- Thân trai 12 bến nước...
Quận công Albert de Saxe-Cobourg-Gotha.
Chính Victoria, Nữ hoàng Anh, năm 1857 là người đầu tiên trao tặng tước hiệu Quận công cho chồng mình Albert, vùng Saxe-Cobourg-Gotha. Đó là một tước hiệu quý tộc đặc biệt, phải viết bằng chữ hoa. Như vậy Victoria muốn xác nhận vĩnh viễn sự hỗ trợ đặc biệt mà Albert dành cho bà khi cai trị thần dân của mình. Trái lại, Philip Mountbatten, trước khi làm đám cưới với Elisabeth II vào năm 1947, chỉ được phong Công tước Edinburg. 6 năm sau, vào ngày đăng quang của vị Nữ hoàng trẻ tuổi, ông phải quỳ xuống trước mặt vợ… tung hô vạn tuế, theo một nghi thức của thời trung cổ! Ngoài ra, ông còn phải chờ đến năm 1957 - do sự chống đối dữ dội của đảng Lao động - mới được bà vợ hạ cố ban cho tước hiệu Ông hoàng Anh, Đại-Bretagne và Bắc Irlande. Còn tước Quận công thì không hề có dù cho Công tước Edinburg đã tạo ra nhiều huyền thoại lưu truyền trong dân chúng Anh.
Nếu xui xẻo Nữ hoàng băng hà trước khi thái tử Charles đủ khôn lớn để nối ngôi, Philip sẽ là Nhiếp chính vương. Nhưng đến hôm nay, nếu chuyện đó xảy ra, ông sẽ chỉ là một ông hoàng góa vợ, trụi lủi, không có quyền hạn gì đặc biệt khác. Ai ai cũng biết, ông đã phải từ bỏ tước vị Hoàng tử Hy Lạp để lấy Elizabeth. Từ 60 năm qua, Công tước Edinburg là cố vấn trong bóng tối của vợ, chỉ luôn đi sau bà 2 bước chân và không bao giờ chống đối lại. Dù sao cũng đã có một lần ông tỏ ra “không muốn kết thúc cuộc đời như một con thằn lằn nhồi rơm khổng lồ trong viện bảo tàng” và cố tìm chính nghĩa cho những cuộc chiến đấu cá nhân như bảo vệ thiên nhiên, phát triển khoa học kỹ thuật hay… bảo vệ quyền phụ nữ.
Cùng cách thức đó, Henri de Laborde quê tại Monpezat, Pháp, trở thành Hoàng thân Hendrix của Vương quốc Đan Mạch, không hề có một nhiệm vụ chính thức nào được xác định tại triều đình. Vì theo Kytô giáo, ông phải bỏ “đức tin” của mình để cưới một cô vợ là… Nữ hoàng. Điều 6 Hiến pháp buộc ông phải đi theo Giáo hội Tin Lành Luther. Hendrik thường than thở cho số kiếp hẩm hiu của mình và đã có lần giận dỗi bỏ về lãnh địa riêng tại Caix, gần Cahors, nước Pháp. Năm 2002, Nữ hoàng Margrethe rất ư đau khổ vì đã phải nhường ngôi cho Thái tử Frederik chứ không hề… cho chồng, mặc cho ông này tỏ ra cực kỳ oán hận! Tại Hà Lan cũng vậy, chồng của các Nữ hoàng Wilhelmine, Juliana và Beatrix đều chỉ là các hoàng thân Hà Lan, không hề có một quyền lực chính trị hay vai trò nào cả.
- Các quận công lừng lẫy trong lịch sử
Claus von Amsberg đứng bên cạnh vợ, khi nữ hoàng Beatrix tuyên thệ lên ngôi Hoàng đế Hà lan.
Cho đến thế kỷ 19 người ta vẫn thường gọi phu quân - vua chồng chứ không phải Quận công để gọi chồng của một nữ hoàng đang trị vì thiên hạ. Chẳng hạn Philippe le Beau, con trai Hoàng đế Đức Maximilien I và nữ Bá tước Marie de Bourgogne. Năm 1496, lúc 18 tuổi, ông ta lấy cô gái thừa kế ngai vàng của Vương quốc Aragon, ở phía Bắc Tây Ban Nha ngày nay, Jeanne la Folle và sau đó sinh ra hoàng đế Charles Quint, lập nên triều đại Habsbourg lẫy lừng tại Tây Ban Nha và Áo. François II, vị vua “tốc hành” của nước Pháp từ 1559-1560 cũng là phu quân của Nữ hoàng Marie Stuart, xứ Ecosse.
Tại Bồ Đào Nha, Nữ hoàng Marie I lấy cậu ruột của mình làm vua chồng, Pierre III. Nhưng kỳ quái nhất là câu chuyện của Hoàng tử Tây Ban Nha Francois d’Assise de Bourbon (1822-1902). Lấy người em gái họ là Nữ hoàng Isabella II của Tây Ban Nha nên ông nhận được tước hiệu hoàng gia tôn quý và thực quyền. Người ta xì xầm rằng ông không biết rõ ai là bố của 11 đứa con mình. Nhưng đáng buồn là ông vua chồng rất bí ẩn này chết trong lúc bị lưu đày dưới cái tên Bá tước Moratalla tại Eùpinay-sur-Seine, gần Paris.
Dĩ nhiên, ông chồng Nữ hoàng nổi tiếng nhất trong lịch sử là Albert de Saxe-Cobourg-Gotha, phu quân của Victoria. Sinh ngày 26-8-1819 tại lâu đài Rosenau, Đức, là anh em họ của vợ tương lai mình (cô ruột của ông lấy Bá tước Kent, Anh). Đám cưới của Albert với Victoria diễn ra vào ngày 10-2-1840 chủ yếu vì tình yêu thực sự. Nguồn gốc Đức của ông làm giới hạn những đặc quyền chính trị nhưng Albert vẫn là cố vấn bí mật của Nữ hoàng: ông tổ chức lại quân đội Anh sau cuộc chiến tranh Crimée với nước Nga. Qua nhiều năm, ảnh hưởng của ông lớn dần và cuối cùng đã nhận được tước hiệu Quận công, vốn chưa từng có trước đó. 4 năm sau, khi ông mắc bệnh sốt thương hàn, cả nước Anh đều thực sự bấn loạn.
Thế kỷ 20 là thời đại của các “ông hoàng chồng”. Philip, Bá tước Edinburg, phu quân Nữ hoàng Elizabeth II. Henri de Laborde, được phong tước Hoàng thân Henrik của Đan Mạch, lấy một cô vợ sẽ là Nữ hoàng Margrethe II vào năm 1967… Hà Lan có 3 phu quân liên tục. Bá tước Henri de Mecklembourg - Schwerin năm 1901 lấy Nữ hoàng Wilhelmine và chỉ có một con gái tên Juliana. Công chúa này lấy Hoàng tử Đức Bernhard zur Lippe-Biesterfeld, sanh tại Iéna vào năm 1911. Trong Thế chiến 2, ông chỉ huy kháng chiến quân tại Hà Lan, là người sáng lập Quỹ Hoang dã thế giới. Năm 1976 ông bị mất uy tín nặng nề vì liên can tài chính với Công ty máy bay Lockheed. Phu quân Hà Lan chỉ sinh được toàn con gái (với 2 con ngoài giá thú) và trưởng nữ Beatrix tiếp tục trở thành Nữ hoàng. Bà cũng lấy một người Đức tên Claus von Amsberg. Ông rất được dân Hà Lan yêu mến nhưng lại chết sớm vào năm 2002 vì… quá buồn tủi với số kiếp làm phu quân!.
-----------------------------
Bài 2: Bộc bạch của hoàng thân xứ Đan Mạch
ĐINH CÔNG THÀNH
