Cung cấp phần mềm, giải pháp
Giám đốc một công ty thuế tại Hà Nội cho biết, qua thực tế làm việc với các hộ kinh doanh có thể thấy một số vướng mắc như đăng ký sử dụng HĐĐT nhưng không sử dụng phần mềm bán hàng, hoặc có phần mềm quản lý bán hàng nhưng không có kết nối giữa hệ thống máy tính tiền và hệ thống HĐĐT theo quy định. Rất nhiều hộ lập hóa đơn không đúng thời điểm, lập hóa đơn không đầy đủ các chỉ tiêu bắt buộc… dẫn tới bị phạt. Còn tại TPHCM, với gần 13.000 hộ kinh doanh, trong thời gian vừa qua, Chi cục Thuế khu vực II đã rà soát, nắm rõ dữ liệu thuộc đối tượng triển khai, tích cực phối hợp với các đơn vị cung cấp phần mềm, giải pháp; các đại lý thuế đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hỗ trợ miễn phí thủ tục đăng ký, sử dụng HĐĐT. Lãnh đạo Chi cục Thuế Khu vực II cho biết, nhìn chung TPHCM tương đối thuận lợi cho việc triển khai, bởi cơ sở hạ tầng, nhận thức của các hộ cũng như số lượng lớn các nhà cung cấp giải pháp, tư vấn thuế sẵn sàng hỗ trợ… Nhiều hộ khi nắm được thông tin đã chủ động liên hệ cơ quan thuế để được hướng dẫn thực hiện. Kết quả, theo dữ liệu cập nhập trên hệ thống hóa đơn của ngành thuế, tính đến sáng ngày 22-5, trên địa bàn TPHCM có 5.086 hộ đăng ký sử dụng HĐĐT có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. Trong đó, số hộ khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm thuộc các nhóm ngành nghề phải thực hiện là 2.821 hộ, số hộ kê khai là 2.265 hộ.
Theo thống kê của ngành thuế, tính đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp gần 26.000 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Chỉ riêng 3 tháng đầu năm nay, số thu ngân sách từ khu vực kinh tế này ước đạt hơn 8.600 tỷ đồng, tăng gần 26% cùng kỳ. Trên thực tế, số lượng hộ kinh doanh đang gấp khoảng 6 lần số doanh nghiệp, nhưng số thuế thu chỉ gần 2% tổng số thu của ngành thuế. Nhiều hộ có doanh thu rất lớn nhưng vẫn đang nộp thuế theo hình thức thuế khoán, gây thất thu thuế và dẫn tới việc thiếu công bằng giữa các chủ thể kinh doanh.
Tiến tới bỏ thuế khoán
Việc triển khai HĐĐT, theo các chuyên gia thuế là bước đi để tiến tới quản lý thuế công bằng, minh bạch. Lãnh đạo Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, từ 1-1-2026, hơn 2 triệu hộ kinh doanh đang áp dụng hình thức thuế khoán sẽ chuyển sang kê khai thuế. Tuy nhiên, hàng triệu hộ vẫn lo lắng khi bỏ thuế khoán phải chuyển sang chế độ kế toán chứng từ. Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn thuế Trọng Tín cho biết, hiện nay quy định có 3 phương pháp kê khai cho hộ, cá nhân kinh doanh: kê khai thuế (sổ kế toán, hóa đơn, chứng từ); nộp thuế theo từng lần phát sinh (từng lần thu nhập) và thuế khoán. “Các hộ kinh doanh không quá lo lắng khi xóa bỏ thuế khoán, chuyển sang kê khai. Bởi việc kê khai với các hộ không giống như với tổ chức, doanh nghiệp mà chỉ cần thực hiện đầy đủ hóa đơn, chứng từ và chế độ kế toán đơn giản”, ông Được nói.
Trước mắt, với việc triển khai HĐĐT, giải đáp băn khoăn của nhiều hộ về chi phí, thủ tục phức tạp, một đại diện Công ty cổ phần MISA cho biết, việc xuất HĐĐT hiện có thể được thực hiện không chỉ qua các thiết bị như máy POS, máy tính, iPad mà còn có thể thực hiện qua điện thoại. Việc xuất HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền còn thuận tiện hơn so với HĐĐT thông thường ở chỗ không bắt buộc có chữ ký số của người bán trên từng hóa đơn. Tại một địa điểm bán hàng có thể thiết lập nhiều máy tính tiền để xuất hóa đơn.
Theo quy định tại Nghị định 70, từ ngày 1-6, ba nhóm đối tượng phải áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, gồm: hộ kinh doanh tính thuế theo phương pháp khoán có doanh thu hàng năm trên 1 tỷ đồng; hộ kinh doanh có sử dụng máy tính tiền; hộ kinh doanh có quy mô doanh thu, lao động tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ.
