Dịch cúm A/H1N1 đã lây lan ra cộng đồng với số người mắc bệnh tăng cao mỗi ngày. Nhiều chùm cúm đã lây lan trong trường học và bắt đầu có dấu hiệu phát tán trong xí nghiệp, những khu dân cư đông người… Vậy người dân phải làm gì để phòng ngừa và ứng phó trước đại dịch cúm A/H1N1? Sau đây là tư vấn của bác sĩ Trần Tịnh Hiền, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM.
Học sinh Trường THPT tư thục Ngô Thời Nhiệm (Q.9) được bác sĩ tư vấn phòng ngừa cúm A/H1N1 lây lan. Ảnh: L.TUỆ
- PV: Thưa bác sĩ, khi nào thì người dân nghĩ rằng mình có thể mắc cúm A/H1N1?
BS TRẦN TỊNH HIỀN: Khi nóng sốt, sổ mũi, đau họng thì hãy nghĩ ngay đến cúm A/H1N1. Ngoài ra, đối với những người từ các vùng dịch cúm A/H1N1 về Việt Nam hoặc có tiếp xúc với những ca đã mắc cúm A/H1N1, tiếp xúc với những người từ các vùng dịch cúm A/H1N1 trở về, đều có nguy cơ mắc cúm A/H1N1.
- Cúm A/H1N1 lây lan như thế nào?
Thời kỳ ủ bệnh từ 1 đến 7 ngày. Thời kỳ lây truyền của bệnh từ 1 ngày trước cho tới 7 ngày sau khi khởi phát. Bệnh lây truyền nhanh từ người sang người qua đường hô hấp, qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng qua ho, hắt hơi của người bệnh. Ngoài ra, bệnh có thể lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa virus và từ đó qua tay đưa lên mắt, mũi, miệng. Tỷ lệ lây lan càng mạnh khi tiếp xúc trực tiếp và gần, đặc biệt ở nơi tập trung đông người như trường học, nhà trẻ.
- Có phải xét nghiệm để phát hiện cúm A/H1N1?
Không phải người nào nghi bị cúm A/H1N1 cũng cần xét nghiệm và điều trị. Khi dịch tiến triển mạnh thì chỉ ưu tiên xét nghiệm và điều trị cho người bị bệnh nặng.
- Cần làm gì khi nghi ngờ bị mắc cúm A/H1N1?
Khi bị sốt, ho, chảy nước mũi nên tự xem mình có bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh suyễn, bệnh phổi hay không. Nếu là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên kiểm tra xem có thai hay không. Nghỉ ngơi ở nhà, nằm phòng riêng hay nơi cách biệt trong nhà (mở cửa thông thoáng). Khi tiếp xúc với người khác cần phải đeo khẩu trang. Đa số trường hợp khỏi bệnh mà không cần uống thuốc chống virus. Nên uống nhiều nước, không đến nơi làm việc hoặc nơi đông người cho đến 7 ngày sau. Khi ho cần che miệng bằng giấy (sau đó bỏ thùng rác) hoặc che bằng tay (rửa tay bằng xà bông sau khi ho).
- Cần làm gì khi trong gia đình có người mắc hoặc nghi ngờ mắc cúm A/H1N1?
Người trong nhà cần thường xuyên rửa tay, nhất là sau khi tiếp xúc với người bệnh hay tiếp xúc với các đồ vật gần nơi người bệnh nằm. Thường xuyên lau chùi các mặt bàn ghế, giường bằng dung dịch sát trùng. Không dùng chung chén dĩa, ly với người bệnh. Rửa bằng xà bông những vật dụng sau khi bệnh nhân dùng, giặt quần áo bệnh nhân ngay sau khi thay ra.
- Nếu bệnh nhân cách ly ở nhà có triệu chứng nặng thì làm sao?
Cần đưa đến bệnh viện và phải đeo khẩu trang cho bệnh nhân. Đưa đến bệnh viện khi bệnh nhân có các biểu hiện khó thở hay đau ngực, ói nhiều, mệt mỏi, chóng mặt khi đứng dậy.
- Thưa bác sĩ, rửa tay thường xuyên có ngừa được dịch bệnh?
Đây là một trong những cách phòng ngừa hiệu quả, bởi rửa tay thường xuyên bằng xà phòng (5-6 lần/ngày) hạn chế virus lây truyền. Ngoài ra, tránh đưa tay lên mắt, miệng, mũi. Sau khi ho hoặc hắt hơi mà che bằng tay, cần rửa tay ngay bằng xà bông.
- Người dân có cần đeo khẩu trang khi đến nơi đông người?
Khi đến những nơi đông người nên đeo khẩu trang, nếu có khẩu trang y tế thì tốt. Còn đối với những người từ vùng dịch trở về, đã tiếp xúc với bệnh nhân cúm A/H1N1 thì cần mang khẩu trang ít nhất trong vòng 7 ngày.
- Các bài thuốc dân gian có ngừa được bệnh cúm A/H1N1?
Chưa có ghi nhận nào cũng như nghiên cứu nào cho thấy các bài thuốc dân gian có thể ngăn ngừa và điều trị cúm A/H1N1.
- Phụ nữ mang thai cần ngừa cúm A/H1N1 như thế nào?
Phụ nữ mang thai mắc cúm A/H1N1 rất nguy hiểm cho tính mạng cả mẹ lẫn con. Tốt nhất, trong thời điểm này nên nghỉ làm, nếu đi làm thì tránh tiếp xúc nơi đông người, khi tiếp xúc cần đeo khẩu trang.
- Có phải uống thuốc dự phòng cúm A/H1N1?
Hiện chưa có vaccine phòng cúm A/H1N1 và các loại thuốc khác không có hiệu quả, ngoại trừ Tamiflu. Tuy nhiên, Tamiflu chỉ được bác sĩ kê đơn khi bị bệnh. Việc lạm dụng Tamiflu sẽ có nhiều biến chứng về thần kinh, nhất là đối với trẻ em dưới 15 tuổi.
Lâm Tuệ (ghi)
