Trước đây, hàng ngàn người đầu tư vào các dự án của Alibaba để hưởng nền đất hoặc nhận lợi nhuận cao, dù công ty này không hề có dự án mà chỉ là những mảnh đất nông nghiệp chưa được phép làm dự án bất động sản. Cuối cùng, giám đốc công ty bị bắt, hàng chục ngàn khách hàng mất tiền.
Vừa qua, nhiều người đầu tư vào một công ty có vốn đầu tư nước ngoài với những dự án bất động sản “trên bản vẽ” kèm theo cam kết lợi nhuận khủng. Khách hàng góp vốn được cam kết sẽ được công ty trả lãi 30%/năm, sau khi dự án hoàn thành sẽ được mua nền đất với giá rẻ… Thế nhưng, sau khi thu hút hàng trăm tỷ đồng thì chủ doanh nghiệp biến mất. Người môi giới tại Việt Nam vẫn đi Camry, vẫn khoe giàu có trên Facebook, nhưng người đại diện công ty thì không còn tại địa chỉ đăng ký. Khách hàng phải kêu cứu đến Công an TPHCM để truy tìm chủ doanh nghiệp.
Gần đây nhất là vụ S.Tix Coffee, dự án mở các cửa hàng cà phê đã thu hút rất nhiều người lao động, trong đó có cả xe ôm, những người chạy Grab tham gia bằng tiền mồ hôi, gian khổ. Thế nhưng, dự án đã thu hút hàng trăm tỷ đồng rồi không đầu tư vào vào kinh doanh. Kết quả, khách hàng có nguy cơ mất tiền…
Ngay cả đồng tiền ảo là đồng tiền không được Nhà nước Việt Nam công nhận, thế nhưng nhiều người vẫn bất chấp tham gia đầu tư. Khi có lãi thì hí hửng vui mừng, đến khi thua mất tiền thì kêu cứu rằng mình bị lừa. Trong khi đó, về pháp lý, một hoạt động kinh doanh không hợp pháp thì chắc chắn sẽ không được Nhà nước bảo vệ. Thế nhưng, vì ham lợi nhuận cao, nhiều người đã bất chấp tham gia để rồi mất tiền.
Tất cả là do người đầu tư ham lãi cao nhưng lại thiếu hiểu biết. Bởi nguyên tắc kinh doanh là “lợi nhuận cao thì rủi ro lớn”, thế nhưng người đầu tư chỉ thấy lãi cao mà không thấy rủi ro lớn, để rồi khi mất tiền lại cho rằng mình bị lừa đảo. Nguyên tắc của kinh tế thị trường là tự do kinh doanh, tự do thỏa thuận. Nguyên tắc hợp tác kinh doanh thì phải cùng chia lãi, cùng chịu rủi ro. Khi một hoạt động kinh doanh mà không rõ đối tác là ai, có năng lực thế nào, phương án kinh doanh ra sao mà vẫn “xuống tiền” thì rõ ràng người dân tự đưa mình vào thế rủi ro. May mắn hợp tác với người có kinh nghiệm, có kiến thức kinh doanh thì thành công; thực tế có nhiều trường hợp “trúng lớn” nhờ may mắn và ngược lại nhiều người trắng tay vì thiếu hiểu biết.