Để bảo đảm vệ sinh môi trường, TPHCM đã phải chi ngân sách rất lớn cho việc giải tỏa, di dời các nghĩa trang ra khỏi khu dân cư. Chỉ riêng kinh phí đóng cửa nghĩa trang Bình Hưng Hòa đã lên đến 2.000 tỷ đồng. Vậy mà, giữa khu dân cư đông đúc ở phường Long Thạnh Mỹ (quận 9, TPHCM), có một nghĩa trang tư nhân vừa được thành lập, khiến người dân sống xung quanh phải khốn khổ vì ô nhiễm.
Ô nhiễm nghiêm trọng
Nghĩa trang Phúc An Viên nằm giữa khu dân cư Long Hòa, do Công ty TNHH Xây dựng kinh doanh nhà Điền Phúc Thành làm chủ đầu tư. Nghĩa trang có lò thiêu, nhà để cốt, diện tích nghĩa trang trên 18ha, trong đó có 11ha để làm đất chôn cất theo cách địa táng truyền thống. Từ tháng 6-2013, khi lò thiêu xác được đưa vào hoạt động và nghĩa trang đã nhận chôn cất, môi trường khu dân cư Long Hòa bắt đầu bị ô nhiễm, cuộc sống người dân đảo lộn.
Cư dân cho biết, mỗi ngày lò thiêu hoạt động từ 6 đến 8 lần, mùi khói khét bay tỏa ra khu dân cư xung quanh, làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Người trong nhà phải đóng kín cửa, còn đi ra làm vườn phải đeo khẩu trang để đỡ khốn khổ vì mùi hôi.
Bà Phan Thị Hùng (nhà 676 Nguyễn Xiển, cách nghĩa trang 500m) than: “Không chỉ khổ vì ô nhiễm, người dân ở đây còn phải chịu nhiều hệ lụy khác. Đất đai, nhà cửa bán không có người mua. Khu vườn của gia đình tôi đã đóng gần 1 tỷ đồng để chuyển mục đích sử dụng sang đất ở, định bán nhưng người hỏi mua đến thấy đất gần nghĩa địa đều bỏ đi”.
Trên trời thì khói từ lò thiêu cứ theo hướng gió bay khắp nơi, còn dưới đất nước bẩn từ nghĩa trang chảy ra đang là nỗi lo của cư dân. Con mương thoát nước tự nhiên, chảy ngang qua khu dân cư, cạnh trường học đã bị biến thành đường thoát nước thải từ nghĩa trang. Nước đã chuyển thành màu đen, mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc. Những lúc trời mưa, nước đen ô nhiễm từ rạch dâng cao, chảy tràn trong khu dân cư, ô nhiễm đến nỗi mọi người không dám đặt chân ra vườn. Nghĩa trang không chỉ nằm lọt giữa khu dân cư mà còn nằm trên khu đất cao nên nguy cơ ô nhiễm mạch nước ngầm khó tránh khỏi.
Anh Trần Phát Hưng (ngụ 862/7 Nguyễn Xiển, cạnh con mương) lo lắng: “Lâu nay, cư dân sử dụng nước giếng, nay nước bẩn từ nghĩa trang chảy theo con mương thấm xuống đất, các giếng nước bị ô nhiễm mà vẫn phải sử dụng”.
Thờ ơ, thiếu trách nhiệm
Các cư dân khu dân cư Long Hòa đã nhiều lần kiến nghị chính quyền địa phương yêu cầu chủ đầu tư khắc phục ô nhiễm, nhưng không thấy phản hồi.
Trả lời về việc này, ông Trần Văn Ràng, Bí thư Đảng ủy phường Long Thạnh Mỹ, cho biết: “Đảng ủy, chính quyền có tiếp nhận được ý kiến của người dân phản ánh về tình trạng ô nhiễm do nghĩa trang gây ra. Nguyên nhân do chủ đầu tư không xử lý chất thải trước khi xả ra môi trường và sử dụng rạch tự nhiên thay cho việc đặt cống thoát nước thải, gây ô nhiễm ngày càng nặng hơn.
Bằng mắt thường có thể thấy khói ô nhiễm từ lò thiêu và nước trên con mương đã chuyển sang màu đen, có mùi hôi, còn mức độ ô nhiễm như thế nào phải chờ kết quả kiểm tra, kết luận của cơ quan chức năng. Đảng ủy đã chỉ đạo chính quyền làm văn bản gửi Phòng Tài nguyên - Môi trường và UBND quận 9 đề nghị kiểm tra và có biện pháp xử lý, khắc phục. Văn bản của phường đã gửi đi từ lâu nhưng đến nay vẫn chưa thấy ai xuống đo đạc kiểm tra hay tổ chức khắc phục, xử lý ô nhiễm”.
Cư dân khu dân cư Long Hòa vẫn đang nóng lòng chờ chủ đầu tư khắc phục ô nhiễm và mong mỏi chính quyền kiên quyết xử lý, chấn chỉnh, để người dân không phải tiếp tục chịu đựng tình trạng ô nhiễm này. Việc đặt cống thoát nước thải thay cho xả nước nghĩa trang chảy tự nhiên cũng chỉ là giải pháp tạm thời.
Tình trạng ô nhiễm không khí và nước bẩn thẩm thấu sẽ khó xử lý khi khu nghĩa trang nằm trong khu dân cư. Hiện nay, khu vực xung quanh nghĩa trang đã được thu hồi đất để thực hiện dự án chỉnh trang đô thị, xây dựng khu đô thị mới hiện đại. Với quy mô nghĩa trang tư nhân chỉ trên 18ha, sẽ đầy trong một thời gian ngắn.
Từ thực tế di dời nghĩa trang Bình Hòa cho thấy, để đóng cửa nghĩa trang có diện tích 45ha, TP đã phải chi trên 2.000 tỷ đồng. Nếu không ngăn sớm thì vài năm tới TP lại phải chi cả ngàn tỷ đồng cho việc di dời nghĩa trang Phúc An Viên, do vậy chính quyền quận 9 cần xem xét lại việc cho phép lập nghĩa trang tư nhân ngay giữa khu dân cư Long Hòa.
NGUYỄN HIỀN