Đi tìm văn hóa công sở và trách nhiệm công vụ - Bài 3: Nở rộ dịch vụ hành chính… tư

Ngán ngại trước cảnh đi lại, chờ đợi, rồi bị làm khó khi đi làm giấy tờ tại các cơ quan hành chính Nhà nước, thời gian qua nhiều người dân và doanh nghiệp đã tìm đến các đơn vị, tổ chức có chức năng dịch vụ hành chính và cả giới “cò” để thực hiện các giao dịch. 

Nắm bắt được nhu cầu rất lớn này, trong hầu hết các lĩnh vực từ nhà đất, xây dựng, tư pháp, hộ tịch, đến thuế, hải quan… đều có đội quân dịch vụ hành chính đảm nhận với đủ mức giá. Có loại thủ tục lên đến hàng chục triệu đồng.

Qua dịch vụ hay tự đi làm cũng phải tốn phí

Bà Phan Thị Vân (ngụ quận 7) phản ánh đến chúng tôi việc gia đình bà đi nhận kiện hàng là quà biếu của người cháu từ Mỹ gửi về phải mất 2 triệu đồng “phí” cho một công ty dịch vụ.

Bà Vân kể: “Thằng cháu gửi về cho 1 bộ đèn ô tô và mấy thứ phụ kiện nội thất chiếc xe nhà đang đi, nhận hàng ở Hải quan Sân bay Tân Sơn Nhất. Khi làm thủ tục, hải quan mở tung kiện hàng ra kiểm, nói phải đi đóng thuế. Hỏi bao nhiêu thì họ không nói, đưa cho tôi mẩu giấy nhỏ ghi số điện thoại đơn vị nhận ủy thác đóng thuế. Tôi nghĩ, qua dịch vụ làm cho nhanh, tốn nhiêu cũng được. Tôi ký hợp đồng ủy thác cho đơn vị dịch vụ này và được họ báo giá 2 triệu đồng. Tôi hỏi có tiền thuế trong này chưa, họ trả lời hàng này miễn thuế, chỉ lấy phí dịch vụ”.

Theo địa chỉ mà bà Vân giới thiệu tại kho hàng TCS (số 46 Hậu Giang, phường 2, quận Tân Bình), chúng tôi đến liên hệ thủ tục nhận hàng từ nước ngoài gửi về. Để vào được khu vực làm thủ tục, người nhận hàng phải xuất trình giấy báo nhận hàng và giấy tờ tùy thân. Sau đó được phát một thẻ đeo, kiểm tra an ninh xong mới được vào. Biết tôi đến chỉ để hỏi thủ tục nhận hàng, nhân viên an ninh cổng chỉ vào phòng ngoài có người hướng dẫn.

Có 2 nhân viên tại bộ phận hỗ trợ tiếp chúng tôi.

Một nhân viên nói: “Thủ tục cũng dễ thôi mà, chỉ buổi sáng là xong thôi”.

“Nhưng sợ hải quan họ tính thuế cao?”, chúng tôi hỏi lại.

“Hàng miễn thuế hay có thuế gì đều có quy định. Mình hỏi thì hải quan đưa ra biểu thuế cho xem, nhưng quen hay có chút bồi dưỡng thì họ tính mức thuế thấp, hay miễn thuế luôn, cái đó do mình. Đằng nào cũng mất tiền, tốt hơn hết chú cứ qua dịch vụ cho vui vẻ các bên…”, nhân viên này trả lời.

Phía trước cổng kho hàng TCS có nhiều công ty giới thiệu nhận làm thủ tục hải quan, dịch vụ giao nhận hàng hóa, kho bãi, chuyển hàng... Vào một công ty tại số 35 Hậu Giang, một nam nhân viên giới thiệu với chúng tôi: “Tùy giá trị, trọng lượng kiện hàng gửi từ nước ngoài về, phí thấp nhất là 1,5 triệu đồng, chưa tính thuế. Còn nếu bao thuế thì cao hơn”.

Qua khu vực hàng gửi xuất, chúng tôi được một người đàn ông ngồi trước cửa một công ty giao nhận hàng đưa ra mức phí cho kiện hàng 50kg là 500.000 đồng. “Đó là phí thôi đó nghe, còn nếu hải quan báo thuế lại là giá khác. Cái này chú tự thỏa thuận với họ, nếu khoán hết cho đây cũng phải tốn một khoản phí nữa, khỏi phải thuế má gì”, người đàn ông này nói.

Đủ kiểu tiếp thị

Đến Chi cục Thuế quận Gò Vấp, chúng tôi thấy khu vực làm thủ tục thuế có hẳn một góc giới thiệu về các đại lý thuế và những xấp danh thiếp luật sư, đơn vị tư vấn, hỗ trợ nộp thuế. Gọi vào số điện thoại Văn phòng luật sư L.A., chúng tôi được luật sư Th. hướng dẫn tận tình cách thức thực hiện các giao dịch về nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.

Luật sư Th. nói: “Tôi hiểu, doanh nghiệp của anh bị cơ quan thuế làm khó nên mới tìm đến dịch vụ chứ gì. Việc này bên tôi thực hiện được hết mọi giao dịch và anh sẽ không bị làm khó, mà còn được lợi hơn nhiều”.

“Lợi gì ạ?”, chúng tôi cắt lời luật sư này.

“Bên tôi nhận làm trọn gói thủ tục kê khai, tính toán, nộp thuế hàng tháng cho anh. Chúng tôi đi làm ngoài việc hiểu rõ phần nào cần kê khai, phần nào không, còn chủ động về thời gian giao dịch với cán bộ thuế. Chúng tôi bảo đảm có lợi cho doanh nghiệp anh, vì chúng tôi đi làm sẽ không bị làm khó dễ, hạch hỏi gì. Nhờ mối quan hệ tốt với cán bộ thuế, họ sẽ chỉ cho mình cách thức lách, né thuế mà chỉ tôi với họ biết thôi. Dĩ nhiên, mình phải tốn một khoản phí, nhưng sẽ thấp hơn mức tính đúng, tính đủ của cơ quan thuế”.

Về dịch vụ nộp thuế thu nhập cá nhân, luật sư Th. cho biết cũng có nhiều cái lợi hơn là cá nhân trực tiếp đi nộp hay qua các đại lý thuế. Cái lợi lớn nhất mà luật sư Th. “bật mí” cho chúng tôi là, trong trường hợp có nhiều khoản thu nhập hàng tháng, sẽ cùng cán bộ thuế “lách” được, thay vì phải đóng theo mức lũy tiến, rất cao…

Đi tìm văn hóa công sở và trách nhiệm công vụ - Bài 3: Nở rộ dịch vụ hành chính… tư ảnh 1 Khu vực làm thủ tục thuế tại Chi cục Thuế quận Gò Vấp luôn vắng người đến làm thủ tục, vì đã ủy thác cho các luật sư và các đơn vị dịch vụ đứng ra làm
Đến bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ hành chính, Sở KH-ĐT TPHCM, ghi nhận của chúng tôi là không còn cảnh chèo kéo, mời chào của các công ty dịch vụ làm giấy phép thành lập doanh nghiệp như trước kia nữa. Thay vào đó, ngay tại các quầy giao dịch có các rổ để đủ loại danh thiếp, tờ rơi giới doanh nghiệp nhận thực hiện các thủ tục hành chính. Một nhân viên ở quầy số 1 hướng dẫn chúng tôi về thủ tục khắc dấu doanh nghiệp với thời gian chỉ 15 phút là xong và không phải đi lại nhiều lần.
“Thế chi phí cho một con dấu là bao nhiêu hả anh?”, chúng tôi hỏi nhân viên này.
“500.000 đồng anh nhé”.
Nhìn xuống các hàng ghế phía dưới, chúng tôi thấy một phụ nữ ngồi sụp dưới nền nhà, cúi đầu ghi chép trên xấp phiếu thu.
“Anh có làm dấu không, ở đây tôi làm luôn?”.
“Có, nhưng phí bao nhiêu?”.
“450.000 đồng, không có hóa đơn”.
“Có danh thiếp không, cho tôi 1 cái về liên hệ sau”.
“Không có, anh ghi đi, 0909420…, gặp L.”.
Trong lĩnh vực nhà đất, thời gian qua, chúng tôi đã có bài viết phản ánh về tình trạng “cò” thực hiện đủ các thủ tục từ thông tin quy hoạch, xin giấy phép xây dựng, hoàn công nhà, làm bản vẽ, đến cấp giấy chứng nhận nhà đất. Khu vực nhộn nhịp làm các dịch vụ này phải kể đến là trước cửa UBND quận 12 trên đường Lê Thị Riêng. Các công ty cạnh tranh nhau với mức giá hấp dẫn và thời gian hoàn thành các thủ tục, cả cam kết các trường hợp khó như nhà đất mua bán giấy tay, sai giấy phép, “nắn” quy hoạch… Trong đó, các công ty M.H., A.V., L.B. có mức giá khá “mềm” với thủ tục cấp giấy chứng nhận nhà đất chỉ 70 triệu đồng (có nơi đến 100 triệu đồng), không cần ký hợp đồng và ủy quyền đi làm.
"Để tránh tiêu cực trong các cơ quan hành chính Nhà nước, cần mạnh dạn làm thí điểm dịch vụ hành chính công ở một số lĩnh vực. Trước mắt, thực hiện trong lĩnh vực đo vẽ nhà đất, vì các văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị hành chính sự nghiệp có thu, có chức năng thực hiện các dịch vụ về kiến trúc, quy hoạch. Người dân có quyền lựa chọn giữa dịch vụ hành chính công với dịch vụ hành chính tư, ở đâu cũng được, miễn là có lợi nhất và không bị làm phiền hà, nhũng nhiễu. Các văn phòng đăng ký đất đai, hàng năm mất một khoản thu rất lớn từ các hoạt động đo vẽ, quy hoạch… Chúng ta không làm thì “cò” phát triển mạnh và có đất sống, chưa kể có tình trạng móc nối với cán bộ, công chức làm chuyện này chuyện kia, gây mất uy tín đối với cơ quan nhà nước".
Ông Trần Thanh Ngoan
Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Chi nhánh quận 12
Thời gian qua, báo chí nhiều lần phản ánh tình trạng các văn phòng thừa phát lại tham gia các dịch vụ giao dịch nhà đất thông qua hình thức lập vi bằng giao nhận tiền giữa các bên. Dù các cấp chính quyền đã cảnh báo và Sở Tư pháp ra văn bản chấn chỉnh tình trạng này, nhưng qua tìm hiểu của chúng tôi, ở các khu vực ngoại thành như quận 12, huyện Hóc Môn, Bình Chánh, giao dịch này vẫn rất nhộn nhịp. Có văn phòng thừa phát lại còn phát tờ rơi đến tận các khu dân cư với cam kết “bảo đảm pháp lý”.
Theo ông Huỳnh Thiên Phúc, nguyên Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo TPHCM về phòng chống tham nhũng, loại hình dịch vụ hành chính tư có nhiều kẽ hở, là nguyên nhân gây thất thu thuế cho Nhà nước và là nơi rất dễ để cán bộ, công chức tại các cơ quan hành chính Nhà nước tiêu cực mà cơ quan chức năng rất khó kiểm tra, phát hiện, xử lý.

Tin cùng chuyên mục