Theo Báo Le Monde (Pháp), từ lâu, Pháp được xem là ngoại lệ ở châu Âu nhờ tỷ lệ sinh ổn định, tạo hy vọng tránh được “mùa đông nhân khẩu học” đang diễn ra tại nhiều nước láng giềng. Tuy nhiên, số liệu của Viện Thống kê và Nghiên cứu Kinh tế quốc gia Pháp (INSEE) cho biết, lần đầu tiên kể từ khi Thế chiến II kết thúc, Pháp dự kiến ghi nhận mức tăng trưởng dân số tự nhiên âm trong năm 2025, với số ca tử vong vượt số ca sinh. INSEE đánh giá việc giảm số người trong độ tuổi lao động kéo theo giảm mức đóng góp an sinh xã hội, tiềm năng tăng trưởng suy giảm, trong khi chi tiêu công cho dân số già hóa tiếp tục tăng.
Kinh tế Pháp đang phải đối mặt với thách thức chưa từng có. Trước đó, hôm 2-12, Tòa Kiểm toán cũng đã nhấn mạnh những thách thức này qua báo cáo về tác động của nhân khẩu học đối với tài chính công. Báo cáo nhận định nhập cư, dù quan trọng với thị trường lao động, vẫn không thể bù đắp quy mô sụt giảm hiện nay.
Đầu năm 2024, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron từng kêu gọi “tái thiết nhân khẩu học”. Cách diễn đạt của ông Macron lúc đó gây tranh cãi, nhưng mục tiêu tăng cường chính sách khuyến sinh vẫn được cho là cần thiết. Tuy vậy, nhiều kinh nghiệm cho thấy những biện pháp được triển khai mạnh ở một số quốc gia cũng khó đem lại kết quả như kỳ vọng. Việc sinh con là quyết định mang tính cá nhân sâu sắc, chịu chi phối bởi nhiều yếu tố mà chính sách công khó tác động đầy đủ.
Các chuyên gia cho rằng nếu không thể đảo ngược xu hướng này, đất nước sẽ phải lường trước hậu quả để thích nghi. Giải pháp được tính đến là cải thiện tỷ lệ việc làm ở cả nhóm trẻ và nhóm lớn tuổi, điều chỉnh hệ thống hưu trí trả theo ngày vốn phụ thuộc hoàn toàn vào cân đối nhân khẩu học và nhất là cách chia sẻ gánh nặng tài chính giữa các thế hệ.
Chủ tịch Tòa Kiểm toán Pierre Moscovici cảnh báo: “Chúng ta đừng lặp lại sai lầm đối với nhân khẩu học như từng mắc phải với nợ công”. Ông nhấn mạnh phải hành động nhanh lên, bởi “thời gian không còn nhiều”.
