằn trong việc tìm người để xây dựng nên một đội tuyển tạo được sự an tâm cho công chúng.

Vậy đâu là ngọn nguồn của sự nhọc nhằn?

Riedl và bài toán an toàn

Nhọc nhằn Alfred Riedl ảnh 1

HLV A. Riedl.

Có ai hiểu Riedl thì đều dễ có cùng một nhận định: ông là người rất cầu toàn, rất bảo thủ trong suy nghĩ và quyết định. Đấy là điểm mạnh nhưng cũng là một điểm yếu đối với một nhà lãnh đạo. Làm HLV cũng là một nhà lãnh đạo.

Điều lạ là ông Riedl đã ở Việt Nam đủ lâu để ông có thể được “Việt hóa” nhưng dường như ông chưa hề thay đổi cách nghĩ. Phần lớn các cầu thủ đã từng làm học trò lâu năm của Riedl cho đến những người chỉ mới lên đội tuyển mà cũng luôn có một ý niệm trong đầu: “Oâng Riedl đã chọn ai rời thì không còn cơ hội cho người khác”. Thú thật, khi nghe cầu thủ nói vậy, bất kỳ ai không phải là ông Riedl đều lo. Bởi nếu cầu thủ mà có ý nghĩ đó trong đầu thì làm sao cầu thủ có thể lên tuyển một cách hồ hởi và sẳn sàng phấn đấu cho một suất chính thức được.

Tôn trọng tài năng của ông Riedl là một chuyện nhưng xem xét và đánh giá cách làm việc của ông thì lại là vấn đề khác. Liệu các nhà tuyển trạch của VFF có thật sự quan tâm đến điều đó hay không hay vì không còn lựa chọn nào khác mà cứ quyết định đặt niềm tin vào ông Riedl.

Nói cho công bằng, không ai hiểu bóng đá Việt Nam nhất là thực trạng tài năng bằng ông Riedl người vẫn được quen gọi là “Mr. về nhì” nhưng kể từ sau câu nói nổi tiếng “bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc” đến nay, ông Riedl hâu như không còn ý kiến nào khác hòng giúp đỡ bóng đá Việt Nam. Ông biết bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc nhưng vẫn cứ liều lĩnh đến nhận làm HLV trưởng. Hoặc là ông quá yêu quý Việt Nam hoặc ông quá yêu quý bản thân ông bất chấp những khó khăn mà ông đã biết trước dù rằng những khó khăn đó sẽ làm ông Riedl mãi mãi trở thành ‘người chuyên về nhì”.

Tấm gương Calisto

Nhắc lại ông Calisto không phải để so sánh với ông Riedl mà là muốn đề cập đến cách tuyển chọn cầu thủ quốc gia. Có thể nhớ lại rằng khi ông Riedl tuyển quân, mối quan tâm đối với đội tuyển quốc gia không nhiều, kỳ vọng không lớn và ông thầy người Bồ Đào Nha này đã mạnh dạn chọn lựa các tên tuổi: hoặc tưởng chừng đã hết thời hoặc hoàn toàn vô danh đến từ các giải đấu như hạng nhất, hạng nhì. Những cầu thủ mà ông Calisto chọn mấy năm sau đều là trụ cột ở các CLB cả.

Cái nhìn của Calisto hồi đó gặp sự phản ứng quyết liệt từ dư luận nhưng cá tính của HLV người Bồ Đào Nha này rất cứng rắn. Cuối cùng, ông đã thành công với những chọn lựa mạo hiểm của mình.

Trong khi đó, thời ông Riedl tuyển quân, bao giờ bản danh sách cũng dễ làm hài lòng dư luận vì các cái tên quen thuộc. Cách lý giải của ông Riedl cũng khá là hợp lý nhưng câu hỏi đặt ra: tại sao chúng ta và bản thân ông Riedl không có những mạo hiểm nhất định trong việc tuyển chọn cầu thủ. Chúng tôi tin rằng, với sự thông hiểu tâm lý người Việt Nam của mình, ông Riedl đã đánh đúng vào một điểm yếu của giới hâm mộ Việt Nam: dễ dàng chấp nhận và hài lòng với những cái đã có chứ không chấp nhận mạo hiểm, lại mới mọi thứ.

Nếu đúng như vậy, ông Riedl là người rất thông minh. Chỉ tiếc rằng, bao nhiêu năm gắn bó với Việt Nam, cái ông Riedl có thể giúp bóng đá Việt Nam đấy là sự yên lòng nhiều hơn là những đột phá cần thiết trong cách làm, cách nghĩ.

Thật ra, đấy mới là cái mà chúng ta cần khi thuê các chuyên gia nước ngoài.

Vậy nên, tuyển quân cho đội tuyển lần này không biết là nhọc nhằn cho Riedl hay cho bóng đá Việt Nam?

A.Riedl và bài toán lực lượng - thành tích

Khi được chất vấn vì sao không tạo cơ hội cho các cầu thủ trẻ, ông Riedl đã nói luôn rằng ĐTVN đang chịu sức ép thành tích từ người hâm mộ, và để có thành tích tốt, ông cần các cựu binh quen thuộc. “Chúng ta không thể đoạt Cúp vô địch với một đội hình trẻ. Trên thế giới cũng vậy, độ tuổi trung bình của những đội tuyển quốc gia đã đoạt ngôi vô địch như Italia, Brazil, Argentina trung bình là 27-28 tuổi”.

Ông Riedl cũng lý giải thêm rằng, mục tiêu sắp tới của BĐVN không chỉ là ASIAD 15 (dành cho đội U23+3) mà còn là giải VĐ ĐNA và ASIAN Cup. Điều đó đúng nhưng nên nhớ, Cúp mùa Xuân chỉ là giải đấu giao hữu và nếu A.Riedl giữ nguyên lập trường, BĐVN có thể sẽ mất cơ hội phát hiện ra những cầu thủ trẻ. Cứ cho là trong mắt A.Riedl không có cầu thủ giỏi mới nhưng điều đó chắc chắn không đồng nghĩa với việc bóng đá Việt Nam không có nổi một cầu thủ trẻ tài năng nào.

Vấn đề nằm ở chỗ A.Riedl có dám mạo hiểm hay không mà thôi. A.Riedl đang đi theo “lối mòn” của mình, có thể thấy như vậy nếu biết rằng, cả 3 lần “kết duyên” cùng BĐVN, A.Riedl đều được những người tiền nhiệm giải sẵn bài toán lực lượng để ông kế thừa mà thôi. Gần như không có một phát hiện nào dưới thời A.Riedl. Và có lẽ, nếu Tài Em, Trường Giang, Minh Phương, Xuân Thành của năm 2002… sẽ chẳng bao giờ “lớn” để trở thành những cầu thủ giỏi như hiện nay một khi họ không được nhận sự mạo hiểm có cơ sở từ H.Calisto.

Nói những điều trên để thấy rằng A.Riedl đang lo cho chính … bản thân mình. Bởi ông thừa khôn ngoan để hiểu rằng, một thất bại tại Cúp mùa Xuân có thể sẽ khiến chiếc ghế của mình bị lung lay mà quên bẵng mất mình còn nhiệm vụ phát hiện nhân tài.

Cũng với ý này, A.Riedl đã cho rằng, nên mời những đối thủ không mạnh cũng không yếu so với ĐTVN thì mới cọ xát tốt. Cọ xát tốt hay thành tích tốt đây A.Riedl? Chẳng cần A.Riedl lên tiếng trả lời, người ta cũng thừa biết rằng, sự thận trọng đến bảo thủ của ông suy cho cùng cũng chỉ để giải bài toán thành tích trước mắt. Nghĩa là ĐTVN dưới triều đại A.Riedl vẫn sẽ được xây dựng trên cơ sở “ăn xổi”, thiếu sự kế thừa và chuẩn bị cho tương lai.

Rõ ràng A.Riedl đang bế tắc trong việc chuẩn bị nhân sự mang tính lâu dài cho ĐT Việt Nam và có lẽ, đã đến lúc ông quyết định nghiêng về thành tích đơn thuần mà thôi. Âu đó cũng là điều dễ hiểu bởi đó chính đặc tính cố hữu của A.Riedl!

Việt Quang

Tin cùng chuyên mục